Hiệu quả từ mô hình chăn nuôi lợn lai công nghệ cao tại Thái Nguyên

Trong bối cảnh ngành chăn nuôi đang chịu áp lực lớn từ dịch bệnh, chi phí sản xuất tăng cao, cùng với nhu cầu thị trường ngày càng đòi hỏi sản phẩm chất lượng, an toàn, việc ứng dụng khoa học công nghệ trong chăn nuôi là hướng đi tất yếu.

Tại Thái Nguyên, Dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ xây dựng mô hình chăn nuôi lợn sinh sản và lợn thương phẩm được lai từ lợn nái VCN15 (Landrace), VCN16 (Yorkshire) với lợn đực giống Duroc” do Trung tâm Giống cây trồng vật nuôi và thuỷ sản tỉnh Thái Nguyên chủ trì đã mang lại những kết quả thiết thực.

Giống lợn lai ba máu đột phá về chất lượng và hiệu quả

Dự án sử dụng hai giống lợn nái năng suất cao là VCN15 (Landrace) và VCN16 (Yorkshire) tạo ra dòng lợn nái bố mẹ PS1, PS2 có đặc điểm nổi bật về khả năng sinh sản, dễ nuôi, thích nghi tốt. Lợn nái bố mẹ phối giống với đực Duroc - giống lợn nổi bật với ưu thế về tốc độ tăng trọng, khả năng chuyển hóa thức ăn tốt, đặc biệt là chất lượng thịt thơm ngon, tỷ lệ nạc cao.

Từ sự lai tạo này, các con lai F1 thu được là lợn thương phẩm có đặc điểm ngoại hình đẹp, khung xương to, tăng trọng nhanh, sức đề kháng cao, phù hợp với điều kiện chăn nuôi ở miền núi và trung du như Thái Nguyên.

Dự án đã xây dựng 1 mô hình chăn nuôi lợn bố mẹ sinh sản tập trung tại trại giống vật nuôi thuộc Trung tâm Giống Cây trồng vật nuôi và thủy sản tỉnh thái Nguyên (tổ dân phố Tân Thái, thị trấn Hóa Thượng, huyện Đồng Hỷ, Thái Nguyên) với quy mô 200 con lợn mẹ (100 con lợn mẹ PS1, 100 con lợn mẹ PS2) được phối giống với lợn đực Duroc tạo ra đàn con thương phẩm có năng suất, chất lượng cao cung cấp cho người chăn nuôi trên địa bàn tỉnh.

Hệ thống chuồng trại được cải tạo và đầu tư đảm bảo thông thoáng, khô ráo, có hệ thống máng ăn uống tự động, quạt thông gió, đèn sưởi cho lợn con. Phân, nước thải được xử lý bằng hầm biogas kết hợp chế phẩm sinh học, đảm bảo vệ sinh môi trường.

Dự án được triển khai từ năm 2023 đến nay, các chỉ tiêu kỹ thuật đối với đàn lợn bố mẹ đều đạt và vượt yêu cầu. Cụ thể: Tỷ lệ phối giống đậu thai của đàn lợn nái đạt 88,5%; số con sơ sinh sống/lứa bình quân đạt 13,12 con; tỷ lệ sống đến cai sữa đạt 94,1%, số con cai sữa trung bình đạt 12,34 con/ổ, trọng lượng lợn cai sữa trung bình đạt 6,64 kg/con ở 23 ngày tuổi. Số lượng lợn con cai sữa cung cấp cho người chăn nuôi đạt 4.320 con.

Mô hình nuôi lợn thương phẩm tập trung quy mô 1.000 con tại Trại Giống vật nuôi thuộc Trung tâm Giống cây trồng vật nuôi và thủy sản tỉnh thái Nguyên và 3 mô hình phân tán quy mô 450 con tại xã Vạn Phú, xã Khôi Kỳ (huyện Đại Từ) và thị trấn Đu (huyện Phú Lương) cho thấy: Tăng trọng bình quân giai đoạn 30 - 100 kg đạt 840g/con/ngày (so với mức 700 - 750g/ngày đối với các giống địa phương).

Tỷ lệ nạc đạt 60,2%, cao hơn 5 - 7% so với lợn thịt truyền thống. Tiêu tốn thức ăn/kg tăng trọng là 2,65 - 2,7 kg. Thời gian nuôi từ cai sữa đến xuất chuồng (trọng lượng 100 - 110 kg) chỉ từ 120 -130 ngày, rút ngắn từ 10 - 15 ngày so với các giống lợn khác.

Hiệu quả kinh tế tại 2 mô hình dự án cho thấy: Mỗi lợn mẹ PS1, PS2 sinh sản 2,3 lứa/năm, tổng số con cai sữa/nái/năm đạt 28,38 con. Trừ chi phí, lợi nhuận ròng từ 2,5 - 3 triệu đồng/nái/năm.

