Quản lý nghiêm tàu cá mở ra cơ hội gỡ ‘thẻ vàng’ EC cho Nghệ An

Với sự nhập cuộc của cả hệ thống chính trị, đến nay công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU) trên địa bàn Nghệ An đã đạt được những kết quả tích cực, thể hiện qua 100% tàu cá đủ điều kiện hoạt động đã được đăng ký, đăng kiểm và cấp phép; 100% tàu hoạt động xa bờ lắp đặt thiết bị VMS; các cảng cá tăng cường kiểm soát, giám sát chặt chẽ phương tiện ra vào…

Cảng Lạch Vạn (xóm Đông Lộc, xã Diễn Châu) đang quản lý tổng cộng 380 tàu cá, trong đó có 132 tàu dài từ 15 m trở lên, phương tiện khi cập cảng đều phải thực hiện đầy đủ việc ghi chép nhật ký.

Nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nhận thức của ngư dân về khai thác hải sản bền vững cải thiện thấy rõ. Nhìn chung các chủ tàu có ý thức, trách nhiệm hơn trong việc duy trì kết nối VMS, tuân thủ quy định đánh bắt trên ngư trường, chủ động ghi chép nhật ký và báo cáo chính xác sản lượng khai thác. Trong năm 2025, số tàu vi phạm mất kết nối hành trình thuộc phạm vi quản lý của cảng Lạch Vạn chỉ lác đác vài chiếc, con số khá nhỏ giọt.

Anh Nguyễn Văn Hà, chủ tàu mang số hiệu NA - 90898, trú ở xóm Nam Thịnh, xã Diễn Châu chia sẻ: “Sau nhiều năm vươn khơi bám biển chúng tôi hiểu rõ chủ trương của Nhà nước, quy định của pháp luật. Dù còn đó những rào cản, thách thức nhưng xác định phải tuân thủ nghiêm, tất cả vì một nghề cá bền vững”.

Một trong những hoạt động đang được chú trọng hiện nay là đẩy mạnh tuyên truyền và ký cam kết chống khai thác IUU. Giữ vai trò then chốt, Sở NN&MT đã phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng, các cơ quan chức năng và các địa phương ven biển, qua đó tổ chức nhiều hoạt động truyền thông hữu ích, có điểm nhấn.

Hoạt động gần nhất phải kể đến những buổi truyền thông cộng đồng dưới hình thức sân khấu hóa; cấp phát 100 USB chứa tài liệu tuyên truyền cho các xã; trao tặng 5.000 lá cờ Tổ quốc cho ngư dân. Ngoài ra, lực lượng chuyên môn cũng tổ chức 260 buổi tuyên truyền trực tiếp cho ngư dân trước khi xuất bến với hơn 1.600 lượt phương tiện tham gia. Qua đây, 100% chủ tàu đã ký cam kết không khai thác IUU.

Những nỗ lực mạnh mẽ và quyết liệt của tỉnh Nghệ An đã tạo chuyển biến tích cực trong chống khai thác IUU. Đây là tiền đề quan trọng để Nghệ An chung tay cùng cả nước hướng tới gỡ “thẻ vàng” của EC, đồng thời xây dựng nghề cá trách nhiệm, sẵn sàng hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, nút thắt trong công tác này là còn tình trạng tàu cá vi phạm quy định về duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình VMS vẫn xảy ra, điều này gây những khó khăn nhất định cho việc theo dõi và kiểm soát chung.

Về hạ tầng, một số cảng cá trên địa bàn đã xuống cấp, luồng lạch bị bồi lắng nghiêm trọng nhưng chưa được nạo vét kịp thời, ảnh hưởng đến việc ra vào, neo đậu của tàu thuyền. Không những thế, hệ thống cơ sở vật chất phục vụ công tác kiểm soát, giám sát tại cảng còn hạn chế, lực lượng nhân sự mỏng, chưa đáp ứng yêu cầu kiểm tra, xác nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản theo quy định.

Ông Trần Xuân Học, Phó Giám đốc Sở NN&MT Nghệ An khẳng định: “Dù áp lực đặt ra không nhỏ nhưng ngành thủy sản Nghệ An quyết tâm xử lý dứt điểm những tồn tại, vướng mắc, qua đó sớm gỡ thẻ phạt của EC”.