Vườn quốc gia Ba Bể có hệ động, thực vật phong phú, trong rừng có nhiều loại gỗ quý. Sau nhiều năm được bảo vệ tốt, từ tháng 3 đến tháng 7/2025, tình trạng phá rừng trái phép diễn biến phức tạp trong vùng lõi của vườn quốc gia này.
Qua kiểm tra của lực lượng kiểm lâm, tại địa phận 2 xã Đồng Phúc và Nam Cường (tỉnh Thái Nguyên), từ tháng 3/2025 đến nay đã có 22 cây gỗ nghiến bị chặt hạ, tổng khối lượng hơn 118m3. Đây là vụ phá rừng có tính chất nghiêm trọng, quy mô lớn, xảy ra trong thời gian dài nhưng chậm được phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời. Chủ quản lý rừng là Ban quản lý Vườn quốc gia Ba Bể.

Hiện trường vụ phá rừng xảy ra gần đây tại Vườn quốc gia Ba Bể. Ảnh: Ngọc Tú.
Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên, tại thời điểm kiểm tra, Ban quản lý Vườn quốc gia Ba Bể và UBND xã Đồng Phúc chưa thiết lập hồ sơ, chưa báo cáo cấp có thẩm quyền về tình trạng phá rừng để xử lý theo quy định pháp luật. Vườn quốc gia Ba Bể chưa thiết lập hồ sơ vụ việc, chưa thực hiện chế độ báo cáo kịp thời theo quy định.
Liên quan đến vụ việc nay, Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thái Nguyên đã khởi tố vụ án hình sự vi phạm các quy định khai thác, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản xảy ra từ tháng 3/2025 đến tháng 7/2025 tại khu vực rừng đặc dụng Vườn quốc gia Ba Bể.
Trước thực tế nguy cơ phá rừng trái phép có thể còn diễn biến phức tạp, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành chỉ thị tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng trên địa bàn tỉnh.
Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên yêu cầu các sở, ngành, địa phương tiếp tục triển khai có hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng, xử lý tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật.
Chủ tịch UBND các xã, phường quản lý chặt chẽ diện tích rừng, đất rừng theo đúng quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường lập, xây dựng quy hoạch cấp xã để quản lý, bảo vệ hiệu quả diện tích rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, rừng sản xuất, đặc biệt là rừng tự nhiên trên địa bàn.
Kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý trách nhiệm của chủ rừng và tổ chức, cá nhân để xảy ra tình trạng phá rừng, các trường hợp san ủi đồi núi để phân lô, bán nền, khai thác khoáng sản, xây dựng trên đất rừng trái quy định. Tập trung rà soát, kiểm tra hiện trường, xác minh điều tra làm rõ các vụ khai thác, phá rừng trái pháp luật để xử lý nghiêm theo quy định.
Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh, các sở, ngành và UBND các xã, phường tăng cường công tác tuyên truyền, kiểm tra định kỳ, đột xuất, đôn đốc các địa phương, các chủ rừng thực nghiêm túc phương án quản lý rừng bền vững đối với diện tích được giao quản lý.
Lực lượng kiểm lâm chủ động phối hợp với Công an, Ban Chỉ huy Quân sự xã, phường và các phòng chuyên môn của UBND cấp xã tăng cường kiểm tra, truy quét, xử lý các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về lâm nghiệp, đặc biệt diện tích các khu rừng đặc dụng, rừng phòng hộ của các vườn quốc gia, ban quản lý rừng trên địa bàn tỉnh.
Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên cũng yêu cầu Ban Quản lý Vườn quốc gia Ba Bể rà soát, chấn chỉnh hoạt động của đơn vị đảm bảo đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định. Ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về lâm nghiệp, không được buông lỏng quản lý để các đối tượng lợi dụng xâm hại tài nguyên rừng. Kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan thuộc thẩm quyền theo quy định nếu để xảy ra mất rừng, khai thác, phá rừng trái pháp luật.

Gỗ nghiến (nhóm IIA) bị chặt hạ tại Vườn quốc gia Ba Bể. Ảnh: Ngọc Tú.
Ông Lê Cẩm Long, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên cho biết: Sau khi hợp nhất 2 tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên, diện tích rừng quản lý rất lớn, trong đó có nhiều khu rừng đặc dụng. Sau khi hợp nhất, chi cục đã nhanh chóng sắp xếp, tổ chức bộ máy của lực lượng kiểm lâm hoạt động ổn định, tuy nhiên một số cán bộ kiểm lâm nghỉ chế độ nên lực lượng mỏng.