Bất bình đẳng giới?

“Phụ nữ nghỉ hưu sớm sẽ gây nhiều bất lợi cho xã hội”, bà Nguyễn Thị Lan Hương, Viện trưởng Viện Khoa học Lao động & xã hội, Bộ LĐ-TB&XH khẳng định tại hội thảo lấy ý kiến dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi về tuổi nghỉ hưu do Ủy ban Các vấn đề xã hội của QH, Hội Liên hiệp Phụ nữ VN tổ chức.

Điều 145 Bộ Luật Lao động quy định, điều kiện tuổi đời để người lao động hưởng chế độ hưu trí là nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi. Tuy nhiên, theo bà Hương tại Đông Á, chỉ còn 3 nước là Trung Quốc, VN và Đài Loan quy định như thế này. Khoảng cách này đang nảy sinh nhiều vấn đề mới như dân số già hóa, tuổi thọ dân cư đã làm ảnh hưởng đến cân đối quỹ hưu trí do gánh nặng chi trả lương hưu cho lao động nữ với thời gian hưởng ngày càng dài hơn.

Hơn nữa, khoảng cách giới ngày càng thu hẹp trong nhiều lĩnh vực nên nhiều nước đã từng bước xóa bỏ những ưu tiên trên để đạt mục tiêu: Phụ nữ và nam giới phải có quyền như nhau, trong đó có quyền được nghỉ hưu ở độ tuổi bằng nhau.

Các chuyên gia cho rằng, Bộ Luật lao động cần sửa độ tuổi nghỉ hưu của phụ nữ

Đại diện Viện cũng cung cấp thêm kết quả nghiên cứu cho thấy quy định tuổi nghỉ hưu của phụ nữ thấp hơn nam giới là bất bình đẳng với phụ nữ, mặc dù họ có nhiều cơ hội thăng tiến trong nghề nghiệp. Chế độ hưu trí được coi là “thiên vị” khi phụ nữ luôn được hưởng lợi nhiều hơn nam giới.

Cụ thể phụ nữ đóng bảo hiểm từ 20 - 25 năm có mức lương hưu tại thời điểm nghỉ hưu cao hơn mức chuẩn thống kê bảo hiểm (31,8%)tới 42%. Mức chênh lệch này ở nhóm nam giới thấp hơn, chỉ là 28,3% và 33%, mặc dù họ có cùng mức lương và làm việc cùng năm so với nam giới.

Nghiên cứu cũng chỉ thêm rằng, các chỉ số về sức khỏe của phụ nữ và nam giới trong cùng độ tuổi cũng không chênh lệch quá nhiều. Bà Hương cũng phản bác lại những ý kiến trước đây cho rằng “nhiều phụ nữ không thể tiếp tục làm việc sau khi nghỉ hưu theo độ tuổi quy định” là chưa đủ căn cứ. Bởi khi nghiên cứu mới thấy rõ, phụ nữ đang hưởng lương hưu trong độ tuổi từ 50-54 và 54-59 có số ngày làm việc trung bình tương ứng là 220 ngày/năm và 190 ngày/năm. Trong khi những phụ nữ chưa nghỉ hưu ở cùng độ tuổi có số ngày làm việc trung bình tương ứng là 220 ngày/năm và 186 ngày/năm.

Vì thế tài chính sẽ không thể bền vững trong dài hạn, khi dân số già hóa, số lượng người đóng bảo hiểm sẽ ít hơn số người hưởng lương hưu.

Ông Nguyễn Hùng Cường, Phó trưởng Ban thực hiện chính sách BHXH, BHXH VN cho biết: Cuối năm 2011, Quỹ hưu trí còn tồn dư hơn 137 ngàn tỷ, trong đó chuyển 85 ngàn tỷ cho Quỹ BHXH. Dự báo đến năm 2023, số thu trong Quỹ bằng số chi nhưng từ năm 2014 trở đi sẽ phải sử dụng thêm kết dư của năm trước đó. Đặc biệt, đến năm 2037, nếu không có chính sách hoạt biện pháp tăng thu, giảm chi thì Quỹ hưu trí sẽ có nguy cơ mất cân bằng.

Ông Đặng Đức San, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ LĐ-TB&XH cho hay, tất cả nghiên cứu này sẽ được tập hợp để làm kiến nghị trình Quốc hội trong kỳ họp diễn ra tháng 5. "Nên quy định phụ nữ làm những nghề độc hại nghỉ ở tuổi 55. Còn lại thì nghỉ bằng tuổi nam giới".