Rộn ràng mùa xuống giống cà phê

Ươm đến đâu, xuất hết đến đấy

Tuy giá cà phê có năm lên năm xuống, nhưng cây cà phê vẫn đứng vững trong cơ cấu các loại cây trồng chủ lực của tỉnh Gia Lai và các tỉnh Tây Nguyên nói chung. Tại Gia Lai, sau khi hình thành vùng nguyên liệu tập trung cho cây cà phê tại các huyện Đăk Đoa, Ia Grai, Chư Păh, Chư Prông, Mang Yang, Đức Cơ, Chư Sê, Chư Pưh, TP. Pleiku, cây cà phê đã có sự đóng góp quan trọng trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng của tỉnh này.

Mấy năm trở lại đây, giá cà phê bắt đầu tăng và giữ nhịp ổn định. Đặc biệt niên vụ 2023 - 2024 vừa qua, giá cà phê tăng cao đột biến, khiến người trồng cà phê như được củng cố thêm niềm tin với loại cây trồng này. Theo đó, nông dân tự tin đầu tư chăm sóc, tái canh, thậm chí còn mở rộng thêm diện tích mới. Và cũng theo đó, những vườn ươm cây giống cà phê cũng hết sức nhộn nhịp.

Tại các vùng trồng cà phê trọng điểm của tỉnh Gia Lai, các chủ vườn ươm giống cà phê cho biết, đón đầu được nhu cầu thị trường cây giống cà phê năm nay sẽ tăng cao, các nhà vườn cũng tăng số lượng cây giống, nhằm đáp ứng được nhu cầu xuống giống của bà con.

Tại thôn 2 thuộc xã Tân Bình (huyện Đăk Đoa), cơ sở cây giống Anh Phúc khá nhộn nhịp với từng tốp công nhân đang tập trung làm cỏ, bón phân chăm sóc vườn ươm, tốp khác thì bốc cây giống lên xe để xuất bán.

Anh Trần Văn Phúc, chủ cơ sở cây giống Phúc Anh cho biết: “Để đáp ứng nhu cầu của người dân, năm nay cơ sở ươm trên 100.000 cây giống cà phê, tăng gấp đôi năm ngoái. Phần lớn cây giống cà phê trong vườn ươm đã được người dân và thương lái đặt mua ngay từ đầu vụ”.

Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Nghĩa Hòa (huyện Chư Păh) là đơn vị có thâm niên trong lĩnh vực ươm cây giống, trong đó có cây giống cà phê. Nắm bắt được nhu cầu cây giống của người dân để phục vụ tái canh và trồng mới nên năm nay, hợp tác xã tăng số lượng ươm cây giống lên 400.000 cây. Cây giống cà phê của hợp tác xã chủ yếu là các giống như TRS1, TRS4, TRS9. Toàn bộ hạt giống đều được nhập từ Viện Khoa học kỹ thật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên, với đầy đủ hóa đơn, chứng từ.

Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Nghĩa Hòa, ông Nguyễn Thế Minh cho biết: “Năm nay nhu cầu giống tăng cao, theo đó giá hạt giống và các loại vật tư khác cũng tăng theo, tuy nhiên chúng tôi chỉ bán với giá 5.000 - 6.000 đồng mỗi cây giống, cao hơn năm ngoái 1.000 - 2.000 đồng mỗi cây. Hiện số cây giống cà phê trong vườn đang phát triển rất tốt, đợi khi cây giống đủ 5 cặp lá thì chúng tôi sẽ xuất bán”.

Cũng theo ông Minh thì không chỉ nông dân trong tỉnh tìm đến vườn ươm của hợp tác xã mua cây giống cà phê, mà có cả thương lái từ tỉnh Kon Tum, kể cả thương lái từ Campuchia, từ Lào sang đặt mua cây giống ngay từ đầu vụ ươm.

“Không chỉ hợp tác xã chúng tôi mà năm nay, rất nhiều cơ sở ươm cây giống khác đều trong tình trạng ‘cháy hàng’ cây giống cà phê. Chứng tỏ, nhu cầu xuống giống cà phê năm nay là rất cao, kể các các nước bạn Lào và Campuchia”, ông Minh cho biết thêm.

Tăng cường quản lý chất lượng cây giống

Trước nhu cầu cao về cây giống cà phê trong vụ xuống giống năm nay, nhằm sớm ngăn chặn tình trạng cây giống trôi nổi, kém chất lượng, ngành chức năng phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, nhằm siết chặt việc quản lý chất lượng cây giống.

