Nấm rơm Tiên Lãng... khủng hoảng

Năng suất nấm sụt giảm mạnh khiến người trồng nấm tại Hải Phòng chán nản

Giảm 50% năng suất

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Thấm - Phó Trưởng phòng NN - PTNT huyện Tiên Lãng cho biết, năm 2011, huyện Tiên Lãng dự kiến SX khoảng 2.500 tấn nguyên liệu rơm rạ. Trong đó, nấm rơm chiếm 700 tấn, nấm mỡ 1.300 tấn và nấm sò 500 tấn. Nhưng từ đầu năm đến nay, 300 tấn nguyên liệu SX nấm rơm liên tục gặp trục trặc, ảnh hưởng tới năng suất, chất lượng nấm của toàn huyện.

Theo ông Thấm, bình thường một tấn nguyên liệu người làm nấm tại Tiên Lãng thu được từ 150 - 180 kg nấm rơm tươi, cá biệt có khi đạt 200 kg. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, năng suất nấm rơm bỗng dưng sụt giảm rõ rệt. Cụ thể, hiện 1 tấn nguyên liệu người làm nấm chỉ thu được từ 50 - 70 kg nấm rơm tươi, nhiều hộ thậm chí chỉ được vài chục kg.

Ông Đoàn Văn Cấp, cán bộ Phòng NN- PTNT huyện Tiên Lãng dẫn chúng tôi tới thăm xưởng nấm của gia đình anh Đỗ Như Dũng, khu 8, thị trấn Tiên Lãng để chỉ rõ “bệnh lạ” mà cây nấm rơm đang gặp phải. Với hệ thống nhà xưởng rộng gần 500 m², mỗi năm gia đình anh Dũng SX được từ 130 - 125 tấn nguyên liệu. Chỉ vào những ô trồng nấm trống trơn, anh Dũng cho biết, bình thường như những năm trước, thời điểm hiện tại nấm rơm mọc dày đặc choán hết cả lối đi, hái mỏi tay không hết. Song, bản thân anh Dũng cũng không hiểu nguyên nhân vì sao mà từ đầu năm đến nay nấm rơm ra quả rất ít và mật độ rất thưa, mỗi ngày anh chỉ thu được một vài kg quả, cả vụ được 90 kg/tấn nguyên liệu đã là cao lắm rồi.

Cũng gặp phải tình trạng tương tự, ông Vũ Văn Cường ở thôn Tuần Tiến, xã Kiến Thiết nghi ngờ chất lượng giống nấm có vấn đề? Ông chỉ ra rằng, trước đây khi đem nấm giống cấy vào bịch nguyên liệu ông thường ngửi thấy mùi thơm hăng hắc. Nhưng thời gian gần đây giống nấm có vị chua lạ. Đặc biệt, nấm chỉ ăn được 2/3 bịch nguyên liệu nên rất lãng phí. Việc năng suất nấm thấp như hiện nay, bản thân người dân Tiên Lãng cũng không bị thiệt hại quá lớn về kinh tế do 50% giống nấm được huyện hỗ trợ (một tấn rơm rạ hết 200.000 tiền giống) còn rơm chủ yếu tự thu gom ngoài đồng sau vụ thu hoạch.

Tuy nhiên, do mất công, mất sức mà không có lãi nên một số hộ bắt đầu rơi vào khủng hoảng và có tư tưởng chán nản muốn bỏ nghề.

Trồng nấm không dễ

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, nhằm khuyến khích người dân phát triển nghề trồng nấm, tạo công ăn việc làm và nguồn thu nhập ổn định, năm 2007 huyện Tiên Lãng xây dựng đề án phát triển nấm ăn, nấm dược liệu giai đoạn 2008 - 2012. Mục tiêu, đến năm 2012 có 30 - 50% sản lượng rơm rạ (khoảng 30.000 - 50.000 tấn) được sử dụng cho sản xuất nấm tạo ra khoảng 10.000 tấn nấm hàng hóa/năm, giá trị sản lượng là 100 tỉ đồng. Có 30% hộ nông dân SX nấm, mỗi xã hoặc thị trấn có ít nhất 5 cơ sở SX nấm quy mô trang trại.

Để giúp đỡ huyện Tiên Lãng trong việc trồng nấm, Trung tâm Công nghệ sinh học thực vật (Viện Di truyền nông nghiệp - Viện KHNN Việt Nam) là đơn vị đứng ra ký hợp đồng cung cấp giống, quy trình công nghệ và bao tiêu sản phẩm cho bà con từ năm 2011 - 2013. Một vị cán bộ huyện Tiên Lãng chia sẻ, huyện rất tâm đắc với cây nấm vì nó tận dụng được phế phẩm nông nghiệp, lại tạo công ăn việc làm với thu nhập khá cao cho bà con nông dân nên thiết tha muốn mở rộng quy mô để trở thành một vùng sản xuất nấm có thương hiệu.

Theo ông, vừa qua một vài lứa nấm của huyện Tiên Lãng trồng gặp đúng thời điểm thời tiết nắng nóng kéo dài bất thường. Nhà xưởng của bà con lại chủ yếu lợp bằng pờrô ximăng nên nóng hấp xuống, bà con thấy giá nấm khô sốt ruột nên mang nước lạnh tưới khiến nấm bị sốc và ra quả ít. Tuy nhiên, không loại trừ khả năng giống nấm của trung tâm có vấn đề nên đơn vị cũng đã tiến hành lấy mẫu so sánh để đưa ra kết luận chính thức trong thời gian tới. Nhưng theo nhận định của ông Linh, có khả năng do quy trình kỹ thuật, thời điểm và cách chăm sóc nấm của người dân huyện Tiên Lãng chưa đúng nên năng suất mới giảm đột ngột như vậy.

Ông Linh khuyến cáo, trồng nấm là nghề SX nông nghiệp công nghệ cao chứ không đơn giản như trồng khoai lang, rau muống. Vì vậy, ông Linh đề nghị bà con nông dân cần tuân thủ và phối hợp chặt chẽ với cán bộ khuyến nông để vào nấm đúng thời vụ. Có quy trình chăm sóc để khắc phục kịp thời khi có sự cố bất thường xảy ra.