Lợi thế từ quỹ đất và nguồn lực
Đồng Nai hiện có hơn 338.000 ha đất nông nghiệp, trong đó khoảng 165.000 ha đất trồng cây hàng năm. Đây chính là lợi thế lớn để tỉnh phát triển vùng nguyên liệu tập trung, thu hút các doanh nghiệp (DN) đầu tư vào lĩnh vực sản xuất giống cây trồng lấy hạt, nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa và xuất khẩu.
Với lợi thế lớn về quỹ đất, tỉnh Đồng Nai phát triển vùng nguyên liệu tập trung, thu hút các doanh nghiệp đầu tư. Ảnh: Minh Sáng.
Tại xã Đak Lua, nơi được xem là vùng sâu, vùng xa của tỉnh Đồng Nai, nhiều bà con nông dân đã chuyển đổi từ trồng lúa, bắp sang trồng giống lấy hạt như khổ qua, mướp hương... cho thu nhập hàng trăm triệu đồng/ha/năm. Ông Đinh Văn Quang, một nông dân xã Đak Lua chia sẻ: “Nhờ doanh nghiệp cung cấp giống, vật tư như giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm nên bà con nông dân rất yên tâm sản xuất, giảm gánh nặng chi phí và rủi ro đầu ra”.
Theo ông Nguyễn Đình Thân, Giám đốc sản xuất Công ty TNHH Phát triển nông nghiệp Trang Việt (xã Xuân Đường), đơn vị đã liên kết với nông dân trồng đa dạng các loại giống lấy hạt như khổ qua, bí đỏ, dưa leo, bí xanh, dưa hấu... Nguồn giống này không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn xuất khẩu ra nhiều thị trường quốc tế.
Hiện tỉnh Đồng Nai đang triển khai chiến lược thu hút doanh nghiệp đầu tư sản xuất cây giống lấy hạt, coi đây là giải pháp then chốt nâng cao chất lượng cây trồng. Chính vì vậy, địa phương đang đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với thu hút đầu tư vào lĩnh vực nghiên cứu, sản xuất giống cây trồng chất lượng cao.
Các doanh nghiệp được ưu tiên về quỹ đất, thủ tục hành chính và tiếp cận chính sách khuyến khích công nghệ cao. Khi tham gia, họ mang đến nguồn giống năng suất cao, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, đảm bảo đồng đều về chất lượng.
Thực tế cho thấy, việc liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Nông dân được tiếp cận nguồn giống chất lượng cao thay vì tự để giống kém ổn định, nhờ đó năng suất và chất lượng nông sản tăng đáng kể. Nhiều giống bắp lai mới cho năng suất cao hơn 20-30% so với giống cũ, giúp tăng thu nhập trên cùng một diện tích. Bên cạnh đó, giống kháng sâu bệnh tốt giúp giảm chi phí thuốc BVTV, hạn chế rủi ro mất mùa trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Việc liên kết giữa DN và nông dân mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Nông dân được tiếp cận nguồn giống chất lượng cao thay vì tự để giống kém ổn định, nhờ đó năng suất và chất lượng nông sản tăng đáng kể. Ảnh: Minh Sáng.
Nhiều doanh nghiệp chuyên về giống cũng đã chọn Đồng Nai làm “cứ điểm”, liên kết với đơn vị thu mua, hình thành chuỗi giá trị ổn định, bảo đảm đầu ra cho nông dân. Một số dự án điển hình đã được triển khai như Syngenta, Bayer Crop Science hay các doanh nghiệp trong nước, với các mô hình sản xuất bắp lai, cây rau màu và cây ăn quả (sầu riêng, bơ, mít siêu sớm…). Không chỉ cung ứng giống mà doanh nghiệp còn xây dựng hệ thống phân phối rộng khắp, hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân ngay tại đồng ruộng, hạn chế tình trạng mua phải giống giả, kém chất lượng.
Với diện tích cây ăn quả thuộc nhóm lớn nhất cả nước, Đồng Nai chú trọng phát triển mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị, từ nghiên cứu – sản xuất – chế biến – tiêu thụ. Đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, như tưới nhỏ giọt, quản lý dinh dưỡng thông minh, nhà lưới, nhà kính… nhằm nâng cao năng suất, kiểm soát sâu bệnh, đáp ứng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, mở rộng thị trường xuất khẩu.
