Ngành cá cảnh TP.HCM mang về gần 15 triệu USD mỗi năm

TP.HCM từ lâu được xem là cái nôi của nghề nuôi và kinh doanh cá cảnh tại Việt Nam. Từ thú chơi tao nhã, cá cảnh nay đã trở thành một ngành sản xuất hàng hóa, góp phần không nhỏ vào giá trị kinh tế nông nghiệp đô thị của thành phố.

Theo ông Đinh Công Khánh, Trưởng phòng Phòng Quản lý nuôi trồng thủy sản, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư TP.HCM, toàn thành phố có gần 300 cơ sở và hộ nuôi cá cảnh, tập trung chủ yếu tại khu vực Củ Chi và Bình Chánh. Sản lượng cá cảnh xuất khẩu trung bình khoảng 15 triệu con/năm, giá trị kim ngạch khoảng 15 triệu USD.

“Diện tích nuôi cá cảnh của TP.HCM hiện khoảng 90 ha, với các hình thức phong phú: từ hồ kính, hồ xi măng đến ao nuôi truyền thống. Mỗi năm, thành phố sản xuất hơn 100 triệu con cá cảnh, trong đó các dòng cá có giá trị cao như cá dĩa, cá Koi, cá ông tiên, cá neon hay cá bảy màu được ưa chuộng không chỉ trong nước mà còn tại nhiều quốc gia”, ông Khánh thông tin.

10 tháng đầu năm 2025, TP.HCM đã xuất khẩu 11,39 triệu con cá cảnh, đạt giá trị kim ngạch 12,89 triệu USD - tăng hơn 7% so với cùng kỳ năm trước. Thị trường xuất khẩu ngày càng mở rộng, với hơn 50 quốc gia, trong đó châu Âu chiếm hơn 2/3 tổng sản lượng. Các doanh nghiệp như Công ty Cổ phần Sài Gòn cá kiểng, Công ty Thiên Đức, HTX Sinh vật cảnh Sài Gòn cá kiểng, HTX Sinh vật cảnh Châu Á - Thái Bình Dương, HTX Cá cảnh Sài Gòn Vina, Công ty Hồng Anh Arowana… đóng vai trò đầu tàu, đưa thương hiệu cá cảnh TP.HCM ra thế giới.

Bà Hoàng Thị Huế, Đại diện HTX Sinh vật cảnh Sài Gòn, đơn vị xuất khẩu cá cảnh hàng đầu của thành phố chia sẻ: “Thị trường châu Âu hiện chiếm khoảng 60% lượng cá cảnh xuất khẩu của chúng tôi. Nhu cầu ngày càng cao về chủng loại và tiêu chuẩn kỹ thuật, buộc các cơ sở phải đầu tư mạnh hơn cho hệ thống nước, phòng bệnh, quy trình nuôi và đặc biệt là lai tạo giống”.

Không chỉ dừng ở sản xuất, ngành cá cảnh TP.HCM còn được thúc đẩy mạnh mẽ thông qua các hoạt động quảng bá và giao lưu nghề nghiệp. Ông Tân Xuyên, Chi hội trưởng Chi hội Cá cảnh TP.HCM cho biết: “Mỗi năm, chúng tôi phối hợp cùng Sở NN-MT và các đơn vị tổ chức nhiều cuộc thi cá cảnh quy mô lớn, thu hút hàng trăm nghệ nhân trong và ngoài nước. Đây không chỉ là sân chơi để tôn vinh tay nghề, mà còn là cơ hội kết nối, xúc tiến thương mại, đưa cá cảnh TP.HCM ra thị trường khu vực và quốc tế”.

Dù có tiềm năng lớn, xuất khẩu cá cảnh của TP.HCM vẫn gặp nhiều rào cản. Theo anh Ngô Đăng Linh, Giám đốc HTX Cá cảnh Sài Gòn Vina, một số thị trường nhập khẩu yêu cầu rất khắt khe về giấy tờ kiểm dịch và truy xuất nguồn gốc.

“Nếu không có đầy đủ chứng nhận kiểm dịch theo chuẩn quốc tế, doanh nghiệp buộc phải xuất hàng qua nước thứ ba. Khi đó, chi phí tăng cao, làm giảm sức cạnh tranh và lợi nhuận của người nuôi”, anh Linh cho biết. Thực tế này khiến sản lượng xuất khẩu chưa thể tăng mạnh, dù nhu cầu thị trường vẫn rất lớn.

Chiến lược phát triển thủy sản của thành phố đến năm 2030 xác định ngành cá cảnh là một trong những trụ cột của kinh tế đô thị đặc thù. Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư TP.HCM cũng có nhiều kiến nghị, hành động để thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu cá cảnh.

“Thành phố định hướng phát triển cá cảnh theo hướng công nghệ cao, bền vững và gắn với du lịch sinh thái, từng bước hình thành các vùng nuôi tập trung, đạt diện tích khoảng 100 ha, sản lượng 300 triệu con/năm, trong đó kỳ vọng xuất khẩu hơn 100 triệu con, kim ngạch trên 100 triệu USD”, ông Đinh Công Khánh thông tin.

Cá cảnh TP.HCM đã trở thành sản phẩm xuất khẩu đặc trưng, mang lại nguồn ngoại tệ ổn định và tạo việc làm cho hàng ngàn lao động. TP.HCM đang định hình ngành cá cảnh như một mắt xích trong chuỗi kinh tế đô thị đặc thù, kết hợp giữa sản xuất công nghệ cao, sáng tạo và du lịch sinh thái. Mục tiêu là không chỉ dẫn đầu cả nước về quy mô, mà còn tạo thương hiệu cá cảnh Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.