Đồng Nai trước không gian phát triển mới: [Bài 2] Hướng đến một nền nông nghiệp bền vững

Hướng đi chiến lược từ vùng đất tiềm năng

Sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai mới có hơn 728.000 ha đất nông nghiệp, kết hợp với 448.000 ha đất canh tác của tỉnh Bình Phước cũ, hình thành vùng nguyên liệu quy mô lớn với thế mạnh rõ rệt về trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản. Đồng Nai được mệnh danh là “thủ phủ chăn nuôi” của cả nước, trong khi Bình Phước là điểm sáng về cây công nghiệp với diện tích điều, cao su thuộc tốp đầu quốc gia.

Xác định nông nghiệp hữu cơ, công nghệ cao (CNC) và chế biến sâu là những trụ cột phát triển đột phá, hai địa phương đang nỗ lực xây dựng môi trường đầu tư thuận lợi và hiệu quả, tạo điều kiện cho doanh nghiệp (DN), tập đoàn lớn tiếp cận và phát triển mô hình nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp bền vững.

Dù là tỉnh công nghiệp phát triển, Đồng Nai vẫn luôn duy trì vị thế tiên phong trong phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Đến nay, tỉnh đã hình thành hơn 320 vùng sản xuất tập trung với tổng diện tích khoảng 95.700 ha, trong đó có 203 vùng trồng được cấp mã số xuất khẩu, chiếm khoảng 29.000 ha, phục vụ thị trường xuất khẩu.

Đặc biệt, với lợi thế là địa phương đi đầu trong chuyển đổi chăn nuôi sang mô hình công nghiệp quy mô lớn, với khoảng 65% đàn heo và gà được nuôi theo hướng chăn nuôi công nghệ cao. Trong lĩnh vực thủy sản, tỉnh Đồng Nai đã nhân rộng mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng ứng dụng công nghệ cao, đạt diện tích 171 ha, mang lại lợi nhuận bình quân từ 600–800 triệu đồng/ha/năm.

Năm 2024, giá trị sản xuất toàn ngành nông - lâm - thủy sản của Đồng Nai đạt hơn 50.600 tỷ đồng, tăng 3,5% so với năm trước. Giai đoạn 2021–2025, tốc độ tăng trưởng bình quân toàn ngành đạt gần 3,7%/năm, minh chứng rõ ràng cho định hướng đúng đắn trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Không kém phần ấn tượng, ngành nông nghiệp Bình Phước (cũ) cũng tiếp tục duy trì đà tăng trưởng cao với tổng giá trị sản xuất năm 2024 đạt hơn 40.400 tỷ đồng, tăng 5,5% so với cùng kỳ. Tỉnh hiện có hơn 438.000 ha cây công nghiệp, nổi bật với diện tích cao su và điều lớn nhất cả nước. Bên cạnh đó, lĩnh vực chăn nuôi tại đây đang có sự chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng an toàn sinh học, liên kết chuỗi giá trị, với tổng đàn heo gần 2,1 triệu con và đàn gia cầm đạt 11,3 triệu con. Tỉnh hiện có 88 trại gia cầm, trong đó hơn 76% áp dụng mô hình chuồng lạnh, kín, bán tự động hoặc tự động hóa, cho thấy xu hướng đầu tư vào công nghệ hiện đại ngày càng tăng.

Với định hướng ưu tiên phát triển nông nghiệp xanh, tuần hoàn, hữu cơ và công nghệ cao, tỉnh Đồng Nai mới đang từng bước hoàn thiện chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư trong các lĩnh vực như hỗ trợ chứng nhận hữu cơ; hỗ trợ vật tư sản xuất, kỹ thuật canh tác mới; ưu đãi đất đai và hạ tầng vùng sản xuất tập trung; hỗ trợ truy xuất nguồn gốc và quảng bá sản phẩm nông sản.

Đây là thời điểm “vàng” để các nhà đầu tư trong và ngoài nước đón đầu xu thế chuyển dịch xanh trong sản xuất nông nghiệp. Với tiềm lực đất đai rộng lớn, định hướng chiến lược rõ ràng và cơ chế hỗ trợ linh hoạt, Đồng Nai hứa hẹn sẽ trở thành “thỏi nam châm” thu hút làn sóng đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp hiện đại, bền vững trong giai đoạn tới.