Xây dựng cơ chế mở, đón dòng vốn đầu tư
Để thúc đẩy phát triển nông nghiệp công nghệ cao, thời gian qua, ngành nông nghiệp tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với nhiều viện, trường, trung tâm nghiên cứu triển khai hàng loạt đề tài, dự án khoa học - công nghệ về giống cây trồng trên địa bàn tỉnh. Các kết quả nghiên cứu được chuyển giao trực tiếp đến nông dân và doanh nghiệp góp phần nâng cao chất lượng sản xuất tại địa phương.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai, trên địa bàn tỉnh hiện có 3 đơn vị chuyên nghiên cứu giống cây nông nghiệp, 16 cơ sở sản xuất giống cây trồng và khoảng 402 cơ sở kinh doanh giống. Công tác quản lý giống luôn được chú trọng, góp phần bảo đảm nguồn giống cây trồng đạt tiêu chuẩn trước khi đến tay nông dân. Riêng đối với hạt giống, mỗi năm Đồng Nai cung ứng ra thị trường khoảng 11.000 tấn, đáp ứng nhu cầu sản xuất trong tỉnh và nhiều địa phương khác. Đây là nền tảng quan trọng giúp tỉnh chủ động trong công tác cung ứng và kiểm soát chất lượng giống.
Nhiều kết quả nghiên cứu được chuyển giao trực tiếp đến nông dân và doanh nghiệp góp phần nâng cao chất lượng sản xuất tại địa phương. Ảnh: Minh Sáng.
Ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai khẳng định: “Trong lĩnh vực nông nghiệp, giống cây trồng quyết định đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Do đó, tỉnh đặc biệt khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, sản xuất giống mới. Đồng Nai có nhiều vùng đất đai, thổ nhưỡng thuận lợi để phát triển lĩnh vực này, nhất là mô hình hợp tác giữa nông dân và doanh nghiệp trong sản xuất giống lấy hạt, mang lại hiệu quả kinh tế cao”.
Không chỉ có thổ nhưỡng và khí hậu phù hợp, Đồng Nai còn sở hữu đội ngũ nông dân giàu kinh nghiệm, cần cù, chịu khó. Cùng với đó có nhiều chính sách ưu đãi về đất đai, thuế, tín dụng… tạo môi trường đầu tư hấp dẫn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Thực tế thời gian qua, nhiều mô hình hợp tác giữa doanh nghiệp và nông dân đã chứng minh hiệu quả.
Đồng Nai hiện đang triển khai nhiều chương trình công nhận cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng cho các loại cây công nghiệp, cây ăn quả lâu năm. Các hoạt động khuyến nông gắn với xúc tiến thương mại, triển lãm, giao thương về giống cũng liên tục được tổ chức, giúp nâng cao giá trị nông sản. Đáng chú ý, 100% diện tích trồng mới và tái canh hiện nay trên địa bàn tỉnh đều sử dụng giống mới, giống chất lượng cao. Việc sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính mang đến lợi thế lớn về quỹ đất và vùng nguyên liệu tập trung. Điều này giúp Đồng Nai dễ dàng quy hoạch các vùng chuyên canh quy mô lớn, hình thành chuỗi liên kết khép kín từ sản xuất - chế biến - tiêu thụ.
Để hiện thực hóa mục tiêu, tỉnh Đồng Nai đã ban hành nhiều chính sách mở: miễn giảm thuế, hỗ trợ đất đai, tín dụng ưu đãi cho các dự án nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ. Đồng thời, đẩy mạnh mô hình liên kết “bốn nhà” để xây dựng chuỗi giá trị bền vững. Trước thách thức ngày càng lớn của biến đổi khí hậu, áp lực môi trường từ chăn nuôi và yêu cầu khắt khe về an toàn thực phẩm, Đồng Nai vẫn vững vàng khẳng định vị thế là vùng đất hội tụ đầy đủ điều kiện để bứt phá. Nhất là với lợi thế chiến lược nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, quỹ đất nông nghiệp rộng lớn, hệ sinh thái đa dạng, nguồn nhân lực dồi dào cùng chính sách ngày càng đồng bộ, Đồng Nai đang mở ra cánh cửa lớn cho sự chuyển mình của nền nông nghiệp.
Đồng Nai có nhiều vùng đất đai, thổ nhưỡng thuận lợi để phát triển các mô hình hợp tác giữa nông dân và doanh nghiệp trong sản xuất cây giống, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: Minh Sáng.
Chiến lược thu hút doanh nghiệp giống đã giúp Đồng Nai hình thành một hệ sinh thái nông nghiệp hiệu quả, trong đó giống cây trồng chất lượng cao đóng vai trò nền tảng. Đây được xem là bước đi quan trọng để địa phương nâng cao giá trị nông sản, phát triển nền nông nghiệp hiện đại, bền vững và hội nhập.
Không chỉ dừng lại ở sản xuất truyền thống, Đồng Nai đang tiên phong trên hành trình xây dựng “Thủ phủ nông nghiệp công nghệ cao” của khu vực phía Nam. Đây không chỉ là khát vọng của một địa phương, mà còn là đóng góp quan trọng vào sự phát triển hiện đại, bền vững và hội nhập quốc tế của nông nghiệp Việt Nam.
