Dịch tả lợn Châu Phi tại Nghệ An giảm mạnh

8 tháng đầu năm 2025, diễn biến dịch tả lợn Châu Phi trên địa bàn Nghệ An hết sức khó lường và gây thiệt hại nặng nề cho người chăn nuôi. Riêng tháng 7 và tháng 8, dịch không ngừng leo thang và bùng phát trên diện rộng.

Sở dĩ tình hình chuyển xấu vì nhiều nguyên do, nổi cộm có thể liệt kê như sau: Tỷ lệ tiêm phòng thấp, chưa đạt tỷ lệ bảo hộ 80% tổng đàn để đáp ứng yêu cầu phòng bệnh; một số địa phương chính quyền mới thành lập còn lúng túng, công tác giám sát, báo cáo dịch chưa kịp thời; công tác kiểm soát giết mổ còn nhiều hạn chế; các cơ sở chăn nuôi (trang trại, nông hộ) chưa chấp hành nghiêm túc điều kiện chăn nuôi, xử lý môi trường; hình thức chăn nuôi nông hộ chiếm tỷ lệ cao…

Trên thực tế, đường đi của dịch tả lợn Châu Phi tại Nghệ An rất khó kiểm soát, đặc biệt là khu vực miền núi và đồng bằng. Số lượng vật nuôi nhiễm bệnh tăng nhanh chóng mặt, ngay đến khâu tiêu hủy cũng gặp muôn vàn khốn khó do thiếu hụt nhân lực, vật lực cũng như địa điểm thực hiện.

Điều này kéo theo nhiều mối nguy tiềm tàng về ô nhiễm môi trường, thể hiện qua việc vứt xác lợn chết bừa bãi tại một số vùng nuôi nông hộ trọng điểm, nhất là địa bàn của một số xã thuộc các huyện Diễn Châu cũ, Yên Thành cũ, nơi có hệ thống thủy lợi Bắc chảy qua. Lúc cao điểm cơ quan chức năng đã phát giác, xử lý nhiều trường hợp thiếu ý thức, ngang nhiên “vứt xác lợn trên sông”, cứ thế theo dòng chảy trôi về địa phận của những xã khác.

Thực trạng này từng khiến chính quyền xã Minh Châu, nơi nằm cuối dòng chảy của hệ thống thủy lợi Bắc phải mất ăn mất ngủ triền miên. Nhằm xác định rạch ròi trách nhiệm, đồng thời ngăn ngừa khả năng bùng phát dịch tả lợn Châu Phi trên diện rộng, xã này đã họp bàn và quyết định làm rào chắn trên hệ thống thủy lợi, khoanh vùng đúng phạm vi do địa phương quản lý.

Theo số liệu thống kê của Chi cục Chăn nuôi và Thú y, sau nhiều tháng hoành hành diễn biến dịch tả lợn Châu Phi tại Nghệ An đang có chiều hướng… quay đầu. Dịch đạt đỉnh hơn 100 ổ ở tuần 2 và tuần 3/8, sau đó giảm xuống 90 ổ tuần 3/9. Tương tự, số thôn/xóm có dịch phát sinh mới tăng mạnh từ cuối tháng 7, đạt đỉnh ở tuần 1/8 (dao động từ 320 - 330 thôn), sau đó quay đầu giảm nhanh, đến tuần 3/9 chỉ còn 26 thôn có dịch.

Qua trao đổi, ông Đặng Văn Minh, Chi Cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Nghệ An thông tin: “Giai đoạn đỉnh dịch xảy ra vào đầu tháng 8, nay dịch tả lợn Châu Phi có xu hướng giảm rõ rệt qua nhiều chỉ số, bao gồm số lượng lợn nhiễm bệnh, phải tiêu hủy. Tín hiệu tích cực đã có nhưng người nuôi không được phép chủ quan, lơ là khi dịch cơ bản chưa được khống chế triệt để”.

Trong các tháng tới, dự báo số ổ dịch mới có thể tiếp tục giảm, tuy nhiên không loại trừ nguy cơ dịch tái phát và lây lan do nhiều yếu tố cấu thành. Trước tiên phải kể đến hàng loạt tác nhân gây bệnh luôn hiển hiện (virus DTLCP tồn tại lâu ngoài môi trường, nhất là tại các ổ dịch cũ chưa xử lý triệt để; chủng virus G1/G2 có độc lực cao, khả năng lây lan nhanh vẫn lưu hành). Đan xen với đó là thời tiết bất thường do thời điểm giao mùa cận kề, môi trường ẩm ướt kéo dài sẽ gây nhiều khó khăn cho công tác tiêu độc khử trùng, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho virus lây lan nhanh.

Để tránh “vỡ trận”, Chi cục Chăn nuôi và Thú y khuyến cáo các địa phương, cơ quan chuyên môn phải đẩy nhanh công tác tiêm phòng vụ thu năm 2025, bảo đảm đạt yêu cầu về quy mô và tỷ lệ tiêm.

UBND cấp xã phải chỉ đạo lực lượng chuyên môn và người chăn nuôi tăng cường công tác giám sát, phát hiện dịch sớm, qua đó báo cáo kịp thời, xử lý ngay trong diện hẹp. Đồng thời bố trí kinh phí phòng chống dịch, tiêu hủy động vật mắc bệnh đúng kỹ thuật, tiêu độc ngay vùng dịch và vùng nguy cơ. 

Tổ chức kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển và giết mổ động vật tại địa bàn quản lý; kiên quyết chấm dứt cơ sở giết mổ không phép, xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm; hướng dẫn quy trình chăn nuôi an toàn sinh học; không giấu dịch, bán chạy, vứt xác động vật chết ra môi trường.