Bắc Hà vào mùa quả ngọt
Tháng 6 hè về, Bắc Hà (Lào Cai) khoác lên mình sắc màu rực rỡ của những vườn cây trĩu quả. Mận, đào chín rải khắp các bản làng, từ vùng thấp lên vùng cao. Trong những khu vườn xanh mướt, tiếng nói cười vang vọng giữa không gian yên bình, bà con nông dân tất bật mùa thu hoạch quả. Những quả đào hồng tươi, mận tím đỏ ẩn mình dưới tán lá xanh như minh chứng cho sự hào phóng mà thiên nhiên dành tặng vùng đất dốc “cao nguyên trắng” Bắc Hà.

Cây mận đã trở thành đòn bẩy phát triển kinh tế tại Bắc Hà. Ảnh: Bích Hợp.
Từ trung tâm thị trấn đến các xã như Na Hối, Bản Phố, Thải Giàng Phố... khắp nơi đều đã vào mùa thu hoạch mận. Năm nay mận được mùa, cây nào cũng sai trĩu quả. Ông Vàng Văng Do ở thôn Na Lo (thị trấn Bắc Hà) chia sẻ khi đang lom khom hái từng quả mận Tả Van chín mọng: “Nhà nào ở Bắc Hà cũng có đào, có mận, ít thì vài gốc, nhiều thì cả vườn. Cây mận không chỉ mang lại thu nhập mà còn là một phần văn hóa của người Mông, người Tày, người Nùng ở đây”.
Hành trình từ thị trấn Bắc Hà qua các xã Na Hối, Bản Phố, Hoàng Thu Phố những ngày này là trải nghiệm tuyệt vời. Nắng sớm tháng 6 vàng như mật rót xuống những nương mận tam hoa trĩu trịt quả, khung cảnh khiến du khách không khỏi say mê.
Không chỉ có mận tam hoa, nhiều hộ còn trồng xen đào, mơ lông, mận Tả Van - loại mận được ưa chuộng để ngâm rượu, làm siro hoặc sấy khô. Bắc Hà mùa này là điểm đến lý tưởng cho du khách muốn rời xa phố thị, hòa mình vào thiên nhiên, tận tay hái những quả ngọt đầu mùa.
Chị Nguyễn Thị Ánh, một du khách đến từ Hà Nội thích thú: “Tôi rất yêu khí hậu mát mẻ ở đây. Cảm giác được hái mận còn vương sương sớm, thưởng thức ngay tại vườn thật khó quên. Mận Bắc Hà có vị giòn, ngọt đậm, rất khác biệt”.

Không chỉ có mận, cây lê hiện cũng đang trở thành cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao cho Bắc Hà. Ảnh: Bích Hợp.
Nhiều bạn trẻ chọn đến Bắc Hà mùa quả chín để trải nghiệm hái mận, chụp ảnh giữa vườn cây, tham gia chợ phiên vùng cao, thưởng thức ẩm thực địa phương như mèn mén, thắng cố, thịt lợn cắp nách... Anh Vàng Seo Ly, chủ mô hình du lịch sinh thái kết hợp homestay tại thôn Na Lo cho biết: “Khách rất thích dậy sớm hái mận, buổi trưa cùng gia đình nấu ăn, uống rượu men lá, sống như người bản địa. Mỗi mùa quả, gia đình tôi đón khoảng 200 khách, phần lớn từ Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh”.
Đưa Bắc Hà thành trung tâm sản xuất nông sản đặc hữu
Không chỉ nổi tiếng với mận tam hoa, mận Tả Van, Bắc Hà còn có giống đào Pháp, lê Tai Nung, lê xanh bản địa được trồng nhiều tại các xã vùng cao như Lầu Thí Ngài, Tả Củ Tỷ, Lùng Phình... cho giá trị kinh tế cao.
Để có những mùa quả chất lượng, người dân Bắc Hà không chỉ trông chờ vào khí hậu mà còn ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Kỹ sư Nguyễn Mạnh Dương – Phó Trưởng Trại Nghiên cứu và Sản xuất rau quả Bắc Hà chia sẻ: “Chúng tôi thường xuyên tập huấn kỹ thuật cắt tỉa, xử lý ra hoa, bón phân hữu cơ, phòng trừ sâu bệnh bằng giải pháp sinh học cho bà con. Nhờ đó, năng suất và chất lượng trái cây tăng rõ rệt, đủ điều kiện phân phối cho hệ thống siêu thị và nhiều tỉnh, thành trong cả nước”.

Khách du lịch thích thú trải nghiệm hái mận tại Bắc Hà. ảnh: Bích Hợp.
Huyện Bắc Hà đang phát triển mạnh vùng cây ăn quả ôn đới, hiện đã có hơn 1.300 ha đào, mận, lê… cho sản lượng 4.800 tấn quả tươi mỗi năm. Người dân nơi đây cũng đang từng bước gắn phát triển cây ăn quả với du lịch sinh thái, tạo thêm sinh kế và quảng bá hình ảnh quê hương.
Nguyễn Duy Hòa, Bí thư Huyện ủy Bắc Hà cho biết: Từ chủ trương hướng mạnh vào phát triển nông nghiệp hàng hóa theo tinh thần Nghị quyết 10-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, huyện Bắc Hà xác định đây là cơ hội lớn để tạo đột phá cho nông nghiệp. Cũng trên cơ sở đánh giá, phân tích rõ những khó khăn, tiềm năng, thế mạnh của từng vùng sinh thái, Bắc Hà lựa chọn 6 nhóm cây, con chủ lực, trong đó có phát triển cây ăn quả ôn đới.

Mận Tả Van được du khách ưa thích mua về ngâm rượu hay làm mứt mỗi khi đến Bắc Hà. Ảnh: Viết Vinh.
Với lợi thế sẵn có, huyện xác định việc phát triển cây ăn quả không chỉ là hướng đi trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng mà còn là đòn bẩy quan trọng để nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.
Trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục quy hoạch vùng trồng hợp lý, hỗ trợ nông dân ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, mở rộng thị trường tiêu thụ gắn với chế biến sâu, đưa cây ăn quả thực sự trở thành cây trồng chủ lực, góp phần xây dựng Bắc Hà trở thành trung tâm sản xuất nông sản đặc hữu của tỉnh và khu vực miền núi phía Bắc.
Mỗi mùa quả, Bắc Hà không ồn ào, mang sức hút riêng đến từ sự yên bình của đất trời, vị ngọt của trái chín và lòng mến khách của người vùng cao. Những nụ cười rạng rỡ, những trái mận, đào, lê căng mọng dệt nên một mùa hè đầy sức sống trên vùng cao nguyên trắng Bắc Hà.