[Bài 1] Bảo vệ đàn vật nuôi mùa mưa bão

Giai đoạn cuối năm luôn là quãng thời gian nhộn nhịp nhất của ngành chăn nuôi nói chung và người chăn nuôi Hưng Yên nói riêng. Đây không chỉ là giai đoạn tăng tốc để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong những dịp lễ, Tết mà còn là thời điểm quyết định thành quả của cả một năm sản xuất.

Từ các hộ nuôi nhỏ lẻ ở làng quê đến những trang trại quy mô lớn, ai nấy đều gấp gáp hơn, kỹ lưỡng hơn trong từng khâu chăm sóc đàn vật nuôi. Cùng với sự vào cuộc của lực lượng thú y, việc tăng cường tiêm phòng, giám sát dịch bệnh và hướng dẫn kỹ thuật đã trở thành chỗ dựa quan trọng, giúp người chăn nuôi yên tâm bước vào mùa sản xuất cao điểm. Bởi với họ, từng con gà, con lợn, con vịt không chỉ là tài sản mà còn là niềm hy vọng để có một cái Tết đủ đầy.

Một đàn gà là cả năm công sức

Tháng tám, Hưng Yên vào vụ nhãn ngọt. Những chùm quả vàng óng trĩu trịt trên cành cũng là tín hiệu dự báo một năm mưa nhiều bởi theo kinh nghiệm dân gian, “nhãn được mùa thì con nước to”. Người dân trong vùng vẫn thường dựa vào quy luật ấy mà đoán định thời tiết để chuẩn bị cho chăn nuôi.

Với những hộ nuôi gà như bà Phạm Thị Liên ở thôn Bắc Cả, xã Nguyễn Trãi, đây là giai đoạn then chốt, bởi chỉ một sơ sẩy trong mùa mưa ẩm cũng có thể khiến cả năm công sức trôi theo mây nước.

Bà Liên đã nuôi gà hơn 20 năm. Chuồng gà của bà không nhiều, chỉ khoảng trăm con, nhưng đó là vốn liếng, là tài sản của người nông dân. Xã Nguyễn Trãi cũng không phải nơi có tổng đàn gia cầm lớn trong tỉnh, song không vì thế mà bà con lơ là thú y phòng bệnh.

“Nói thật, mình làm nhỏ nhưng mỗi con gà cũng là tài sản. Có khi cả đàn bán đi mới đủ gom góp cho con cái ăn học, sắm sửa ít đồ trong nhà. Vì thế phải giữ gìn từng con chứ không được chủ quan”, bà Liên vừa rải thêm cám vừa tâm sự.

Chia sẻ về bí quyết chăm đàn gà, bà Liên nói nuôi gà không chỉ cần vốn mà quan trọng hơn là sự kiên nhẫn, nhạy bén và để tâm đến từng con: “Gà muốn lớn nhanh thì phải sạch sẽ từ nền chuồng đến nguồn nước uống. Nước thay hằng ngày, thức ăn chọn loại dễ tiêu, trộn thêm men vi sinh cho khỏe đường ruột. Sáng nào tôi cũng quan sát, con nào chậm chạp, ăn ít là phải để ý ngay. Con khỏe cho vận động, ra sân tắm nắng. Gà mà được ăn sạch, ngủ yên, tắm nắng sớm thì lớn nhanh lắm”. Với bà, chăm gà chẳng khác gì chăm trẻ nhỏ, phải kỹ lưỡng, chu đáo từng chút.

Thế nhưng, bà Liên cũng thừa nhận, dù chăm kỹ đến đâu gà vốn dĩ rất mẫn cảm với ẩm ướt. Chỉ cần nền chuồng ướt hay lông dính mưa là chúng dễ ho hen, cảm lạnh, thậm chí nhiễm bệnh. Cuối năm, trời mưa dầm, độ ẩm cao, gà thường mắc bệnh đường hô hấp, cầu trùng, tiêu chảy…

“Chỉ một cơn mưa tạt vào chuồng mà không che chắn kỹ, gà ướt lông, lạnh bụng, thế là dễ sinh bệnh. Gà mà ốm thì nhanh lắm, không kịp trở tay”, bà giải thích với giọng chậm rãi, chân chất. Bởi vậy, mùa mưa đến, bà luôn loay hoay che chắn chuồng, rải trấu dày cho nền khô ráo, trộn thêm men tiêu hóa và vitamin vào thức ăn để phòng bệnh từ sớm.