Mảnh đất vàng cho nhà đầu tư 

Sau khi sáp nhập, tỉnh Đồng Nai mới nổi lên như một trung tâm sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, hội tụ đầy đủ các điều kiện thuận lợi để phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, cũng như xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ vùng nguyên liệu đến bàn ăn.

Với hơn 600.000 ha đất sản xuất nông nghiệp, Đồng Nai mới hiện là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về diện tích cây công nghiệp và cây ăn trái. Hàng loạt cây trồng chủ lực như chuối cấy mô, sầu riêng, cà phê, hồ tiêu, cao su… không chỉ cho hiệu quả kinh tế cao mà còn có lợi thế lớn trong xuất khẩu nhờ quy mô sản xuất tập trung và chất lượng ổn định.

Ở lĩnh vực chăn nuôi, Đồng Nai vẫn giữ vững danh hiệu “thủ phủ chăn nuôi” với hơn 4,1 triệu con heo. Sự phát triển đồng bộ giữa trồng trọt và chăn nuôi đã tạo điều kiện hình thành các vùng chuyên canh quy mô lớn, năng suất cao, dễ tích hợp công nghệ chế biến - bảo quản - tiêu thụ hiện đại.

Đến nay, toàn tỉnh đã thu hút 50 doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi, với tổng công suất đạt 4,3 triệu tấn/năm; 47 doanh nghiệp chế biến thịt heo, thịt gà, tiêu thụ khoảng 100.000 tấn nguyên liệu mỗi năm. Hàng trăm doanh nghiệp, cơ sở chế biến nông sản chủ lực như hạt điều, cà phê, ca cao, trái cây, rau củ... Điều này tạo ra chuỗi liên kết khép kín, nâng cao giá trị gia tăng, mở rộng cơ hội cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước khi tham gia vào hệ sinh thái nông nghiệp địa phương.

Đồng Nai cũng là địa phương tiên phong ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp với 419 mô hình  công nghệ cao đang hoạt động; 8 vùng nông nghiệp công nghệ cao có quy mô gần 1.600 ha; 328 doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đang đầu tư và sản xuất. Tổng giá trị sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao đạt hơn 38.000 tỷ đồng. Đồng thời, tỉnh cũng đã hình thành 15 vùng sản xuất hữu cơ với quy mô hơn 1.500 ha, mở ra dư địa lớn cho các doanh nghiệp đầu tư vào thị trường nông sản sạch, an toàn và xuất khẩu tiêu chuẩn cao.

Theo đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai, lợi thế nền nông nghiệp truyền thống kết hợp với hạ tầng chế biến phát triển đã tạo điều kiện để tỉnh mở rộng liên kết vùng với Bình Phước, đặc biệt là trong các lĩnh vực như chuỗi điều hữu cơ, hồ tiêu, trái cây… Các doanh nghiệp chế biến và HTX lớn tại Đồng Nai sẽ là đầu mối tiêu thụ sản phẩm từ Bình Phước cũ, qua đó kéo dài chuỗi giá trị nông sản, nâng cao năng lực cạnh tranh cho toàn vùng.

Tại Bình Phước (cũ), đến cuối năm 2024, toàn tỉnh có 10 doanh nghiệp chế biến – xuất khẩu điều, liên kết với 38 hợp tác xã, diện tích khoảng 4.500 ha, trong đó 3.500 ha đạt chuẩn hữu cơ. Chuỗi hồ tiêu đạt quy mô 2.500 ha liên kết với doanh nghiệp; 210 HTX, 111 tổ hợp tác và hơn 630 trang trại trồng trọt, chăn nuôi hoạt động hiệu quả.

Sự hội tụ giữa diện tích lớn, cơ cấu cây trồng vật nuôi chiến lược, hệ sinh thái chế biến phát triển, cùng với chính sách ưu đãi mạnh mẽ, đang khiến Đồng Nai mới trở thành điểm đến hấp dẫn hàng đầu cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp hiện đại. Việc xây dựng chuỗi giá trị nông nghiệp khép kín, tích hợp công nghệ cao, hữu cơ và liên kết vùng không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản mà còn đóng vai trò quan trọng trong phát triển nông nghiệp bền vững, xanh và tuần hoàn theo xu thế toàn cầu hiện nay.

“Tỉnh Đồng Nai mới sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, nông dân ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị tích hợp đa giá trị. Đồng thời, ưu tiên thu hút đầu tư vào chế biến, bảo quản sau thu hoạch gắn với thị trường trong nước và xuất khẩu,” bà Nguyễn Thị Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết.