Ở Tuyên Quang, nhắc đến rừng là nhắc đến mạch sống của bao thế hệ. Ở nơi ấy, Hạt Kiểm lâm Khu vực V đã và đang cùng bà con bám rừng, giữ rừng, để màu xanh không phai, để cuộc sống thêm phần bền chặt.
Những năm qua, nhờ biết gắn việc giữ rừng với phát triển sinh kế dưới tán rừng, độ che phủ rừng nơi đây luôn được giữ vững ở mức trên 78%, con số cao nhất toàn tỉnh, góp phần phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững, bảo vệ môi trường và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu. Đây là nền tảng quan trọng để nâng cao nhận thức pháp luật và phát huy sức mạnh cộng đồng trong bảo vệ, phát triển rừng.

Cán bộ Hạt Kiểm lâm Khu vực V cùng lực lượng bảo vệ rừng tuần tra trong cánh rừng già ở xã Nà Hang, tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: Trung Kiên.
Hiện Hạt Kiểm lâm Khu vực V, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tuyên Quang đang quản lý hơn 71.261 ha rừng trên địa bàn 5 xã sau sáp nhập đơn vị hành chính gồm: Côn Lôn, Yên Hoa, Thượng Nông, Hồng Thái và Nà Hang (huyện Na Hang cũ). Trong đó, diện tích rừng tự nhiên chiếm gần 60.000 ha, rừng trồng trên 11.700 ha. Giữa những cánh rừng xanh ấy vẫn còn nhiều nỗi lo, nhất là nguy cơ cháy rừng vào mùa hanh khô. Nhưng nhờ có sự đồng thuận của chính quyền và nhân dân, công việc khó nhọc này vẫn thu về nhiều kết quả tích cực.
Thực tiễn ở thôn Bản Bung, xã Nà Hang cho thấy, khi người dân chung tay giữ rừng thì không chỉ bảo vệ được nguồn nước, khí hậu trong lành mà còn mở ra hướng phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng. Ngay bên vườn nhà của bà con là cánh rừng nghiến hàng nghìn năm tuổi được gìn giữ xanh tốt. Ông Nông Văn Thiên, một hộ dân trong thôn, chia sẻ: “Giữ rừng là giữ khí hậu mát mẻ, hạn chế thiên tai, đồng thời tạo cơ hội phát triển du lịch sinh thái gắn với văn hóa bản địa”.

Du khách tham quan, trải nghiệm tại cây nghiến cổ thụ ở thôn Bản Bung, xã Nà Hang, tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: Trung Kiên.
Ông Khổng Văn Quang, Quyền Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Khu vực V, khẳng định: “Công tác bảo vệ rừng chỉ thật sự hiệu quả khi gắn với cộng đồng. Mỗi người dân cần coi rừng là tài sản, là sinh kế của chính mình để cùng nhau gìn giữ lâu dài”.
Cũng bởi thế, những năm qua, Hạt Kiểm lâm Khu vực V đã phối hợp với các xã tổ chức họp thôn, phát thanh, tuyên truyền lưu động để nâng cao ý thức giữ rừng. Gần 200 lượt bà con được tập huấn về phòng cháy, chữa cháy rừng, kỹ năng xử lý cháy ban đầu và vận động không phát nương trong mùa khô. Hiện 24/24 tổ, đội quần chúng bảo vệ rừng luôn trong tư thế “bốn tại chỗ”, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống bất ngờ.
Từ đầu năm đến giữa tháng 8/2025, đã có gần 130 lượt tuần tra, kiểm tra rừng được tiến hành. Niềm vui lớn là không phát hiện vụ khai thác hay buôn bán lâm sản trái phép nào. Điều ấy không chỉ nhờ lực lượng kiểm lâm vững vàng, mà còn bởi cộng đồng dân cư đã thật sự coi rừng là của mình.

Kiểm lâm Khu vực V cùng lực lượng bảo vệ rừng đối chiếu bản đồ, khảo sát thực địa dưới tán rừng già, để từng gốc cây, mảnh rừng được gìn giữ bền vững. Ảnh: Trung Kiên.
Giữ rừng thôi chưa đủ, nơi đây còn chăm lo cho chuyện trồng rừng, phát triển rừng. Đến giữa tháng 8, diện tích rừng trồng mới đã đạt 535 héc-ta, vượt 102,4% kế hoạch. Sản lượng khai thác gỗ hơn 45.800 m³, giúp người dân có thêm thu nhập. Dưới tán rừng, nhiều hộ còn trồng dược liệu, nuôi ong, chăn nuôi, tạo thêm nguồn sống vững vàng.
Một số địa phương đang từng bước khai thác lợi thế cảnh quan rừng gắn với du lịch cộng đồng. Đây là hướng đi bền vững, vừa nâng cao đời sống nhân dân vừa khẳng định giá trị của rừng trong phát triển kinh tế - xã hội.
Trước yêu cầu mới, Hạt Kiểm lâm Khu vực V đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, gắn với chuyển đổi số trong quản lý, giám sát tài nguyên rừng. Việc số hóa dữ liệu giúp theo dõi biến động rừng nhanh chóng, chính xác, hỗ trợ hiệu quả cho công tác tuần tra và ngăn ngừa vi phạm. Cùng với đó, đơn vị chú trọng đào tạo, bồi dưỡng năng lực cho kiểm lâm địa bàn, lực lượng bám sát cơ sở, trực tiếp cùng người dân bảo vệ rừng.

Cán bộ kiểm lâm sử dụng điện thoại thông minh kết hợp quan sát thực địa để theo dõi, quản lý diện tích rừng trên địa bàn. Ảnh: Trung Kiên.
Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của lực lượng kiểm lâm, chính quyền và nhân dân, độ che phủ rừng của Khu vực V luôn duy trì ổn định trên 78%. Đây là con số ấn tượng, thể hiện tinh thần đoàn kết, đồng thuận và trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và cộng đồng. Đó là niềm tin rằng khi rừng còn xanh, suối còn chảy, thì cuộc sống còn no ấm, hạnh phúc.
Và rừng Tuyên Quang, nhờ thế, sẽ mãi xanh như lời thề son sắt của những con người sống dựa vào rừng, yêu rừng như máu thịt của mình.