Với mô hình nuôi 500 con lợn thịt/lứa, chi phí đầu tư (con giống, thức ăn, thuốc thú y, điện nước, công chăm sóc) khoảng 2.350 triệu đồng. Doanh thu trung bình đạt 2.500 triệu đồng/lứa, lợi nhuận ròng 150 triệu đồng/lứa. Nếu nuôi 2 lứa/năm, tổng lợi nhuận có thể đạt 300 triệu đồng, gấp đôi so với chăn nuôi truyền thống.

Góp phần chuyển đổi mô hình chăn nuôi nông hộ

Nếu trước đây phần lớn nông hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, tự phát, thiếu kiến thức, kỹ thuật, dễ bị tổn thương trước biến động thị trường và dịch bệnh thì nay, với sự đồng hành của nhà khoa học và cơ quan chuyên môn, người dân đã tiếp cận được cách làm mới.

Anh Ngô Văn Nghiêu, một trong những hộ tham gia mô hình dự án tại xã Vạn Phú, huyện Đại Từ chia sẻ: “Lúc đầu tôi còn băn khoăn vì giống mới, kỹ thuật mới. Nhưng sau khi được hướng dẫn, hỗ trợ con giống, quy trình kỹ thuật, tôi thấy đàn lợn khỏe mạnh, ít bệnh, lớn nhanh, năng suất cao. Mỗi lứa cho thu nhập cao hơn hẳn so với trước đây. Tôi đang tính mở rộng quy mô thêm 100 con nữa trong năm tới”.

Không chỉ dừng lại ở hiệu quả kinh tế, mô hình còn đảm bảo tiêu chí về môi trường và an toàn thực phẩm. Việc sử dụng men vi sinh, chế phẩm sinh học trong chăn nuôi, không sử dụng chất cấm, kiểm soát dịch bệnh nghiêm ngặt giúp đảm bảo an toàn sinh học, chăn nuôi xanh, bền vững.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thái Nguyên, dự án phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp hiện đại, ứng dụng công nghệ cao, góp phần thực hiện Nghị quyết số 10 của Tỉnh ủy, Quyết định số 139/QĐ-UBND ngày 19/1/2021 của UBND tỉnh Thái nguyên về việc phê duyệt đề án phát triển sản phẩm nông nghiệp chủ lực tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021–2025, định hướng đến năm 2030. Phát triển chăn nuôi lợn là một trong các ngành kinh tế nông nghiệp được chú trọng. Sở sẽ tiếp tục theo dõi, hỗ trợ nhân rộng mô hình ra các địa phương khác trong tỉnh.

Một trong những mục tiêu quan trọng của dự án là làm cơ sở hình thành chuỗi sản xuất – tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi chất lượng cao. Các mô hình đang được kết nối với doanh nghiệp, hợp tác xã để tiêu thụ ổn định.

Trung tâm Giống cây trồng vật nuôi và thuỷ sản tỉnh Thái Nguyên phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu lợn Thụy Phương (Viện Chăn nuôi) đã chuyển giao 2 quy trình kỹ thuật gồm quy trình chăn nuôi lợn sinh sản bố mẹ PS1, PS2 và quy trình chăn nuôi lợn thương phẩm. Tổ chức đạo tạo cho 10 cán bộ kỹ thuật viên cơ sở, tập huấn cho 250 lượt hộ nông dân chăn nuôi lợn. 

Dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ xây dựng mô hình chăn nuôi lợn sinh sản và thương phẩm được lai từ lợn nái VCN15 (Landrace), VCN16 (Yorkshire) với lợn đực giống Duroc tại Thái Nguyên” là bước đi hiệu quả trong quá trình tái cơ cấu ngành chăn nuôi. Không chỉ tạo ra sản phẩm con giống chất lượng cao, hiệu quả kinh tế vượt trội, dự án còn góp phần thay đổi nhận thức người dân, bảo vệ môi trường và hướng tới phát triển bền vững. Đây là dự án điển hình cần được nhân rộng để góp phần đưa nông nghiệp Thái Nguyên phát triển theo chiều sâu, hiện đại và thích ứng tốt với thị trường.

Sau khi kết thúc dự án, Trung tâm Giống cây trồng vật nuôi và thuỷ sản tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục duy trì nuôi giữ đàn lợn giống của dự án để phục vụ sản xuất và cung ứng lợn thương phẩm cho các trang trại chăn nuôi lợn có nhu cầu mua con giống trên địa bàn.

Cùng với đó, phối hợp với các đơn vị, địa phương trong tỉnh để tổ chức các hội thảo tuyên truyền, hỗ trợ, chuyển giao các quy trình công nghệ và con giống đến người chăn nuôi lợn.