Chấm dứt chăn nuôi trong đô thị đối diện thách thức mới

Mục tiêu đang dở

Sau khi tỉnh Hải Dương chính thức hợp nhất với TP. Hải Phòng từ ngày 01/7/2025, tạo nên một trung tâm kinh tế – xã hội mới, bài toán chăn nuôi trong khu dân cư ở đô thị lại càng trở nên cấp bách, đòi hỏi một chiến lược thống nhất và hiệu quả.

Trước khi hợp nhất, cả Hải Phòng và Hải Dương đều đã có những bước đi riêng biệt nhưng cùng chung mục tiêu là chấm dứt hoạt động chăn nuôi trong khu vực nội thành của thành phố, khu dân cư để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Tại phía Đông Hải Phòng, trước khi sáp nhập dù chăn nuôi vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thực phẩm và đảm bảo an sinh xã hội, Hội đồng Nhân dân thành phố đã ban hành Nghị quyết số 20/2022/NQ-HĐND ngày 09/12/2022, vạch rõ lộ trình phát triển chăn nuôi bền vững, không ảnh hưởng đến môi trường, dân cư.

Nghị quyết này xác định rõ các khu vực không được phép chăn nuôi, bao gồm toàn bộ các phường thuộc 4 đơn vị khu vực trung tâm (Ngô Quyền, Lê Chân, Hồng Bàng, Hải An), một số phường trọng điểm thuộc quận Kiến An và Dương Kinh, cùng các thị trấn. Đặc biệt, tất cả các khu đô thị, chung cư, khu tái định cư đều không được phép chăn nuôi.

Dù gặp không ít khó khăn trong việc thay đổi sinh kế của hơn 600 cơ sở, hộ gia đình trong khu vực đô thị, Nghị quyết đã thể hiện quyết tâm và đạt hiệu quả bước đầu trong việc định hướng lại hoạt động này. Các địa phương đã xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai, cho thấy sự nghiêm túc trong việc biến chủ trương thành hành động.

Đối với các khu vực không bị điều chỉnh chấm dứt hoạt động chăn nuôi theo Nghị quyết số 20/2022/NQ-HĐND ngày 09/12/2022, các hộ dân vẫn được duy trì hoạt động sản xuất chăn nuôi và phải đáp ứng đủ điều kiện chăn nuôi theo quy định hiện hành.

Trong khi đó, phía Tây Hải Phòng trước sáp nhập cũng đã triển khai Nghị quyết số 20/2024/NQ-HĐND với hiệu quả nhanh chóng và rõ rệt hơn. Với chỉ 510 hộ chăn nuôi trong khu vực đô thị (chiếm 0,21% tổng số hộ), tác động tiêu cực về môi trường như mùi hôi, nước thải, ruồi muỗi đã được giải quyết dứt điểm. Sự thành công này có được nhờ công tác tuyên truyền hiệu quả, sự chấp hành nghiêm túc của người dân và chính sách hỗ trợ khi di dời cơ sở chăn nuôi, giúp người dân chuyển đổi sinh kế thuận lợi.

Ông Vũ Văn Hoạt, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, Chăn nuôi và Thú y TP. Hải Phòng nhận định, việc ban hành Nghị quyết về việc tiến tới chấm dứt chăn nuôi trong khu dân cử ở đô thị tại các địa phương đã mang lại nhiều lợi ích, được người dân đồng tình ủng hộ, góp phần làm cho môi trường sống sạch hơn. Các khu chuồng nuôi được chuyển sang mục đích khác, không còn phát sinh mùi hôi thối là minh chứng sống động cho hiệu quả của chính sách.

Thách thức mới khi các thị trấn thành xã

Sau hợp nhất, TP. Hải Phòng mới đứng trước nhiệm vụ lớn là thống nhất các quy định và đẩy mạnh triển khai trên một địa bàn rộng lớn hơn. Theo ông Vũ Văn Hoạt, hiện tại, các khu vực đô thị vẫn thuộc khu vực không được phép chăn nuôi theo các Nghị quyết đã được ban hành.

