Đồng Tháp tăng tốc về đích 75.000 ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp

Giảm 3 - 4 lần phun thuốc BVTV

 Ngày 12/9, tại HTX Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Thành Bắc (xã Mỹ Thành, tỉnh Đồng Tháp), Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp phối hợp cùng các đơn vị liên quan tổ chức tổng kết mô hình thí điểm canh tác lúa chất lượng cao và phát thải thấp vụ hè thu năm 2025. Đây là mô hình nằm trong Đề án phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao, giảm phát thải gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030.

Mô hình được triển khai trên diện tích 50 ha với sự tham gia của 39 hộ nông dân thuộc HTX Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Thành Bắc. Nông dân gieo sạ giống lúa OM5451 bằng máy sạ hàng, kết hợp vùi phân theo hiệu ứng hàng biên giúp tiết kiệm giống và nâng cao khả năng sinh trưởng của cây lúa.

Đặc biệt, kỹ thuật tưới ngập - khô xen kẽ được áp dụng với sự hỗ trợ chuyên môn từ Viện Nghiên cứu lúa gạo Quốc tế (IRRI). Cùng với đó, Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền cung ứng 100% bộ sản phẩm phân bón sinh học Đầu Trâu, bảo đảm quy trình canh tác an toàn, thân thiện với môi trường.

Kết quả theo dõi cho thấy ruộng trong mô hình sạch sâu bệnh hơn hẳn so với ruộng ngoài mô hình. Nông dân chỉ phải phun thuốc BVTV 5 – 6 lần/vụ, giảm 3 – 4 lần so với tập quán sản xuất truyền thống.

Nhờ giảm mật độ gieo sạ, bón phân cân đối và áp dụng tiến bộ kỹ thuật, nông dân tiết kiệm chi phí sản xuất từ 2,4 – 3,1 triệu đồng/ha. Lượng giống gieo sạ chỉ còn 70 kg/ha, giảm gần một nửa so với trước đây, trong khi chi phí thuốc BVTV cũng giảm rõ rệt.

Năng suất và lợi nhuận đều tăng

Về năng suất, ruộng mô hình đạt trung bình 4,49 tấn/ha (quy về ẩm độ 14%), cao hơn 0,11 – 0,42 tấn/ha so với ruộng đối chứng. Chất lượng hạt gạo đồng đều, hạt chắc nhiều, trọng lượng 1.000 hạt cao vượt trội.

Lợi nhuận trong mô hình đạt trung bình hơn 10,6 triệu đồng/ha, cao hơn 3,9 – 5,2 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình. Giá thành sản xuất giảm 830 – 1.032 đồng/kg, giúp hạt gạo cạnh tranh hơn trên thị trường.

Ông Nguyễn Văn Việt, Giám đốc HTX Mỹ Thành Bắc đánh giá: Mô hình đã giúp bà con thay đổi tư duy sản xuất. Việc áp dụng sạ hàng, quản lý nước và bón phân sinh học không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn cho năng suất ổn định, lợi nhuận cao hơn. Nông dân thấy rõ sản xuất theo hướng giảm phát thải không hề khó, ngược lại còn bền vững và hiệu quả hơn so với cách làm truyền thống.

Đồng hành cùng nông dân trong mô hình, Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền đã cung ứng và hướng dẫn nông dân sử dụng 100% bộ sản phẩm Bio- Canxi phân bón Đầu Trâu.

Ông Hồ Thế Huy, Phó Giám đốc Marketing Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền cho biết: Việc áp dụng đồng bộ bộ sản phẩm Bio- Canxi Đầu Trâu đã giúp cải thiện độ phì đất, tăng sức đề kháng cho cây lúa, giảm chi phí thuốc BVTV và góp phần giảm phát thải khí nhà kính. Đây là minh chứng rõ cho hiệu quả của mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh. Bình Điền sẽ tiếp tục đồng hành cùng nông dân Đồng Tháp trong việc nhân rộng mô hình, góp phần thực hiện thành công Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao ở ĐBSCL.

Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mô hình còn giảm đáng kể phát thải khí nhà kính. Việc xử lý rơm rạ sau thu hoạch bằng chế phẩm sinh học thay cho đốt đồng vừa hạn chế ô nhiễm, vừa bổ sung hữu cơ cho đất.

Số liệu phát thải được IRRI phối hợp đo đạc, tính toán theo hệ thống MRV cho thấy mức phát thải của ruộng mô hình thấp hơn rõ rệt so với sản xuất truyền thống, qua đó góp phần vào mục tiêu tăng trưởng xanh của ngành nông nghiệp.

Đánh giá tại hội nghị tổng kết, ông Lê Chí Thiện, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp nhấn mạnh: Kết quả mô hình ở HTX Mỹ Thành Bắc đã chứng minh sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp vừa đảm bảo năng suất, chất lượng, vừa giảm chi phí và nâng cao lợi nhuận cho nông dân.

Thời gian tới, ngành nông nghiệp Đồng Tháp sẽ phối hợp cùng các địa phương và doanh nghiệp mở rộng diện tích áp dụng mô hình, tạo nền tảng để Đồng Tháp hoàn thành mục tiêu phát triển 75.000 ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp vào cuối năm 2025, góp phần thực hiện thành công Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao ở ĐBSCL.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Đồng Tháp, mô hình đạt được kết quả tích cực nhờ sự quan tâm chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, sự đồng hành của doanh nghiệp, sự hỗ trợ kỹ thuật từ IRRI và đặc biệt là tinh thần học hỏi, tuân thủ quy trình của nông dân.

Tuy vậy, trong quá trình triển khai, một số khó khăn vẫn tồn tại. Thời tiết mưa lớn đầu vụ khiến một số hộ lo ngại gieo thưa nên đã rải thêm giống khiến mật độ cao hơn so với khuyến cáo. Ngoài ra, việc rút nước ở một số giai đoạn chưa đồng đều do hạ tầng thủy lợi chưa đáp ứng đồng bộ, ảnh hưởng đến kết quả theo dõi.

Kết quả mô hình tại xã Mỹ Thành là bước đi quan trọng để Đồng Tháp tiếp tục nhân rộng diện tích lúa chất lượng cao, giảm phát thải. Sự thành công của mô hình không chỉ tạo niềm tin cho nông dân trong việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật mà còn là định hướng cho Đồng Tháp trong phát triển nông nghiệp xanh, nâng cao giá trị hạt gạo xanh trong thời gian tới.