Nông nghiệp công nghệ cao dẫn dắt kinh tế xanh

Bắt nhịp công nghệ số

Đứng giữa trang trại rộng hơn 4.000 m2 trồng đủ loại rau, anh Nguyễn Tấn Phương, Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Afarm (xã Hòa Vang) say sưa nói về giấc mơ nông nghiệp sạch. Tám năm trước, bị thu hút bởi mô hình nông nghiệp công nghệ cao, anh Phương quyết định rời Sài Gòn về Đà Nẵng mở trang trại, đặt tên là Afarm.

Điểm khác biệt của Afarm với các nông trại khác là được xây dựng mô hình Farm on Smartphone (trồng trọt bằng điện thoại thông minh). Là kỹ sư công nghệ thông tin nên anh Phương đã tự thiết kế phần mềm dành cho nông trại của mình. Anh Phương cho biết nhờ ứng dụng công nghệ cao, nhân công trong nông trại chỉ khoảng 10 người. Một người có thể quán xuyến vài ngàn mét vuông. Khi sử dụng ứng dụng Farm on Smartphone, người dùng có thể đặt lệnh từ gieo trồng đến tưới tiêu và thu hoạch.

Mọi quy trình ở Afarm được kết nối và kiểm soát tự động, tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc “4 không”: Không thuốc trừ sâu, không sử dụng giống biến đổi gen, không chất kích thích tăng trưởng, không hóa chất độc hại. Khách hàng còn được trải nghiệm trực tiếp từ khâu gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch, qua đó yên tâm hơn về chất lượng sản phẩm.

“Nhờ trồng thủy canh trong nhà màng, hạn chế sâu bệnh và tác động của thời tiết, vườn rau cho năng suất cao gấp 2 - 3 lần phương pháp sản xuất truyền thống”, anh Phương chia sẻ.

Nhờ chất lượng vượt trội, rau ăn lá và dưa lưới của Afarm đã đạt chuẩn OCOP 4 sao, có mặt trong các hệ thống siêu thị lớn như Co.opmart, LotteMart, VinMart, BRG Group. Trung bình mỗi tháng trang trại cung cấp khoảng 1,5 tấn rau ra thị trường, mang lại doanh thu hơn 3 tỷ đồng/năm và tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương.

Không chỉ trồng trọt, chăn nuôi ở Đà Nẵng cũng đang chuyển mình mạnh mẽ. Trang trại gà Bình Minh (xã Thu Bồn) là một trong những đơn vị tiên phong số hóa quản lý. Doanh nghiệp đầu tư thiết bị hiện đại, tự động hóa từ ghi chép dữ liệu, kiểm soát thức ăn đến sản phẩm đầu ra. Người quản lý chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh là có thể nắm bắt thông số nhiệt độ, độ ẩm, nguồn nước mà không cần trực tiếp có mặt tại trang trại. Đặc biệt, khách hàng chỉ cần quét mã QR trên vỏ trứng là có thể truy xuất toàn bộ quy trình sản xuất. Cách làm này không chỉ nâng cao tính minh bạch mà còn khẳng định chất lượng, an toàn thực phẩm.

Nhiều cơ chế hỗ trợ

Ông Hồ Văn Phúc, Chủ tịch UBND xã Hòa Vang cho biết, việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất đang góp phần quan trọng trong phát triển nông nghiệp bền vững, giúp nâng cao thu nhập cho nông dân. Không chỉ giảm thiểu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, bảo vệ môi trường sinh thái, các mô hình này còn thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao chất lượng nông sản và đảm bảo an toàn thực phẩm. Hiệu quả kinh tế từ nông nghiệp công nghệ cao đã được khẳng định rõ nét.

“Hiện nay, xã Hòa Vang đang kế thừa và phát huy các mô hình đã triển khai, đồng thời rà soát để tiếp tục triển khai theo chủ trương mới. Thời gian tới, xã sẽ tập trung huy động nguồn lực và tranh thủ các nhà đầu tư nhằm hỗ trợ mở rộng các mô hình nông nghiệp công nghệ cao”, ông Phúc nhấn mạnh.

Theo Sở NN-MT TP Đà Nẵng, Thành phố đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích nông dân mạnh dạn đầu tư ứng dụng công nghệ cao. Các hộ sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên lĩnh vực hoa, rau, củ quả và chăn nuôi khi trang bị máy móc, thiết bị hiện đại sẽ được hỗ trợ đến 50% chi phí (không vượt 2 tỷ đồng/dự án). Ngoài ra, Thành phố cũng hỗ trợ một nửa chi phí lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm, phun sương, hỗ trợ vay vốn ưu đãi.