Thời gian tới sau khi có các văn bản dưới Luật Chăn nuôi được sửa đổi, ban hành đầy đủ, ngành Nông nghiệp và Môi trường sẽ rà soát, tham mưu UBND TP. Hải Phòng trình Hội đồng nhân dân thành phố quyết định khu vực không được phép chăn nuôi trên địa bàn sau hợp nhất phù hợp với yêu cầu phát triển của các ngành, lĩnh vực và điều kiện kinh tế - xã hội địa phương.

“Việc này đòi hỏi rà soát kỹ lưỡng để đảm bảo tính pháp lý và phù hợp với thực tiễn của một địa bàn hành chính rộng lớn và đa dạng hơn. Anh em cán bộ đang phải chạy đua với thời gian để hoàn thiện bộ máy, giấy tờ văn bản”, ông Hoạt chia sẻ thêm.

Một thách thức nữa là sự phức tạp trong việc xác định ranh giới khu vực không được phép chăn nuôi và định nghĩa “chăn nuôi”. Ranh giới giữa các phường, thôn có khu vực không được phép chăn nuôi và khu vực chăn nuôi đôi khi chưa rõ ràng, khó khăn trong quản lý. Hơn nữa, việc định nghĩa chăn nuôi, đặc biệt là với các hình thức nhỏ lẻ hoặc nuôi động vật cảnh như gà, chó, lợn cảnh... là một vấn đề nan giải, cần có hướng dẫn cụ thể để tránh những bất cập trong thực thi.

Công tác thống kê dữ liệu cũng đang trong quá trình hoàn thiện, do quá trình sáp nhập, việc tổng hợp số liệu chính xác về số lượng hộ chăn nuôi trong khu vực không được phép chăn nuôi trên toàn thành phố mới vẫn đang gặp khó khăn. Các đơn vị, quyết định và con người đang được sắp xếp lại, đòi hỏi thời gian và nỗ lực lớn từ đội ngũ cán bộ.

Bên cạnh đó, áp lực về nguồn lực và con người cũng là một yếu tố cần được quan tâm. Ông Hoạt cũng chỉ ra những khó khăn trong công tác kiểm soát giết mổ nhỏ lẻ và vai trò của cán bộ thú y cơ sở. Sự xáo trộn về vị trí công việc và chế độ đãi ngộ hiện tại tạo áp lực tâm lý không nhỏ đối với cán bộ, đặc biệt trong giai đoạn chuyển giao.

Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, ông Vũ Văn Hoạt bày tỏ sự lạc quan vào tiềm năng phát triển của TP. Hải Phòng mới. Việc hợp nhất sẽ mang lại nguồn lực dồi dào, tạo đà cho sự phát triển mạnh mẽ. “Chúng tôi kỳ vọng sẽ xây dựng một quy hoạch chăn nuôi tổng thể, ưu tiên phát triển các mô hình trang trại tập trung, ứng dụng công nghệ cao xa khu dân cư”, ông Hoạt khẳng định.

Để đạt được mục tiêu này, TP. Hải Phòng cần tập trung vào các giải pháp then chốt. Thứ nhất, hoàn thiện và ban hành khung pháp lý thống nhất cho toàn bộ địa bàn, đảm bảo tính rõ ràng và khả thi. Thứ hai, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân hiểu rõ và đồng thuận với các chính sách.

Thứ ba, triển khai chính sách hỗ trợ chuyển đổi sinh kế một cách hiệu quả và công bằng cho các hộ bị ảnh hưởng. Thứ tư, tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ chuyên môn, cả về số lượng, chất lượng và chế độ đãi ngộ. Cuối cùng, siết chặt kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để duy trì kỷ cương pháp luật.

Với những nỗ lực này, TP. Hải Phòng đang đứng trước những thuận lợi để chấm dứt hoàn toàn tình trạng chăn nuôi đô thị, góp phần kiến tạo một môi trường sống xanh, sạch, và văn minh, xứng đáng với tầm vóc của một đô thị Cảng biển hiện đại.