Nhận định nguyên nhân lúa đông xuân tại Quảng Trị giảm năng suất

Vụ đông xuân 2025, Quảng Trị gieo cấy trên 26.000ha lúa. Tính đến hết ngày 16/5, toàn tỉnh đã thu hoạch hơn 21.000ha (trên 80%) và dự kiến kết thúc thu hoạch lúa đông xuân trước ngày 20/5. Năng suất lúa đông xuân năm nay tại Quảng Trị ước đạt hơn 59 tạ/ha, giảm gần 2 tạ/ha so với vụ đông xuân năm 2024.

Theo đánh giá của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Quảng Trị, thời tiết vụ đông xuân năm nay diễn biến bất thường làm giảm năng suất lúa so với các năm trước. Nhiều đợt mưa lạnh khiến cây lúa kéo dài thời gian sinh trưởng từ 7 - 10 ngày, ảnh hưởng đến tiến độ thu hoạch lúa đông xuân và kế hoạch gieo cấy vụ hè thu.

Bài liên quan

Quảng Trị: Lúa đông xuân năng suất giảm, giá thấp

Cụ thể, tháng 1, 2 gặp mưa rét kết hợp triều cường làm ngập úng gần 6.000ha lúa. Trong tháng 3, thời kỳ cây lúa làm đòng xảy ra 3 đợt rét, có những ngày nhiệt độ xuống dưới 16 độ C làm ảnh hưởng đến quá trình phân đòng. Bước sang tháng 4, khi lúa đông xuân đang ở giai đoạn ôm đòng – trổ bông lại tiếp tục gặp rét khiến bông lúa trổ không thoát, nghẹt đòng..., quá trình thụ phấn của bông lúa cũng bị ảnh hưởng dẫn đến tỷ lệ lép cao. Ngoài ra, trong giai đoạn đang thu hoạch lúa đông xuân đại trà, mưa to, gió mạnh làm hơn 50ha lúa bị đổ ngã, ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng lúa cuối vụ. Thời gian thu hoạch lúa đông xuân vì vậy cũng kéo dài thêm 2 - 3 ngày.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh (NN-MT) Quảng Trị, thực tế nhiều hộ dân đã tự ý sử dụng giống lúa có thời gian sinh trưởng ngắn, bố trí gieo cấy sớm hơn khung lịch thời vụ với tổng diện tích hơn 5.500ha. Diện tích lúa này trổ bông trước thời điểm 15/4, gặp phải thời tiết bất thuận nên đã ảnh hưởng đến năng suất. Để xảy ra tình trạng này, theo Sở NN-MT Quảng Trị là do một số địa phương chưa quyết liệt trong việc chỉ đạo sản xuất, bố trí cơ cấu giống và thời vụ chưa hợp lý.

Ngày 16/5, sau khi thăm đồng tại tỉnh Quảng Trị, ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cũng có quan điểm đồng nhất với nhận định của Sở NN-MT Quảng Trị. Ông Dương nhấn mạnh 2 yếu tố quan trọng là khung lịch thời vụ và cơ cấu giống do ngành nông nghiệp đưa ra. Đây là khuyến cáo của ngành nông nghiệp dựa trên công tác dự tính, dự báo về tình hình thời tiết, đặc tính và thời gian sinh trưởng của các giống lúa dựa trên các yếu tố có tính khoa học.

Tại một số vùng, nông dân chủ động về khung lịch thời vụ, cơ cấu giống chủ yếu dựa vào kinh nghiệm thực tiễn. Áp dụng kinh nghiệm vào sản xuất, nếu thời tiết thuận lợi và không có gì bất thường thì có thể được mùa. Tuy nhiên khi gặp thời tiết bất thuận, những diện tích bố trí lệch khung lịch thời vụ có nguy cơ mất mùa cao.

Theo ông Dương, vụ đông xuân năm nay, các địa phương vùng Bắc Trung bộ đều ban hành khung thời vụ để giúp lúa trổ từ 15 - 30/4. Vì vậy khi gieo mạ phải lấy đây làm căn cứ để tránh các đợt rét giúp cây lúa phân hóa đòng, khi trổ không gặp điều kiện bất thuận. Qua thăm đồng tại các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Quảng Trị, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật nhận thấy diện tích kết hạt kém, lúa trổ vào nửa đầu tháng 4, gặp phải thời tiết bất thuận.

 

Từ thực tế giảm năng suất lúa đông xuân năm nay tại Quảng Trị, ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khuyến cáo nông dân tuân thủ lịch thời vụ và cơ cấu giống của ngành nông nghiệp đưa ra. Đối với lúa đông xuân năm nay, thời gian sinh trưởng kéo dài nên nông dân cần khẩn trương thu hoạch để bắt tay ngay vào sản xuất lúa hè thu để đảm bảo tiến độ, kết thúc gieo cấy trước 5/6.