Kiểm soát chặt chẽ toàn bộ quy trình sản xuất
Trong vụ vải thiều năm 2025, thị xã Chũ tiếp tục siết chặt công tác giám sát kỹ thuật tại tất cả các vùng sản xuất. Đây là giải pháp trọng tâm nhằm đảm bảo chất lượng vải thiều đáp ứng yêu cầu xuất khẩu, giữ vững mã số vùng trồng, đồng thời ngăn ngừa rủi ro từ việc sử dụng vật tư nông nghiệp sai quy định.
Các hộ dân ở xã Nam Dương phun thuốc BVTV lần cuối, sau thời gian cách ly đảm bảo an toàn cũng là lúc vải thiều được thu hoạch. Ảnh: Phạm Minh.
Theo kế hoạch sản xuất và xúc tiến thương mại năm nay, thị xã Chũ đặt mục tiêu toàn bộ diện tích vải thiều đều được sản xuất theo hướng an toàn, không dư lượng thuốc vượt ngưỡng, không sử dụng các hoạt chất bị cấm tại các thị trường xuất khẩu. Để đạt được mục tiêu đó, lực lượng kỹ thuật của Trung tâm Dịch vụ – Kỹ thuật nông nghiệp phối hợp với các xã, phường đã tổ chức hơn 40 đợt kiểm tra, giám sát tại vườn từ đầu tháng 3 đến nay.
Nội dung giám sát tập trung vào các điểm: sử dụng đúng danh mục thuốc bảo vệ thực vật, thời gian cách ly, nguồn nước tưới, quy trình ghi chép nhật ký canh tác và thực hành chăm sóc hữu cơ. Cán bộ kỹ thuật được bố trí bám sát theo từng mã số vùng trồng xuất khẩu, đặc biệt là tại các xã có sản lượng lớn như Quý Sơn, Mỹ An, Phượng Sơn, Kiên Lao...
Tại xã Nam Dương, một trong những vùng trọng điểm xuất khẩu đi Úc và Thái Lan, đoàn kiểm tra đã phát hiện một số hộ dân vẫn còn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không nằm trong danh mục khuyến cáo. Tuy chưa gây hậu quả nghiêm trọng, nhưng các trường hợp này đã bị lập biên bản và yêu cầu ngừng sử dụng, đồng thời rà soát lại toàn bộ chuỗi chăm sóc.
Bà Đặng Thị Minh Huệ, cán bộ kỹ thuật thị xã cho biết: “Chúng tôi xác định, phải làm từ gốc, tức là ngay từ lúc ra hoa, kết trái. Nếu để đến sát ngày thu hoạch mới kiểm tra thì không kịp nữa. Kiểm tra kỹ thuật là công việc âm thầm nhưng mang tính quyết định đến sự thành bại của cả mùa vụ".
Thị xã cũng phối hợp với cơ quan chức năng kiểm tra hệ thống cửa hàng vật tư nông nghiệp. Mục tiêu là loại bỏ hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng là nguyên nhân chính khiến người dân mua nhầm thuốc hoặc phân bón không đạt tiêu chuẩn, ảnh hưởng trực tiếp đến sản phẩm và môi trường đất canh tác.
Bảo vệ thương hiệu từ chính người trồng
Việc tăng cường kiểm soát kỹ thuật không chỉ xuất phát từ yêu cầu xuất khẩu, mà còn từ chính nhu cầu nội tại của người sản xuất. Với tổng sản lượng dự kiến 43.000 tấn vải thiều, trong đó có 35.000 tấn sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và 50 ha theo GlobalGAP, thị xã Chũ đang có một mùa vụ được kỳ vọng nhiều nhất trong 5 năm qua. Nếu để xảy ra sai sót trong khâu kỹ thuật, hậu quả sẽ không chỉ là mất đơn hàng mà còn là mất uy tín trên thị trường quốc tế.
Sử dụng đúng danh mục thuốc bảo vệ thực vật, thời gian cách ly, nguồn nước tưới, quy trình canh tác và thực hành chăm sóc hữu cơ đều được ghi chép nhật ký. Ảnh: Đinh Mười.
Nhờ thực hiện tốt các biện pháp kỹ thuật, đến thời điểm hiện tại, các vùng trồng vải tại địa bàn thị xã Chũ đều phát triển thuận lợi, tỷ lệ đậu quả cao, ít sâu bệnh. Những diện tích sản xuất theo hướng hữu cơ tại các xã Thanh Hải, Kiên Lao... còn được doanh nghiệp bao tiêu toàn bộ sản lượng với giá dự kiến cao hơn 15–20% so với mặt bằng thị trường.
Ngoài hoạt động kiểm tra, thị xã Chũ cũng tổ chức các đợt huấn luyện trực tiếp tại vườn cho tổ trưởng tổ hợp tác và hộ dân chủ lực. Tài liệu kỹ thuật được in màu phát miễn phí, trong đó có danh mục đầy đủ các loại thuốc, phân bón sinh học được phép sử dụng cho từng thị trường như Nhật Bản, Úc, Trung Quốc, Hàn Quốc...
Bên cạnh đó, từ đầu tháng 4, địa phương đã triển khai phần mềm quản lý mã số vùng trồng và nhật ký điện tử, giúp các HTX cập nhật dữ liệu theo thời gian thực. Nhờ vậy, cán bộ quản lý có thể phát hiện sớm sai lệch và xử lý kịp thời, thay vì kiểm tra thủ công như trước đây.
Chia sẻ về công tác chuẩn bị cho mùa vải năm nay, anh Trần Văn Quỳnh, một hộ sản xuất ở xã Quý Sơn cho biết: “Năm ngoái tôi bị trả lại một lô vì dùng nhầm thuốc không trong danh mục. Năm nay nhờ có cán bộ hướng dẫn trực tiếp, tôi biết ghi nhật ký và kiểm tra kỹ nhãn hiệu, yên tâm hơn hẳn.”
Đặc biệt, các tổ giám sát được lập tại từng xã với sự tham gia của cán bộ khuyến nông, đại diện chính quyền và người dân. Tổ này có nhiệm vụ kiểm tra đồng ruộng, hướng dẫn kỹ thuật và làm cầu nối giữa nông dân với doanh nghiệp bao tiêu.
Trao đổi với phóng viên, Ông Phạm Công Toản, Chủ tịch UBND thị xã Chũ nhấn mạnh: “Kỹ thuật là gốc rễ của chất lượng. Nếu làm không chuẩn thì dù có xúc tiến, quảng bá hay mã vùng tốt đến đâu cũng không thể giữ được thị trường”.
Ông cũng cho biết: “Chúng tôi không làm theo phong trào mà duy trì kiểm tra định kỳ, có nhật ký, có đối chiếu, có xử lý. Cả hệ thống chính trị của thị xã vào cuộc để bảo vệ thương hiệu vải thiều Lục Ngạn – Chũ”.