Nhắc đến công tác thú y, bà Liên bảo: “Người ta khuyến cáo tiêm phòng là mình hợp tác ngay. Nhà ít gà cũng phải làm đầy đủ, chứ không phải nhiều mới cần. Có khi một mũi tiêm còn quý hơn cả chục bao cám, vì nó giữ được cả đàn”. Với bà, thú y không phải chuyện xa vời mà chính là tấm lá chắn để giữ gìn “tài sản nhỏ mà quý” của gia đình.

Giữ vật nuôi khỏe mạnh từ những việc nhỏ nhất

Ở Hưng Yên, không chỉ bà Liên mà nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ đều có chung suy nghĩ ấy. Quy mô không lớn, tổng đàn không dày nhưng ý thức phòng bệnh lại vô cùng nghiêm túc. Bởi với họ, đàn gà, đàn lợn không chỉ là nguồn thu nhập, mà còn là vốn liếng dành dụm, là chỗ dựa để bước qua những ngày khó khăn. Chính sự trân trọng ấy đã tạo nên nền tảng để ngành chăn nuôi thú y của tỉnh triển khai những biện pháp hỗ trợ một cách hiệu quả.

Theo bà Nguyễn Thị Hoa, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Hưng Yên, thời điểm chuyển mùa, nhất là giai đoạn mưa nhiều, luôn được coi là “bài thi sát hạch” khắc nghiệt đối với công tác thú y.

“Bệnh dịch không phân biệt đàn lớn hay đàn nhỏ. Đôi khi hộ nuôi ít còn dễ bị tổn thương hơn vì chỉ cần vài chục con chết đã thành thiệt hại rõ rệt. Cho nên chúng tôi luôn nhấn mạnh, quy mô nào cũng cần bảo vệ, mỗi con vật nuôi đều có giá trị với người dân”, bà Hoa nói.

Từ quan điểm ấy, ngành chăn nuôi và thú y Hưng Yên đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền xã, thôn để rà soát, tiêm phòng, cấp phát vaccine, đồng thời hướng dẫn bà con cách xử lý chuồng trại khi mưa lũ kéo dài.

Không chỉ dừng ở văn bản hay hướng dẫn trên giấy, những cán bộ thú y còn có mặt tại tận hộ, trò chuyện, chia sẻ, nhắc nhở bà con chú ý từng tiểu tiết như che chắn cửa chuồng, khơi rãnh thoát nước, phơi trấu khô để thay lót nền. Có khi chỉ một động tác đơn giản như cào thêm rãnh thoát nước cũng đủ cứu cả đàn vật nuôi khỏi nguy cơ dịch bệnh.

Sự sát sao ấy đã tạo nên niềm tin, để bà con không coi công tác thú y là “việc của nhà nước” mà là công việc gắn bó trực tiếp với nồi cơm, sinh kế của cả gia đình. Thực tế cho thấy, khi ý thức của người dân gặp được sự đồng hành tận tâm của cán bộ chuyên môn, sức mạnh bền bỉ của ngành chăn nuôi Hưng Yên được nhân lên. Mỗi con gà, con lợn được chăm sóc chu đáo không chỉ là tài sản của một hộ mà còn là niềm hi vọng cho sự yên ấm, đủ đầy trong giai đoạn cuối năm.

Hưng Yên là tỉnh có truyền thống chăn nuôi lâu đời với lợi thế khu vực Đồng bằng sông Hồng, nguồn phụ phẩm nông nghiệp dồi dào, người dân giàu kinh nghiệm chăm sóc vật nuôi. Những năm gần đây, chăn nuôi của tỉnh vừa duy trì được các mô hình nhỏ lẻ gắn bó với từng hộ gia đình, vừa phát triển những trang trại quy mô lớn, áp dụng công nghệ hiện đại. Chính sự đan xen ấy tạo nên bức tranh đa dạng, linh hoạt, giúp ngành chăn nuôi Hưng Yên vừa giữ được sự bền bỉ, vừa bắt kịp xu hướng mới, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Cũng vì thế, mỗi khi bước vào giai đoạn cuối năm, áp lực và kỳ vọng lại càng dồn về những chuồng trại. Đây là lúc sức mua thị trường tăng vọt, nhu cầu thực phẩm an toàn, chất lượng cao trở thành đòi hỏi bức thiết. Với người chăn nuôi, từng đàn gà, đàn lợn không chỉ là thành quả của một mùa lao động mà còn là chìa khóa để nắm bắt cơ hội lớn nhất trong năm.