Ngăn chặn vi phạm khai thác thủy sản vùng lộng biển Cà Mau

Thời gian qua, tình hình vi phạm quy định về vùng khai thác thủy sản tại vùng lộng biển Cà Mau tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản, trật tự quản lý nghề cá và nỗ lực chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) của Việt Nam.

Trước thực trạng đó, Chi cục Kiểm ngư Vùng V đã phối hợp với Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển và Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Cà Mau tổ chức Đoàn tuần tra số 15 thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển từ ngày 26/11 đến ngày 15/12/2025, nhằm kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm tại vùng biển Tây Nam bộ, trong đó có khu vực vùng lộng Cà Mau - An Giang.

Trong chuyến tuần tra, Đoàn tuần tra số 15 đã bố trí thời gian tuần tra có trọng tâm, trọng điểm tại vùng lộng biển Cà Mau - khu vực được xác định là điểm nóng về tình trạng tàu cá vi phạm vùng khai thác.

Qua công tác tuần tra, kiểm soát thực tế, lực lượng chức năng đã phát hiện một số tàu cá có chiều dài lớn (từ 15m đến trên 24m), được cấp phép hoạt động vùng khơi nhưng vẫn xâm nhập vùng lộng để khai thác thủy sản, chủ yếu bằng nghề lưới kéo đôi, trong đó đa phần là tàu cá tỉnh An Giang. Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định về phân vùng khai thác, gây tác động tiêu cực đến hệ sinh thái ven bờ và làm suy giảm nguồn lợi thủy sản.

Đáng chú ý, một số tàu cá không chỉ vi phạm về vùng khai thác mà còn vi phạm đồng thời nhiều quy định khác trong hoạt động thủy sản, như: Không ghi hoặc không xuất trình nhật ký khai thác thủy sản, nhật ký thu mua - chuyển tải; thuyền trưởng không có văn bằng, chứng chỉ theo quy định; tàu hậu cần khai thác thủy sản nhưng tham gia trực tiếp hoạt động lưới kéo (hoạt động sai nghề ghi trong giấy phép khai thác); không bố trí đủ định biên thuyền viên an toàn theo quy định…

Những vi phạm nêu trên cho thấy ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận chủ tàu, thuyền trưởng còn hạn chế, trong khi chế tài xử phạt trong lĩnh vực thủy sản ngày càng được siết chặt theo các quy định mới của pháp luật.

Trong quá trình thực thi nhiệm vụ, lực lượng tuần tra đã tiếp cận, kiểm tra trực tiếp trên biển đối với các tàu cá có dấu hiệu vi phạm; thu thập thông tin, hình ảnh, chứng cứ vi phạm và lập biên bản làm việc theo đúng trình tự, thủ tục. Toàn bộ hồ sơ các vụ việc vi phạm hành chính trong hoạt động thủy sản tại vùng lộng biển Cà Mau sau đó được Chi cục Kiểm ngư Vùng V chuyển đến Chi cục Biển, Hải đảo và Kiểm ngư Cà Mau - cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định pháp luật.

Thực tế xử lý cho thấy, nhiều vụ việc có tổng mức phạt dự kiến lên đến hàng trăm triệu đồng, góp phần tăng tính răn đe, đồng thời khẳng định quyết tâm của các lực lượng chức năng trong việc lập lại kỷ cương trong hoạt động khai thác thủy sản trên biển. Việc xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm không chỉ nhằm mục đích xử phạt mà còn gắn với công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức cho ngư dân về trách nhiệm tuân thủ quy định khai thác theo vùng, theo nghề.

Chia sẻ với phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường, ông Nguyễn Hoài Nam, chuyên viên Chi cục Kiểm ngư Vùng I (tăng cường cho Chi cục Kiểm ngư Vùng V thực hiện nhiệm vụ tuần tra), Trưởng đoàn tuần tra số 15 cho biết, trong thời gian qua, Chi cục Kiểm ngư Vùng V đã tập trung triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả công tác chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Cục Thủy sản và Kiểm ngư.

Chi cục đã tăng cường tổ chức các chuyến tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên các vùng biển trọng điểm, khu vực giáp ranh và các tuyến có nguy cơ cao phát sinh vi phạm IUU; chú trọng kiểm tra việc chấp hành quy định về vùng khai thác, nghề khai thác, thiết bị giám sát hành trình (VMS), nhật ký khai thác và các điều kiện bảo đảm an toàn tàu cá.

Song song với công tác kiểm tra, xử lý vi phạm, Chi cục đã đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến ngư dân bằng nhiều hình thức, kết hợp ký cam kết không vi phạm IUU, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của chủ tàu, thuyền trưởng.

Đồng thời, Chi cục cũng đã chủ động phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển và các địa phương ven biển trong trao đổi thông tin, xác minh, xử lý vi phạm, qua đó góp phần kiềm chế, giảm thiểu tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nghề cá và đóng góp tích cực vào nỗ lực chung của cả nước trong việc gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).

Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực gỡ “thẻ vàng” IUU của EC, việc kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác thủy sản tại vùng lộng biển Cà Mau có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực thủy sản.

Thời gian tới, lực lượng kiểm ngư sẽ tiếp tục phối hợp các lực lượng chấp pháp trên biển tăng cường tuần tra, kiểm soát và tuyên truyền pháp luật, nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản, giữ vững trật tự, an toàn trên biển và phát triển nghề cá bền vững tại vùng biển Cà Mau.