Công nhân xây dựng tu bổ đường hầm bị thấm nước. Ảnh: Ragnhild Utne/Statsbygg
Tin vui này đến đồng thời với việc các nhà quản lý và điều hành kho hạt giống ở Bắc Cực cũng đã hoàn thành tu bổ đường hầm 130 mét dẫn vào bị thấm rỉ nước sau một trận bão vào năm 2017, với tổng kinh phí 20 triệu euro.
Để cán đích 1 triệu mẫu hạt giống, Svalbard vừa tiếp nhận thêm 27 bộ giống cây trồng hoang dã của 36 tổ chức trên thế giới gửi về, trong đó có giống lúa mì emmer hoang dã thuộc bộ hòa thảo, được coi là thủy tổ của bộ giống lúa mì được phát hiện vào năm 1906 hay bộ giống khoai tây từ Peru và các loại cây trồng khác từ Mông Cổ, Ma rốc, Myanmar và New Zealand. Mỗi mẫu gồm 500 hạt giống.
Bên trong ngân hàng hạt giống Svalbard nằm sâu trong núi tuyết Bắc Âu. Ảnh: The Guardian
Kho hạt giống toàn cầu Svalbard (Svalbard Global Seed Vault) nằm ở dưới mực nước biển 130 mét, được coi là nơi bảo mật tối cao cho sự đa dạng cây trồng của thế giới, trong cả tình huống tận thế. Nó có nhiệm vụ bảo tồn các mẫu hạt giống song song với các ngân hàng gen trên toàn thế giới nhằm duy trì nguồn tài nguyên di truyền thực vật quan trọng nhất của nhân loại nhằm đảm bảo an ninh lương thực trong mọi tình huống.
Sơ đồ mô tả kho hạt giống nằm bên trong lòng núi. Đồ họa: Time
Hầm hạt giống Svalbard nằm biệt lập ở một hòn đảo sa thạch của Na Uy bốn mùa băng giá bao phủ, đảm bảo thường xuyên duy trì nhiệt độ âm 18 độ C và độ ẩm tối ưu để bảo vệ hạt giống.
Trung tâm Tài nguyên di truyền Bắc Âu (NordGen) là đơn vị chịu trách nhiệm vận hành và quản lý hầm hạt giống này, bao gồm hợp tác với các ngân hàng gen, xử lý hạt giống, lưu giữ cơ sở dữ liệu và thông tin.
Ngân hàng hạt giống Svalbard được xây dựng để bảo vệ hàng triệu giống cây lương thực khỏi biến đổi khí hậu, chiến tranh và thiên tai. Ảnh: Renato Granieri/Alamy
Svalbard khai trương vào tháng 2 năm 2008 trị giá 9 triệu euro, với khu hầm chứa 320.000 mẫu hạt giống được chuyển về từ khắp nơi trên thế giới. Mục tiêu của ngân hàng gen độc nhất vô nhị này khi đó là kiếm tìm, sưu tập bộ hạt giống cây trồng đủ 1 triệu mẫu các loại thuộc hơn 60.000 giống cây trồng. Có 243 quốc gia thuộc tất cả các lục địa đăng ký tham gia.
Liên tục từ đó đến nay, để đảm bảo cho nguồn hạt giống luôn ở trong một “ngôi nhà an toàn”, các tổ chức quản lý, điều hành dự án phải kiểm tra, theo dõi từng chi tiết nhỏ của sự thay đổi và kịp thời điều chỉnh nhằm đảm bảo cho nó an toàn trong mọi tình huống như động đất, chiến tranh, lũ lụt, bệnh dịch hay biến đổi khí hậu.
Hầm Svalbard chứa hạt giống từ 60.000 giống cây trồng ở Bắc Cực. Ảnh: Jim Richardson/Alamy
Như vậy hiện Svalbard đang lưu giữ mẫu của khoảng 1.050.000 giống cây trồng từ 5.000 loài khác nhau. Con số này chiếm 2 phần 5 trong tổng số 2,4 triệu giống loài thực vật từng xuất hiện trên khắp thế giới.
Theo các nhà khoa học di truyền thực vật, quá trình biến đổi khí hậu và các biến cố của nhân loại đã khiến nhiều giống cây trồng đã bị biến mất, bao gồm 93% các loại trái cây và rau quả ở Mỹ. Minh chứng rõ nhất cho vấn đề này là tình trạng bão gây rò rỉ nước trong đường hầm vào kho dự trữ Svalbard là điều không lường trước được.
