Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV) mới đây đã tổ chức lễ trao giải vụ hè thu 2024 (vụ 1), vinh danh các doanh nghiệp có thành tích liên kết với các nông hộ trồng lúa hướng đến đa mục tiêu: Tăng lợi nhuận, giảm phát thải khí nhà kính và đảm bảo các yếu tố công bằng xã hội.
Dự án “Chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững tại khu vực ĐBSCL (TRVC)” được tài trợ bởi Đại sứ quán Úc tại Việt Nam, Tổ chức Phát triển Hà Lan với sự phối hợp của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường 3 tỉnh An Giang, Đồng Tháp và Kiên Giang, triển khai từ năm 2023 - 2027.
Máy đo phát thải đặt tại đồng ruộng mô hình trong dự án. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Dự án TRVC khuyến khích sự tham gia của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong chuỗi giá trị lúa gạo, nâng cao chất lượng lúa gạo, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường. Dự án đóng vai trò xúc tác, tạo sự chuyển đổi trong sản xuất và kinh doanh lúa gạo theo hướng bền vững.
Ở vụ đầu tiên, đơn vị kiểm định độc lập tính toán và tổng hợp kết quả từng ô ruộng đăng ký tham gia dự án. Sự nỗ lực của doanh nghiệp và bà con nông dân liên kết với các doanh nghiệp đã mang lại những kết quả tích cực về kinh tế, xã hội và môi trường. Thông qua việc triển khai quy trình sản xuất lúa bền vững, mức phát thải đã thấp hơn so với thông thường.
Về hiệu quả kinh tế, lợi nhuận trung bình của các nông hộ tham gia dự án ở Đồng Tháp đạt 64%, An Giang 56% và Kiên Giang 54%. Tổng lượng giảm phát thải đạt gần 27.162 tấn CO2 tương đương. Về hiệu quả xã hội, 100% các doanh nghiệp tham gia thực hành lồng ghép các chính sách và thực hiện các biện pháp đảm bảo công bằng xã hội.
Dự án TRVC đặt mục tiêu đạt lợi nhuận tối thiểu 30% cho các nông hộ sản xuất nhỏ nhưng trên thực tế lợi nhuận đạt được vượt ngoài mong đợi.
Trong vụ hè thu 2024, lợi nhuận trung bình của nông hộ đạt hơn 59%. Nông dân tham gia dự án được chia sẻ tiền thưởng từ doanh nghiệp. Điển hình, Công ty TNHH Angimex - Kitoku đã chia sẻ 95% tiền thưởng cho tất cả nông hộ tham gia chuỗi liên kết của công ty.
Trồng lúa giảm phát thải giảm được chi phí, tăng lợi nhuận. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Vụ hè thu 2024 cũng là vụ đầu tiên dự án triển khai, Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Chơn Chính là đơn vị đạt giải thưởng cao nhất với gần 1.515ha đăng ký dự thi, mức giảm phát thải khí nhà kính trung bình 6,57 tấn CO2e/ha, lợi nhuận trung bình của nông hộ đạt 68,41%.
Bà Christie Getman, Giám đốc Quốc gia của SNV cho biết: Với vai trò là tổ chức phát triển quốc tế, SNV cam kết hỗ trợ Việt Nam trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là trong ngành lúa gạo. "Thông qua dự án TRVC, chúng tôi đang nỗ lực thúc đẩy Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030”. Qua đó giúp nông dân áp dụng các phương pháp sản xuất giảm phát thải, tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu", bà Christie Getman nói.
Trong vụ đông xuân 2024 – 2025 (vụ 2), diện tích đăng ký dự án tại 3 tỉnh tăng gấp 5 lần so với vụ hè thu 2024, đạt trên 33.576ha. Đây là dấu hiệu tích cực, phản ánh tiềm năng mở rộng mô hình và hiệu quả của dự án.
