Bước tiến lớn mở đường cho trung tâm công nghiệp dược liệu quốc gia

Hình thành trung tâm dược liệu tầm quốc gia

Đà Nẵng có hơn 70% diện tích tự nhiên là đất lâm nghiệp với hệ sinh thái đa dạng, ghi nhận hơn 832 loài cây thuốc, trong đó nhiều loài quý hiếm như sâm Ngọc Linh, ngũ vị tử, ba kích, dảng sâm… Nhận thấy tiềm năng này, Thành phố đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách quan trọng, trong đó sâm Ngọc Linh được chọn là cây chủ lực để phát triển thành trung tâm công nghiệp dược liệu tầm quốc gia.

Đà Nẵng đã quy hoạch vùng bảo tồn và phát triển sâm Ngọc Linh với diện tích 15.567 ha, tập trung ở độ cao trên 1.200 m, đến nay đã trồng được khoảng 1.294 ha. Hơn 18 tổ chức, doanh nghiệp và 41 nhóm hộ đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị thuê 825 ha môi trường rừng để trồng sâm, trong đó 3 doanh nghiệp đã được cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh” cho sản phẩm sâm củ với hơn 35.000 cây được chứng nhận nguồn gốc.

Không chỉ chú trọng diện tích, nhiều dự án đầu tư hạ tầng vùng trồng, phục hồi hơn 800 ha rừng, xây dựng hệ thống bảo vệ và kiểm định chất lượng sâm cũng được triển khai, góp phần bảo đảm vùng nguyên liệu ổn định và đạt chuẩn.

Song song đó, công tác nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ được đẩy mạnh với các đề tài nhân giống, bảo tồn nguồn gen, ứng dụng Internet vạn vật giám sát vùng sâm gốc, quản lý sâu bệnh bằng biện pháp sinh học. Những nỗ lực này đã nâng tỷ lệ cây giống đạt chuẩn xuất vườn từ 18,5% năm 2015 lên 53,48% năm 2020.

Bên cạnh sâm Ngọc Linh, giai đoạn 2016–2025, Thành phố đã hỗ trợ trồng mới 905 ha đảng sâm, ba kích tím, sa nhân tím, đạt 99,46% kế hoạch. Hệ thống sản xuất giống được củng cố với 12 cơ sở cung ứng hơn 2 triệu cây giống mỗi năm. Những nền tảng này chính là bước đệm quan trọng để Đà Nẵng tiến tời hình thành trung tâm dược liệu của cả nước.

Bước ngoặt mới từ chính sách

Tiếp nối thành quả, ngày 28/2/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 463/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Phát triển và hình thành trung tâm dược liệu tại tỉnh Quảng Nam (cũ)" với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực.

Theo đó, Trung tâm Công nghiệp dược liệu tại Quảng Nam (cũ) sẽ là đầu mối nghiên cứu, sản xuất, chế biến sâu và thương mại hóa các sản phẩm từ dược liệu, với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực.

Theo Đề án, giai đoạn 2025 - 2035, Quảng Nam (cũ) duy trì và phát triển diện tích vùng nguyên liệu phù hợp, ưu tiên phát triển sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu có lợi thế.

Trước năm 2030, Quảng Nam (cũ) hoàn thành quy hoạch sử dụng đất, các quy hoạch liên quan, xác định mặt bằng, từng bước đầu tư xây dựng hạ tầng khu vực Trung tâm công nghiệp dược liệu tại các khu công nghiệp trên địa bàn. Cùng với đó, nâng cấp hoàn thiện kết cấu hạ tầng và giao thông kết nội vùng, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển và thu hút đầu tư vào công nghiệp dược liệu.

Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng nhấn mạnh, đây là tiền đề để Đà Nẵng vươn mình trở thành trung tâm thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư sản xuất, chế biến và tiêu thụ dược liệu mà chủ lực là sâm Ngọc Linh. Đồng thời thúc đẩy phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo của địa phương.

Ngay sau đó, Đà Nẵng tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư với gần 100 doanh nghiệp tham dự, công bố sàn thương mại điện tử chuyên về sâm Ngọc Linh, đồng thời duy trì Phiên chợ nông sản và dược liệu miền núi hàng tháng. Thành phố cũng lên kế hoạch tổ chức Lễ hội sâm Quốc tế từ 1–3/8/2025, quy tụ đối tác từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Đức… nhằm quảng bá thương hiệu ra toàn cầu.

Cùng với xúc tiến thương mại, hạ tầng phục vụ công nghiệp dược liệu tiếp tục được ưu tiên. Hiện Quảng Nam (cũ) có 16 khu công nghiệp, 8 khu có ngành nghề thu hút liên quan tới dược liệu, trong đó Khu công nghiệp Nam Thăng Bình diện tích 649 ha vừa được phê duyệt quy hoạch, định hướng thu hút ngành chế biến dược liệu công nghệ cao.

Ngày 10/5/2025, tại hội nghị triển khai Quyết định 463, tỉnh ký kết thỏa thuận hợp tác với 9 doanh nghiệp, tổng vốn cam kết hơn 5.000 tỷ đồng. Trong số này, THACO Agri dự kiến đầu tư 1.250 ha trồng sâm và dược liệu (đang khảo sát vùng nguyên liệu), một số nhà máy chế biến quy mô lớn như Nhà máy Dược phẩm Dược liệu Hương Quế Nam vốn 234 tỷ đồng cũng đã được cấp phép.

Trên phương diện khoa học – công nghệ, Thành phố đang triển khai chương trình nghiên cứu phát triển sản phẩm sâm Ngọc Linh và dược liệu, tổ chức hội thảo khoa học “Sâm Ngọc Linh – Từ sản phẩm quốc gia tới thương hiệu toàn cầu” vào 1/8/2025, đồng thời tuyển chọn hai đề tài nghiên cứu về bảo tồn dược liệu và di thực sâm Ngọc Linh.

Về chính sách, Đà Nẵng kiến nghị Chính phủ cho phép áp dụng cơ chế ưu đãi đầu tư theo Nghị định 57/2018/NĐ-CP và đã triển khai Nghị định 183/2025/NĐ-CP về nuôi trồng dược liệu trong rừng. Sở Nông nghiệp và Môi trường Đà Nẵng cũng đã hướng dẫn các địa phương, đơn vị chủ rừng thực hiện để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tham gia phát triển vùng nguyên liệu.

Không dừng lại ở đó, Thành phố chủ động lồng ghép các nguồn vốn, bao gồm ngân sách Trung ương và Chương trình Mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để tiếp tục đầu tư cho vùng trồng dược liệu quý.

Với tiềm năng thiên nhiên ưu đãi, định hướng chiến lược rõ ràng và sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền, doanh nghiệp, người dân, Đà Nẵng quyết tâm đưa sâm Ngọc Linh cùng cây dược liệu trở thành trung tâm công nghệ dược liệu của cả nước, góp phần nâng tầm thương hiệu dược liệu Việt Nam trên thị trường quốc tế.