Nguy cơ dịch bệnh trong thời điểm giao mùa
Trong vòng chưa đầy một tháng qua, tình hình dịch cúm gia cầm H5N1 trên địa bàn Quảng Ngãi có nhiều diễn biến phức tạp. Gia đình ông T.C. trú thôn Phước Lộc Tây (xã Sơn Tịnh) là 1 trong những hộ có đàn vịt nuôi bị nhiễm dịch cúm gia cầm. Vào ngày 9/9 vừa qua, sau khi phát hiện một số con vịt 2 tháng tuổi trong đàn có biểu hiện bệnh, ông C. đã báo với chính quyền địa phương để lấy mẫu xét nghiệm.
Tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo các địa phương có dịch cúm gia cầm tiến hành tiêu hủy theo quy định và tiêu độc khử trùng môi trường. Ảnh: L.K.
Kết quả xét nghiệm mẫu bệnh của Trung tâm Chẩn đoán và xét nghiệm thú y Trung ương II (Cục Chăn nuôi và Thú y) cho thấy, vịt nhà ông C. dương tính với virus cúm gia cầm H5N1. Sau đó, lực lượng chức năng đã tiến hành tiêu hủy đàn vịt của ông C. để tránh nguy cơ lây lan ra diện rộng. Trước đó, dịch cúm gia cầm cũng đã xảy ra tại 2 hộ chăn nuôi ở thôn Hà Nhai Bắc, xã Sơn Tịnh, buộc tiêu hủy hơn 1.000 con vịt.
Ông Đặng Xuân Trung, Chủ tịch UBND xã Sơn Tịnh, từ cuối tháng 8/2025 đến nay, dịch cúm gia cầm H5N1 đã xảy ra trên đàn vịt của 3 hộ chăn nuôi trong xã. Ngay sau khi có kết quả xét nghiệm, địa phương đã khoanh vùng, kiểm soát chặt ổ dịch, tiến hành tiêu hủy theo quy định và tiêu độc khử trùng môi trường.
Đồng thời, triển khai tiêm phòng bao vây để kiểm soát nguy cơ phát tán mầm bệnh. Đến nay, các ổ dịch không lây lan và không phát sinh trên diện rộng. Song song với việc khoanh vùng, kiểm soát dịch, xã Sơn Tịnh đã đẩy mạnh tuyên truyền để người dân chủ động phòng ngừa, đặc biệt là phòng tránh khả năng bệnh lây sang người.
Ngoài xã Sơn Tịnh, ngày 16/9 vừa qua, tại 4 hộ chăn nuôi ở hai thôn Hòa Tân và Điện An thuộc xã Tư Nghĩa, cơ quan thú y ghi nhận đàn gia cầm có dấu hiệu ốm chết hàng loạt, với tổng số khoảng 3.950 con vịt.
Mẫu bệnh phẩm gửi xét nghiệm cho kết quả dương tính với virus cúm gia cầm A/H5N1. Chính quyền địa phương và ngành thú y đã nhanh chóng triển khai tiêu hủy đàn gia cầm mắc bệnh, đồng thời tổ chức vệ sinh, khử trùng tiêu độc tại các ổ dịch để ngăn chặn lây lan.
Hiện, đang là thời điểm giao mùa, thời tiết thất thường nên nguy cơ dịch bệnh trên gia cầm bùng phát rất cao. Ảnh: L.K.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ngãi, từ thực tế hiện nay cùng với điều kiện thời tiết mưa nắng thất thường, môi trường chăn nuôi bị tác động tiêu cực, nguy cơ dịch bệnh bùng phát diện rộng là rất lớn. Nếu không có biện pháp quyết liệt, dịch bệnh không chỉ gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho người chăn nuôi mà còn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm sang người.
Là một trong những hộ chăn nuôi lâu năm, bà Nguyễn Thị Hòa (trú phường Nghĩa Lộ, tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, hàng năm, cứ bước vào thời điểm giao mùa như hiện nay thì đàn gia cầm của gia đình bà thường xuyên mắc các loại bệnh dịch. Có một số năm, dịch bệnh lây lan nhanh khiến toàn bộ đàn gà, vịt của bà đều chết sạch.
“Biết thông tin dịch cúm A/H5N1 đang bùng phát trong tỉnh, tôi cũng rất lo lắng. Vì vậy, vừa qua, tôi cũng đã tiến hành vệ sinh chuồng trại, mua vôi bột về rắc xung quanh khu vực nuôi, đồng thời mua các loại vaccine về tiêm phòng cho đàn gia cầm. Hy vọng rằng, từ đây đến cuối năm, số gà, vịt của tôi vẫn “an toàn” để vừa có sản phẩm sử dụng trong gia đình vừa có bán để kiếm thêm thu nhập”, bà Hòa chia sẻ.