Năm 2024, kế hoạch trồng tái canh cà phê của tỉnh Gia Lai là 2.400 ha, thực hiện được 1.840 ha (đạt 76% kế hoạch). Kế hoạch năm 2025, tỉnh Gia Lai sẽ tiến hành tái canh khoảng trên 2.000 ha. “Để đảm bảo hoàn thành kế hoạch tái canh cho năm 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường thường xuyên tuyên truyền, vận động người dân sử dụng những giống cà phê mới, có năng suất, chất lượng cao, khả năng kháng sâu bệnh và chịu hạn cao”, ông Đoàn Ngọc Có, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai cho biết.

Cũng theo ông Có thì cần nhân rộng các mô hình trồng cà phê thâm canh, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất cà phê theo tiêu chuẩn 4C, Organic... Đồng thời huy động các nguồn lực nhằm hỗ trợ nông dân tái canh, ghép cải tạo gắn với xây dựng thương hiệu cà phê Gia Lai...

Để siết chặt quản lý chất lượng cây giống cà phê, ngành nông nghiệp thường xuyên phối hợp với các địa phương, tổ chức kiểm tra toàn bộ cơ sở sản xuất và kinh doanh cây giống trên địa bàn. Việc làm này đã kịp thời ngăn chặn các loại giống không rõ nguồn gốc, không có hóa đơn, chứng từ, nhãn mác... ngay từ vườn ươm.

Huyện Ia Grai là một trong những địa phương có diện tích cà phê lớn nhất tỉnh, với khoảng 18.000 ha, trong đó có khoảng 15.000 ha kinh doanh. Ông Phan Đình Thắm, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện cho biết, kế hoạch năm 2025, huyện sẽ tái canh hơn 300 ha cà phê. Theo quy trình khuyến cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường thì 1.100 cây/ha đối với cà phê tái canh. Như vậy chỉ tính riêng 300 ha cà phê tái canh, huyện Ia Grai cần đến 330.000 cây giống, chưa kể trồng dặm, trồng mới...

Theo Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường Phan Đình Thắm thì, toàn huyện có hơn 10 cơ sở gây ươm và mua bán cây giống cà phê được Sở Nông nghiệp và Môi trường cấp phép. Thời gian qua, được sự chỉ đạo của Sở Nông nghiệp và Môi trường, cũng như của UBND huyện, phòng đã phối hợp cùng với UBND các xã tiến hành kiểm tra các cơ sở gây ươm, mua bán cây giống cà phê trên địa bàn huyện.

“Tuy chưa phát hiện trường hợp nào sản xuất hoặc mua bán cây giống cà phê không đạt chất lượng, tuy nhiên chúng tôi vẫn thường xuyên phối hợp với chính quyền các địa phương, tăng cường kiểm tra kiểm soát, tuyên truyền đến bà con mạnh dạn từ chối những lô cây giống chưa rõ nguồn gốc xuất xứ, trước tiên là nhằm đảm bảo quyền lợi cho chính mình”, ông Phan Đình Thắm cho biết.

Tại huyện Đăk Đoa, dự kiến năm 2025 tái canh khoảng 300 ha cà phê, theo đó nhu cầu cây giống cà phê cũng tương đương với huyện Ia Grai. Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Đăk Đoa, ông Nguyễn Kim Anh cho biết: “Ngoài việc tăng cường kiểm tra các cơ sở sản xuất giống, huyện cũng đã phối hợp với các doanh nghiệp nhằm hỗ trợ người dân mua cây giống chất lượng cao, giá ưu đãi. Riêng Nestlé Việt Nam đã hỗ trợ nông dân mua 300.000 cây giống, thấp hơn giá thị trường 1.000 đồng/cây, đồng thời được hỗ trợ thêm 100 đồng/cây cho chi phí vận chuyển. Tất cả số cây giống trên đều được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công nhận.

Ông Đoàn Ngọc Có - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai cho biết: “Thời gian tới, các cơ quan chức năng sẽ tăng cường kiểm tra chất lượng cây giống, kiên quyết xử lý nghiêm những cơ sở sản xuất không đảm bảo chất lượng, không đủ điều kiện, không để nông dân sử dụng cây giống cà phê kém chất lượng”.