Nâng cao hiệu quả cây sầu riêng vùng trung du Nam Trung Bộ

Quy trình canh tác phù hợp

Vùng trung du Nam Trung Bộ là địa bàn chuyển tiếp giữa đồng bằng Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, nên chịu ảnh hưởng của khí hậu giao thoa giữa hai vùng. Với điều kiện đặc thù nên sầu riêng ở đây ra hoa, đậu quả và thu hoạch muộn hơn các vùng khác từ 1-2 tháng; do đó, khi thu hoạch, sầu riêng ở vùng trồng này không phải cạnh tranh với sầu riêng vùng khác nên dễ tiêu thụ và thường có giá cao.

Theo TS Hồ Huy Cường, Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ (ASISOV), mặc dù người trồng sầu riêng ở vùng trung du Nam Trung Bộ đã di thực các giống sầu riêng có năng suất cao, chất lượng tốt về trồng; nhưng vì quy trình sản xuất sầu riêng của nông dân vùng này vẫn áp dụng biện pháp kỹ thuật canh tác được xây dựng trên nền tảng đất phù sa vùng Đồng bằng sông Cửu Long và đất đỏ vùng Đông Nam Bộ, nên hiệu quả chưa cao.

Để giải quyết vấn đề trên, Viện ASISOV đã nghiên cứu, hoàn thiện quy trình canh tác đối với cây sầu riêng ở vùng trung du Nam Trung Bộ thông qua đề tài nghiên cứu xây dựng quy trình canh tác hợp lý nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sầu riêng ở Khánh Sơn (Khánh Hòa).

“Tại những điểm trình diễn các biện pháp kỹ thuật canh tác cây sầu riêng của ASISOV đều cho năng suất cao, chất lượng tốt, đặc biệt hiệu quả kinh tế cao hơn 25-30% so với canh tác truyền thống”, TS Hồ Huy Cường cho hay.

Theo quy trình, trồng sầu riêng nên chọn nơi có độ dốc từ 0-15 độ, độ cao thấp hơn 970m, đất tơi xốp và độ dày tầng đất từ 1,2m trở lên, đảm bảo nguồn nước tưới và không bị úng. Mật độ trồng từ 100-125 cây/ha, theo quy cách 10mx10m hoặc 10mx8m.

Sau khi đào hố, người trồng cần hun hố để loại trừ mầm mống sâu bệnh trong đất. Sau khi hun hố, tiến hành trộn đều phân hữu cơ với liều lượng 20kg phân chuồng hoặc 20kg phân gà hoai mục với 0,3kg vôi bột và thuốc Basudin cùng lớp đất mặt lấp đầy hố. Sau khi xử lý hố từ 30-45 ngày thì tiến hành móc hố để trồng.

Trồng sầu riêng cần chọn đúng giống, thân cây thẳng và vững, chiều cao cây từ 80cm trở lên tính từ mặt giá thể bầu ươm, đường kính thân từ 0,8cm trở lên đo ở điểm trên vết ghép 2cm; cây giống có từ 3 cành cấp 1 trở lên, số lá phải hiện diện đầy đủ tính từ 1/3 chiều cao của cành giống đến đỉnh chồi; các lá ngọn đã trưởng thành phải xanh tốt và có đặc điểm đặc trưng của giống; cây giống phải sinh trưởng khỏe, không bị nhiễm sâu, bệnh hại, có tuổi xuất vườn từ 8-12 tháng sau khi ghép.

Tránh để sầu riêng bị úng

Cũng theo TS Hồ Huy Cường, ở vùng trung du Nam Trung Bộ nên trồng sầu riêng từ cuối tháng 9, thời điểm đầu mùa mưa đến cuối tháng 11, thời điểm chuẩn bị kết thúc mùa mưa. Sầu riêng trồng ở vùng này cần làm bồn để tưới nước; trong mùa khô, đất trồng sầu riêng cần duy trì độ ẩm, nhưng lượng nước tưới vừa đủ, không để xảy ra hiện tượng úng; trong mùa mưa thì người trồng cần mở bồn theo hướng mương tiêu để tránh bị ngập úng.

“Vùng sầu riêng Khánh Sơn hiện đã có quy trình canh tác chung, nhưng giai đoạn cây ra hoa đậu quả thì thường gặp mưa, đất lại có độ ẩm rất cao nên cần tránh để cây bị ngập úng. Bên cạnh đó, sử dụng phân hữu cơ hợp lý thì cây sầu riêng sẽ hạn chế bệnh thối gốc chảy mủ”, TS Hồ Huy Cường cho biết.

Từ năm thứ nhất đến năm thứ tư, cần tỉa bỏ cành mọc đứng, cành bên trong tán, cành đan chéo nhau, cành ốm yếu, cành bị sâu bệnh, cành mọc gần mặt đất; giữ lại các cành mọc ngang, cành khỏe mạnh và cành cách mặt đất từ 1m trở lên.

“Tỉa cành, tạo tán và trồng mật độ hợp lý cũng là cách loại trừ tồn dư sâu bệnh hại”, TS Cường khẳng định.

Đối với cỏ dại, chủ nhà vườn cần làm cỏ bằng phương thức thủ công, không nên dùng thuốc trừ cỏ có nguồn gốc hóa học. Tiến hành cắt ngắn cỏ dại trong bồn, bên ngoài bồn nhưng không nên làm sạch. Đối với sâu, bệnh hại thì chủ nhà vườn nên sử dụng biện pháp phòng, trừ tổng hợp để quản lý dịch hại.

“Sử dụng phân gà hoai mục, thiết lập hệ thống mương tiêu nước, trồng điểm ghép trên mặt đất, không gây tổn thương rễ khi làm cỏ và bón phân cân đối, hợp lý cũng là cách làm giảm thiểu điều kiện thuận lợi để nấm Phytophthora palmivora phát sinh gây hại cây sầu riêng”, TS Hồ Huy Cường cho biết thêm.

Từ cuối tháng 8 đến đầu tháng 12 hằng năm (giai đoạn sau thu hoạch sầu riêng đến trước khi cây phân hóa mầm hoa), cần tưới nước giữ ẩm cho cây. Khi cây bắt đầu phân hóa mầm hoa đến giai đoạn phát triển quả, cần tưới nước để thường xuyên duy trì ẩm độ đất cho cây, không nên để đất quá hạn mới tưới và cũng không tưới quá úng sẽ gây hiện tượng rụng quả hàng loạt.

"Trong canh tác sầu riêng bền vững, nên tưới với lượng nước khoảng 600 lít/cây và tưới định kỳ 7 ngày/lần, khi gặp mưa cần theo dõi ẩm độ đất để điều chỉnh lịch tưới cho hợp lý; đặc biệt, trong mùa mưa không cần tưới nước cho cây”, TS. Hồ Huy Cường, Viện trưởng ASISOV khuyến cáo.