Phòng ngừa dịch bệnh từ trong lẫn ngoài
Để tránh dịch bệnh bùng phát, lây lan cùng với ý thức của người dân, ngành chức năng tỉnh Quảng Ngãi cũng đã yêu cầu các địa phương tăng cường giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh tại từng hộ, từng trại chăn nuôi. Khi phát hiện gia cầm có dấu hiệu bất thường, cần lập tức báo cáo và triển khai các biện pháp khoanh vùng, xử lý, tuyệt đối không để dịch lan rộng.
Người chăn nuôi ở Quảng Ngãi vệ sinh, xử lý chuồng trại để ngăn ngừa mầm bệnh bùng phát, lây lan. Ảnh: L.K.
Song song với đó, công tác tuyên truyền, vận động người chăn nuôi thực hiện nghiêm quy định về phòng dịch cũng được đẩy mạnh. Người dân phải chủ động giám sát đàn gia cầm, không buôn bán, giết mổ, tiêu thụ gia cầm mắc bệnh hoặc nghi mắc bệnh, không vứt xác động vật ra môi trường, tuyệt đối không sử dụng gia cầm không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm dịch. Thịt gia cầm cần được nấu chín kỹ, người dân không ăn tiết canh để tránh nguy cơ lây nhiễm.
Ông Nguyễn Quang Trung, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, một trong những giải pháp trọng tâm hiện nay là rà soát, thống kê chính xác tổng đàn gia cầm, triển khai tiêm phòng vaccine đạt tỷ lệ trên 80% tổng đàn. Đối với đàn gia cầm mới phát sinh hoặc chưa được tiêm phòng, chính quyền yêu cầu bổ sung kịp thời để bảo đảm miễn dịch cộng đồng.
“Các địa phương đã được phân bổ vaccine từ Chi cục Chăn nuôi và Thú y và phải khẩn trương tổ chức tiêm phòng đợt 2 năm 2025. Công tác tiêm phòng không chỉ dừng ở việc triển khai trên diện rộng mà còn phải được thực hiện bao vây, chống dịch tại các khu vực có ổ dịch, tránh tình trạng bỏ sót đàn chưa được bảo vệ. Ngoài ra, hoạt động vận chuyển, buôn bán, giết mổ gia cầm và sản phẩm gia cầm cũng nằm trong diện kiểm soát nghiêm ngặt, xử lý nghiêm các trường hợp nhập lậu, kinh doanh sản phẩm không rõ nguồn gốc, không đảm bảo điều kiện vệ sinh thú y”, ông Trung nói.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo các địa phương thực hiện công tác tiêu độc khử trùng để loại bỏ mầm bệnh ra khỏi môi trường chăn nuôi. Ảnh: L.K.
Đối với các ổ dịch đã xuất hiện, ông Trung yêu cầu công tác khử trùng tiêu độc được thực hiện hằng ngày bằng hóa chất kết hợp vôi bột. Các hộ chăn nuôi tại vùng dịch phải thường xuyên vệ sinh chuồng trại, loại bỏ mầm bệnh trong môi trường nuôi. Cán bộ thú y và chính quyền địa phương được phân công bám sát địa bàn, theo dõi, giám sát diễn biến dịch bệnh để có biện pháp xử lý kịp thời. Mọi diễn biến phải được báo cáo về Sở Nông nghiệp và Môi trường trước 15 giờ hằng ngày, kể cả ngày nghỉ, ngày lễ.
“Sở cũng chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y phối hợp chặt chẽ với các xã, phường trong việc triển khai biện pháp phòng dịch. Các đoàn công tác do lãnh đạo Chi cục làm trưởng đoàn đã được thành lập để trực tiếp kiểm tra, hướng dẫn tại những địa bàn có dịch. Cùng với đó, các Trạm kiểm dịch đầu mối giao thông tăng cường kiểm tra, kiểm soát phương tiện vận chuyển động vật và sản phẩm động vật ra vào tỉnh, không để dịch bệnh xâm nhập từ bên ngoài”, ông Trung thông tin thêm.
Bên cạnh các biện pháp chuyên môn, tỉnh Quảng Ngãi cũng triển khai “Tháng tổng vệ sinh khử trùng tiêu độc môi trường đợt 2 năm 2025” trên toàn tỉnh. Hoạt động này nhằm tạo môi trường chăn nuôi an toàn, góp phần tiêu diệt mầm bệnh trong diện rộng. Các nguồn lực về nhân lực, vật lực, kinh phí đã được huy động để hỗ trợ công tác chống dịch, hạn chế thấp nhất thiệt hại cho ngành chăn nuôi.
