Dịch đến từ đâu?
Tỉnh Đồng Nai từ lâu được xem là “thủ phủ” chăn nuôi với tổng đàn heo khoảng 4,17 triệu con, chiếm trên 14% tổng đàn heo của cả nước. Điều đáng nói, từ đầu năm đến ngày 10/8/2025 tỉnh đã phát hiện 24 ổ dịch tả heo châu Phi (DTHCP) trên địa bàn 20 xã, tiêu hủy 4.115 con heo bệnh, chết (so sánh với cùng kỳ năm 2024, số ổ dịch tăng trên 187%, số heo chết và tiêu hủy tăng trên 718%).
Một câu hỏi đặt ra: Dịch tăng mạnh là do đâu? Theo Sở NN-MT Đồng Nai, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Trước hết, về virus gây bệnh: Virus DTHCP có sức đề kháng cao, khó tiêu diệt và tồn tại lâu ngoài môi trường; đường truyền lây của virus rất đa dạng, lây trực tiếp từ heo bệnh sang heo khỏe, qua sản phẩm thịt, máu, phân có nhiễm virus; qua động vật trung gian như ve mềm, ruồi, gián, loài gặm nhấm; qua thức ăn, nước uống, dụng cụ chăn nuôi, phương tiện vận chuyển, con người có mang vius.
Các địa phương cần tập trung chỉ đạo, huy động sức mạnh tổng hợp để phòng chống bệnh dịch tả heo châu Phi. Ảnh: DC.
Tiếp nữa, chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ xen kẽ với các trang trại chặn nuôi, phân bố rộng, điều kiện vệ sinh thú y, an toàn sinh học không đảm bảo. Có hiện tượng người chăn nuôi giấu dịch, không thông báo cho chuyên môn thú y, chính quyền địa phương để được hỗ trợ, xử lý mà bán chạy heo, vứt xác ra môi trường. Hoạt động giết mổ động vật còn chưa được kiểm soát triệt để, một số cơ sở giết mổ vi phạm pháp luật thú y, vẫn thu gom, giết mổ gia súc mắc bệnh, nghi mắc bệnh.
Bên cạnh đó, địa bàn mới hiện nay rộng, hệ thống quản lý chăn nuôi và thú y còn chưa hoàn thiện, thiếu nhân viên thú y nên còn lúng túng trong công tác phòng, chống dịch. Ngoài ra, Việt Nam hiện đã có vacxin phòng bệnh DTHCP được cấp phép lưu hành, tuy nhiên vacxin chưa đưa vào danh mục bệnh bắt buộc phải tiêm phòng...
Huy động tổng lực để dập dịch
Theo Sở NN-MT Đồng Nai, đến nay, đã cơ bản có đầy đủ văn bản quy phạm pháp luật, Kế hoạch quốc gia, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, của Bộ NN-MT, của UBND tỉnh rất chi tiết, cụ thể cho từng bệnh, từng thời kỳ. Do đó, việc quan trọng nhất hiện nay là tổ chức thực hiện của các địa phương, các doanh nghiệp và người chăn nuôi. Đặc biệt, tổ chức thực hiện nghiêm Chỉ thị số 02/CT UBND ngày 5/8/2025 của UBND tỉnh về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống bệnh DTHCP; theo đó Chủ tịch UBND xã, phường chỉ đạo:
Khẩn trương huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, coi nhiệm vụ phòng, chống, khống chế bệnh DTHCP là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách lúc này; chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh, trước pháp luật nếu chủ quan, lơ là, thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo để xảy ra dịch bệnh DTHCP trên diện rộng, gây thiệt hại lớn trên địa bàn quản lý.
Đàn heo được bảo vệ tốt nếu các địa phương quyết liệt thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng, chống bệnh dịch tả heo châu Phi. Ảnh: DC.
Thực hiện công bố dịch và tổ chức chống dịch theo đúng quy định, bảo đảm xử lý dứt điểm các ổ dịch, không để dịch bệnh lây lan ra diện rộng; kịp thời tham mưu, chỉ đạo, triển khai chống dịch theo đúng quy định.
Khẩn trương bố trí kinh phí của địa phương để triển khai các biện pháp phòng, chống bệnh DTHCP và tổ chức thực hiện các Chương trình, Kế hoạch quốc gia phòng, chống dịch bệnh động vật trên cạn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và của Bộ NN-MT.
Hướng dẫn người chăn nuôi áp dụng các biện pháp vệ sinh bằng vôi bột, hóa chất tại khu vực chuồng nuôi và khu vực xung quanh; rà soát nâng cấp cơ sở hạ tầng, bảo đảm cơ sở chăn nuôi áp dụng thuận lợi các biện pháp vệ sinh, sát trùng, tiêu độc và chăn nuôi an toàn sinh học.
Thành lập các đoàn công tác tổ chức kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống bệnh DTHCP, xử lý triệt để ổ dịch, không để dịch bệnh lây lan diện rộng. Chỉ đạo tăng cường công tác quản lý vận chuyển, giết mổ, kinh doanh thịt gia súc, gia cầm trên địa bàn, nhất là công tác quản lý vận chuyển heo giống; kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong buôn bán, vận chuyển heo và sản phẩm từ heo không đúng quy định…
Chủ tịch UBND xã, phường khẩn trương chỉ đạo tổ chức thực hiện thông tin, tuyên truyền sâu rộng bằng nhiều hình thức về tính chất nguy hiểm của bệnh DTHCP, nguy cơ tái phát, lây lan dịch bệnh. Truyền thông các biện pháp phòng bệnh và sử dụng vacxin DTHCP cho đàn heo thịt theo hướng dẫn của Bộ NN-MT...
