Những ngày cuối năm, khi sản xuất nông nghiệp bước vào cao điểm phục vụ thị trường Tết, tại vùng nguyên liệu liên kết với Công ty cổ phần Vinamit ở xã Phước Thành, TP.HCM, các vườn mít vẫn duy trì sinh trưởng ổn định trên nền đất được quản lý chặt chẽ về dinh dưỡng và độ ẩm.
Kỹ thuật viên Vinamit kiểm tra, bao trái mít tại vườn. Ảnh: Trần Phi.
Kỹ sư Nông Thị Quý, Phó Giám đốc phụ trách sản xuất của Vinamit cho biết, vùng trồng mít liên kết của Công ty tại xã Phước Thành có quy mô khoảng 20ha, được tổ chức theo từng lô canh tác nhằm thuận tiện cho việc giám sát kỹ thuật và truy xuất nguồn gốc, mỗi vườn mít đều được ghi chép nhật ký canh tác đầy đủ, từ thời điểm bón phân, tưới nước đến các biện pháp phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp sinh học.
Với Vinamit, trồng mít không chỉ là khâu sản xuất nguyên liệu mà là nền tảng cho chế biến sâu, vì vậy doanh nghiệp lựa chọn hướng canh tác hữu cơ ngay từ đầu. Phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật tổng hợp được hạn chế thấp nhất, thay vào đó là phân hữu cơ ủ hoai, chế phẩm vi sinh và biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp.
Ngoài bón phân hữu cơ, vườn mít được kết hợp cải tạo đất định kỳ nhằm duy trì độ tơi xốp và hệ vi sinh vật có lợi. Hệ thống tưới được điều chỉnh theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây giúp tiết kiệm nước và hạn chế các hiện tượng nứt trái, sượng múi - những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng chế biến.
Mít tại vùng nguyên liệu của Vinamit ở xã Phước Thành (TP.HCM) được bao trái theo quy trình hữu cơ. Ảnh: Trần Phi.
Theo Kỹ sư Nông Thị Quý, canh tác hữu cơ đòi hỏi sự kiên trì và kiểm soát kỹ thuật chặt chẽ hơn so với phương thức truyền thống, nhưng đổi lại chất lượng trái ổn định và phù hợp cho chế biến công nghệ cao. Bà Quý nhấn mạnh Vinamit không đặt mục tiêu chạy theo sản lượng ngắn hạn mà ưu tiên chất lượng nguyên liệu đầu vào, bởi chỉ khi trái mít đạt yêu cầu về cấu trúc múi, độ chín sinh lý và hàm lượng đường tự nhiên thì quá trình sấy đông khô mới phát huy hiệu quả.
“Việc kiểm soát vùng trồng ngay từ đầu giúp Vinamit chủ động nguồn nguyên liệu, giảm phụ thuộc thị trường và hạn chế rủi ro về an toàn thực phẩm”, bà Quý nhấn mạnh.
Sau thu hoạch, mít được sơ tuyển ngay tại vườn và vận chuyển về nhà máy trong thời gian ngắn để hạn chế quá trình oxy hóa. Chỉ những trái đạt tiêu chuẩn về trọng lượng, độ chín và cấu trúc múi mới được đưa vào chế biến, bởi chất lượng nguyên liệu quyết định phần lớn chất lượng sản phẩm cuối cùng.
Từ thực tiễn nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực nông sản, ông Nguyễn Lâm Viên, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Vinamit cho rằng, nếu chỉ dừng lại ở tiêu thụ trái tươi thì giá trị gia tăng rất thấp và rất dễ rơi vào vòng luẩn quẩn được mùa rớt giá, trong khi chế biến sâu bằng khoa học công nghệ mới là hướng đi bền vững.
Mít được sơ chế tại nhà máy của Vinamit trước khi sấy đông khô. Ảnh: Tiểu Thúy.
Một điểm mà Vinamit tự hào là công nghệ sấy đông khô, lĩnh vực mà ông Nguyễn Lâm Viên cho biết Vinamit đã đầu tư hơn 100 tỷ đồng cho nghiên cứu và phát triển. Với quan điểm tạo ra những sản phẩm nguyên bản, doanh nghiệp buộc phải giữ lại tối đa cấu trúc, hương vị và giá trị dinh dưỡng tự nhiên của trái mít, điều mà các phương pháp sấy truyền thống khó đáp ứng, trong khi sấy đông khô cho phép tách nước ở nhiệt độ thấp mà không cần phụ gia hay chất bảo quản.
“Mô hình liên kết trồng mít hữu cơ gắn với doanh nghiệp chế biến như Vinamit đã mang lại hiệu quả rõ rệt, không chỉ giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất theo hướng bài bản, có tiêu chuẩn và đầu ra ổn định mà còn tạo điều kiện để địa phương quản lý tốt hơn đất đai, môi trường và định hướng phát triển nông nghiệp đô thị lâu dài trong bối cảnh TP.HCM đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp”, ông Nguyễn Thanh Thông, Chủ tịch UBND xã Phước Thành nhấn mạnh.
