Những năm gần đây, trước tác động ngày càng lớn của biến đổi khí hậu cùng yêu cầu nâng cao giá trị trên cùng diện tích đất canh tác, nhiều nông dân ở Quảng Ngãi đã mạnh dạn chuyển từ sản xuất truyền thống sang trồng rau trong nhà lưới, nhà màng. Mô hình này không chỉ giúp giảm rủi ro thiên tai, hạn chế sâu bệnh mà còn đảm bảo sức khỏe cho người sản xuất, cung cấp sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng và tạo môi trường canh tác bền vững hơn.
Vườn rau của bà Hồ Thị Hồng. Ảnh: V.H.
Tại thôn Thọ Trung (xã Thọ Phong, tỉnh Quảng Ngãi), mô hình sản xuất rau ăn lá trong nhà lưới theo VietGAP được triển khai tại hộ bà Hồ Thị Hồng trên diện tích 0,1ha, trồng mồng tơi và bắp sú, bắt đầu xuống giống từ tháng 4/2025.
Ngoài phần hỗ trợ 40% kinh phí thiết bị, vật tư từ Nhà nước, bà Hồng tự đầu tư phần còn lại, chuẩn bị mặt bằng, nhân công và hệ thống nhà lưới. Quy trình kỹ thuật từ làm đất, bón phân, chăm sóc đến hệ thống tưới đều được áp dụng theo tiêu chuẩn VietGAP. Doanh nghiệp ký hợp đồng bao tiêu toàn bộ sản phẩm ngay từ đầu vụ.
Toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có khoảng 82ha rau, hoa và trái cây sản xuất trong nhà màng, nhà lưới, nhà kính. Ảnh: V.H.
Trong quá trình thực hiện, các cơ quan chuyên môn đã lấy mẫu đất, mẫu nước và sản phẩm để phân tích dư lượng. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy tất cả chỉ số đều phù hợp yêu cầu theo quy trình nông nghiệp tốt. Nông hộ được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn từng bước từ chọn giống, ghi chép nhật ký sản xuất đến phòng trừ dịch hại.
Hiệu quả mô hình vượt kỳ vọng: năng suất mồng tơi đạt khoảng 15 tấn/ha/vụ, tương đương 750kg/sào. Với giá thu mua 14.000 đồng/kg, doanh thu đạt hơn 10,5 triệu đồng/sào, lợi nhuận đạt 7 triệu đồng/sào/vụ. “Trồng rau an toàn trong nhà màng phải tuân thủ quy trình nghiêm ngặt nhưng bù lại cây ít sâu bệnh, không lo nắng mưa thất thường, năng suất cao gấp 3 - 4 lần so với trồng ngoài trời”, bà Hồng chia sẻ.
Trồng hoa đồng tiền trong nhà màng, nhà lưới ở xã An Phú. Ảnh: V.H.
Cùng với Thọ Phong, nhiều địa phương khác trong tỉnh cũng đang đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Tại xã An Phú, mô hình trồng rau và hoa trong nhà màng, nhà lưới phát triển mạnh trong vài năm gần đây. Nhờ được hỗ trợ vốn và kỹ thuật từ địa phương và Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Nghĩa Hà, nhiều hộ đã đầu tư hệ thống nhà lồng kết hợp tưới tự động giúp cây trồng sinh trưởng đồng đều, giảm sâu bệnh và tiết kiệm công lao động.
Ngoài rau VietGAP, người dân An Phú còn phát triển các loại hoa có giá trị kinh tế cao như đồng tiền, huệ, lan Mokara… “Nhà lồng giúp hạn chế khí hậu khắc nghiệt ở miền Trung, hoa không bị ngập úng mùa mưa, ít sâu bệnh và kiểm soát tốt thời gian nở”, ông Đặng Văn Tèo (thôn Bình Đông) cho biết.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ngãi, những năm qua, tỉnh đã bố trí nhiều nguồn vốn hỗ trợ hàng chục mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao, tập trung vào các HTX, tổ hợp tác và hộ dân có nhu cầu mở rộng sản xuất. Các hỗ trợ chủ yếu gồm nhà lưới, nhà màng, nhà kính, hệ thống tưới tự động và trang thiết bị cần thiết.
Mô hình trồng rau và hoa trong nhà màng, nhà lưới phát triển mạnh trong vài năm gần đây ở Quảng Ngãi. Ảnh: V.H.
Ông Nguyễn Quang Trung - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ngãi cho biết, toàn tỉnh hiện có khoảng 82ha rau, hoa và trái cây sản xuất trong nhà màng, nhà lưới, nhà kính. Mô hình mang lại nhiều lợi thế như giảm tác động thời tiết, ngăn côn trùng và tạo điều kiện áp dụng các tiến bộ kỹ thuật về tưới tiêu, chăm sóc.
“Ngành nông nghiệp tỉnh đang hướng đến sản xuất an toàn, tạo sản phẩm hàng hóa và tăng cường liên kết tiêu thụ. Thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương ban hành cơ chế hỗ trợ phù hợp, đồng thời kết nối thị trường để giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm hiệu quả hơn. Chúng tôi kỳ vọng các mô hình rau, hoa, trái cây công nghệ cao sẽ được nhân rộng trong toàn tỉnh”, ông Trung nhấn mạnh.
