Canh tác lúa giảm phát thải, lúa khỏe, hệ sinh thái ruộng đồng phục hồi

Lợi nhuận tăng hơn 10 triệu đồng/ha

Ngày 1/8 tại ấp Hiệp Thạnh, xã Bình Thạnh Đông (tỉnh An Giang), Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang phối hợp cùng các doanh nghiệp cung ứng vật tư đầu vào gồm: Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền, Công ty Máy nông nghiệp Tư Sang, Công ty TNHH Thương mại Tân Thành và Công ty cổ phần Lương thực An An tổ chức hội thảo tổng kết mô hình canh tác lúa chất lượng cao, giảm phát thải theo Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa vùng ĐBSCL.

Mô hình được triển khai trong vụ hè thu 2025 với quy mô 50 ha, có 11 hộ tham gia. Đây là mô hình thí điểm quan trọng nhằm đánh giá hiệu quả thực tế của kỹ thuật canh tác tiên tiến, từ đó làm cơ sở nhân rộng trong thời gian tới.

Theo ông Nguyễn Văn Hiền, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh An Giang, mô hình đã áp dụng đầy đủ quy trình kỹ thuật theo hướng dẫn của Đề án 1 triệu ha lúa như sạ hàng vùi phân, sử dụng giống OM18 xác nhận, bón phân theo bảng so màu lá lúa, quản lý nước bằng phương pháp tưới ngập - khô xen kẽ, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) và sử dụng phân bón hữu cơ sinh học.

Theo ông Hiền, ngành nông nghiệp An Giang đánh giá cao hiệu quả của mô hình này. Áp dụng kỹ thuật sạ thưa, bón phân đúng nhu cầu, tưới nước hợp lý không chỉ giúp cây lúa khỏe, sinh trưởng tốt mà còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính. Năng suất lúa trong mô hình đạt 6,36 tấn/ha, cao hơn ruộng đối chứng 0,76 tấn/ha, lợi nhuận tăng hơn 10 triệu đồng/ha so với ruộng ngoài mô hình, đặc biệt là chi phí vật tư đầu vào giảm đáng kể.

Ông Phạm Hữu Chí, một trong 11 hộ dân tham gia mô hình chia sẻ: “Tôi canh tác 2 ha theo quy trình kỹ thuật của mô hình. Trước đây tôi thường gieo sạ đến 150 – 200 kg giống/ha, nay giảm còn 70 kg/ha mà cây lúa vẫn khỏe, ít sâu bệnh, không bị đổ ngã, tiết kiệm giống, nước tưới, phân bón và cả thuốc bảo vệ thực vật. Vụ này tôi thấy lúa chín đều, năng suất cao hơn trước, lợi nhuận cũng tăng đáng kể”.

Ông Chí rất hài lòng được cán bộ nông nghiệp xã và tỉnh nhiệt tình xuống tận nơi hỗ trợ kỹ thuật trong quá trình canh tác lúa. Khi lúa trổ đòng gặp bệnh đạo ôn, cán bộ kỹ thuật theo sát hằng ngày, hướng dẫn biện pháp xử lý kịp thời nên tránh được thiệt hại lớn, nông dân tham gia mô hình rất an tâm.

Hệ sinh thái ruộng lúa phục hồi, thiên địch tăng rõ rệt

Báo cáo tại hội thảo cho thấy mô hình đã giúp tiết kiệm chi phí giống 2,1 triệu đồng/ha, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật 1,57 triệu đồng/ha, phân bón giảm gần 700.000 đồng/ha, công lao động cũng giảm nhờ sạ hàng đồng đều và dễ chăm sóc.

Tổng chi phí giảm gần 4,9 triệu đồng/ha trong khi tổng thu tăng hơn 5,3 triệu đồng/ha. Lợi nhuận ròng đạt hơn 19,3 triệu đồng/ha, cao gần gấp đôi ruộng canh tác truyền thống (chỉ đạt 9 triệu đồng/ha). Giá thành sản xuất cũng giảm từ 5.482 đồng/kg còn 4.060 đồng/kg.

Ông Trần Thanh Hiệp, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang đánh giá: Mô hình không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn đóng góp tích cực cho mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, hướng đến nền nông nghiệp bền vững. Việc sạ thưa, quản lý nước hợp lý và giảm thuốc hóa học giúp hệ sinh thái ruộng lúa phục hồi, lượng thiên địch tăng rõ rệt.

Không chỉ giúp bà con tăng thu nhập, mô hình còn mở ra hướng sản xuất lúa thân thiện với môi trường, đáp ứng các tiêu chí của thị trường trong nước và quốc tế. Việc hỗ trợ giống, phân bón sinh học và kỹ thuật từ ngành chức năng cũng giúp nông dân tự tin chuyển đổi tập quán canh tác cũ sang quy trình hiện đại, thân thiện với môi trường.

Đặc biệt, mô hình đã tổ chức tập huấn kỹ thuật cho nông dân cả trong và ngoài mô hình, cung cấp kiến thức về biến đổi khí hậu, hệ sinh thái đồng ruộng, kỹ thuật giảm phát thải và quy trình cấp mã số vùng trồng. Đây là điều kiện cần để lúa gạo An Giang vươn thị trường xuất khẩu chất lượng cao.

Ông Trần Thanh Hiệp nhấn mạnh, hội thảo tổng kết mô hình tại ấp Hiệp Thạnh không chỉ là dịp nhìn lại kết quả một vụ mùa mà còn là bước khởi đầu cho chiến lược phát triển dài hạn trong ngành lúa gạo của tỉnh An Giang. Thành công từ mô hình không chỉ ở con số lợi nhuận mà còn ở tư duy canh tác mới của nông dân, ở sự đồng hành của ngành nông nghiệp và sự phối hợp chặt chẽ từ doanh nghiệp cung ứng đầu vào. Đây là nền tảng quan trọng để Đề án 1 triệu ha tại An Giang đạt được mục tiêu đề ra.