Một buổi sáng giữa tháng 9, trên chiếc xe Future cũ, ông Lương Minh Tuấn, nhân viên thú y xã Đông Thạnh cũ (nay thuộc phường Đông Thành, tỉnh Vĩnh Long) có mặt tại điểm hẹn từ rất sớm.
Trên xe, ngoài chiếc bình xịt, ông còn mang theo vài can hóa chất để hoàn thành ngày cuối cùng của đợt tiêu độc khử trùng. Mặc dù, từ ngày 1/7 đến nay, hợp đồng lao động của ông với phòng kinh tế không còn hiệu lực, do giải tán cấp huyện.
Nhân viên thú y xã đang phun thuốc tiêu độc, khử trùng. Ảnh: Hồ Thảo.
Ông Tuấn kể, bén duyên với nghề từ năm 2003, vừa ra trường ông đã lao ngay vào tuyến đầu chống dịch cúm gia cầm. Kể từ đó, hầu như đợt dịch nào ở địa phương ông cũng có mặt: heo tai xanh, lở mồm long móng, cúm gia cầm... Công việc thường trực của ông là tham mưu UBND xã kế hoạch phòng dịch, tổ chức ba đợt tiêm phòng mỗi năm, điều tra tổng đàn gia súc gia cầm, trực tiếp tiêm chủng, xử lý ổ dịch và hướng dẫn bà con.
Dù làm hơn hai thập kỷ, ông Tuấn vẫn hưởng mức lương 1.0, tức chỉ hơn 2 triệu đồng mỗi tháng. Không phòng làm việc, phương tiện tự túc, báo cáo soạn tại nhà. Kinh phí mỗi đợt công tác chỉ khoảng 100.000 đồng/ngày cho hai người dẫn đường, có khi lại chậm thanh toán.
Bà Trần Thị Thu Thảo, Trạm Thú y khu vực IV (phụ trách các phường, xã thuộc huyện Bình Minh và Bình Tân cũ) cho biết, hai tháng nay dù làm không lương nhưng lực lượng thú y cơ sở vẫn tham gia hết sức nhiệt tình. Đợt tiêu độc khử trùng vừa rồi, nhờ sự chung tay của lực lượng này, kế hoạch hoàn thành đúng tiến độ.
“Họ sát dân, am hiểu địa bàn, có chuyên môn, bà con tin tưởng. Thực sự, nếu xảy ra ổ dịch mà không có thú y cấp xã thì vỡ trận. Với phường mới, diện tích và dân số tăng nhiều lần, tối thiểu cũng phải có ba người chuyên trách và tất cả phải có bằng trung cấp đúng ngành mới đủ năng lực xử lý dịch bệnh”, bà Thảo nhìn nhận.
Ở cấp chính quyền cơ sở, ông Nguyễn Trương Thiết, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng và Đô thị phường Đông Thành, cũng thẳng thắn: “Trước đây, mỗi xã có một cộng tác viên phụ trách, nắm chắc tổng đàn, dịch bệnh, trực tiếp tiêm phòng nên rất hiệu quả. Giờ chỉ còn một chuyên viên phòng kinh tế kiêm nhiệm cả nông nghiệp lẫn thú y, khối lượng quá lớn, khó mà đáp ứng khi dịch bùng phát”.
Theo ông, nhân viên thú y cơ sở hiện chưa được tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, chưa có chế độ ổn định, trong khi áp lực công việc đặc biệt lớn vào mùa dịch. Nhiều người đã bỏ nghề. Nếu chính sách không cải thiện, khó giữ được lực lượng lâu dài.
Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Vĩnh Long, cho biết, UBND và HĐND tỉnh đã thống nhất giữ nguyên lực lượng thú y cấp xã, áp dụng nguyên chế độ lương và phụ cấp cũ trong thời gian chờ nghị quyết mới. Nghị quyết mới xây dựng sẽ có những thay đổi về chế độ và phụ cấp cho lực lượng này.
Sở Nông nghiệp và Môi trường Vĩnh Long cho biết, tỉnh sẽ tiếp tục duy trì khoảng 300 nhân viên thú y xã cho đến khi có nghị quyết mới. Ảnh: Hồ Thảo.
“Khoảng 300 nhân viên thú y cơ sở vẫn được duy trì, kể cả khi sáp nhập xã. Ví dụ ba xã nhập thành một số lượng vẫn giữ nguyên. Tuy nhiên, cũng phải cân đối theo quy mô diện tích và số hộ chăn nuôi. Nghị quyết mới sẽ quy định bắt buộc nhân viên phải có bằng từ trung cấp trở lên, đúng chuyên môn nông nghiệp hoặc thủy sản, để đảm bảo chất lượng”, ông Đông thông tin.