Nhờ chính sách này, giai đoạn 2020 - 2025, nông nghiệp Thành phố đạt nhiều kết quả toàn diện. Cơ cấu cây trồng, vật nuôi chuyển dịch theo hướng năng suất và hiệu quả; cơ giới hóa, số hóa được thúc đẩy; các mô hình ứng dụng công nghệ cao ngày càng mở rộng.

Nổi bật là các mô hình tại Hòa Vang, Đại Lộc, Hiệp Đức, Thăng Bình đã áp dụng đồng bộ công nghệ hiện đại như thủy canh trong nhà màng, hệ thống tưới tự động, cảm biến môi trường và phần mềm số hóa quy trình sản xuất. Nhờ đó, chi phí đầu vào giảm, chất lượng sản phẩm nâng cao, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường và rủi ro trong canh tác. Đặc biệt, việc gắn nông nghiệp với du lịch trải nghiệm, giáo dục sinh thái đã tạo ra giá trị gia tăng mới, mang đến lợi ích kép cho cả sản xuất và quảng bá địa phương.

Cùng với đó, Đà Nẵng đang định hướng phát triển nông nghiệp đô thị xanh, sạch, hữu cơ, tích hợp với du lịch, văn hóa và cộng đồng. Cách tiếp cận này không chỉ mở rộng vai trò của nông nghiệp đô thị mà còn góp phần định hình lối sống bền vững, thúc đẩy tiêu dùng xanh và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong xã hội.

Nông nghiệp công nghệ cao là nền tảng sinh kế

Ông Phạm Nam Sơn, Giám đốc Sở NN-MT TP Đà Nẵng cho biết, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với tái cơ cấu ngành là định hướng then chốt, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Với diện tích đất nông nghiệp chiếm tới 85,8% diện tích tự nhiên toàn Thành phố (hơn 1 triệu ha), Đà Nẵng có đủ điều kiện để chuyển mình mạnh mẽ, xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả, tạo động lực phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và nông thôn mới.

Theo ông Sơn, trong bối cảnh nông nghiệp đang chuyển đổi theo hướng hiện đại, xanh và bền vững, Thành phố xác định nông nghiệp công nghệ cao, thông minh và sinh thái là một trong những trụ cột chiến lược. Đà Nẵng sẽ tập trung hình thành khu vực sản xuất nông nghiệp thông minh tích hợp sản xuất, logistics và chuyển đổi số; đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ như IoT, AI, blockchain trong quản lý canh tác, giám sát môi trường và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Thành phố cũng khuyến khích phát triển các mô hình “nông nghiệp số, nông nghiệp mở”, tạo sự kết nối giữa nông dân, doanh nghiệp và viện nghiên cứu trong toàn chuỗi sản xuất – tiêu thụ.

Thời gian tới, Đà Nẵng sẽ ưu tiên triển khai các khu nông nghiệp công nghệ cao tại Hiệp Đức, Thăng Bình, Tam Kỳ, Duy Xuyên, Núi Thành, Chu Lai, đồng thời tháo gỡ vướng mắc để sớm đưa vào hoạt động Trung tâm Công – Nông nghiệp Tam Anh do Tập đoàn Trường Hải đầu tư. Song song đó, Thành phố xác định và đầu tư các vùng trồng lúa chất lượng cao, theo hướng hữu cơ, thâm canh, gắn với hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.

Có thể khẳng định, việc sáp nhập Quảng Nam và Đà Nẵng là một bước ngoặt chiến lược, mở ra không gian phát triển liên vùng rộng lớn. Trong bối cảnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, tuần hoàn và số hóa, nông nghiệp công nghệ cao sẽ tiếp tục giữ vai trò nền tảng sinh kế, trụ cột bảo vệ môi trường, không gian văn hóa bản sắc và là động lực phát triển kinh tế bền vững của Thành phố trong giai đoạn mới.

Đà Nẵng đã mở rộng gần 392 ha rau củ quả VietGAP, cấp 67 mã số cho hơn 470 ha vùng trồng và duy trì 9 mã phục vụ xuất khẩu. Từ năm 2020, diện tích liên kết sản xuất giống đạt trên 28 nghìn ha, toàn Thành phố hình thành 444 trang trại chăn nuôi, nhiều mô hình công nghệ cao khép kín. Dự kiến đến năm 2025, sản lượng đạt 476.300 tấn lúa và 325.000 tấn rau thực phẩm.