Thực hiện Quyết định số 568/QĐ-TTg ngày 24/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược Quốc gia phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030, Viện Quy hoạch và Thiết kế Nông nghiệp (Viện) phối hợp với Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Quỹ) triển khai thực hiện thí điểm “Mô hình chuyển đổi cây thuốc lá sang trồng ớt tại xã Hòa Bình, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn”.
Mục tiêu của chương trình là tăng thu nhập của các hộ gia đình, giảm diện tích trồng cây thuốc lá thông qua việc chuyển đổi sang các cây trồng nông nghiệp khác có hiệu quả, bền vững hơn cây thuốc lá và đưa ra bài học kinh nghiệm cho các địa phương khác.
Hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây giống cho các hộ tham gia mô hình. Ảnh: Quỳnh Anh.
Mô hình được triển khai từ tháng 9/2024 và dự kiến sẽ kết thúc vào cuối tháng 7/2025. Trong quá trình thực hiện, Viện và Quỹ đã phối hợp với các cấp chính quyền địa phương: Sở NN-PTNT Lạng Sơn (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường Lạng Sơn), Phòng NN-PTNT huyện Chi Lăng, UBND xã Hòa Bình, HTX hữu cơ Chữ Tình (đơn vị liên kết bao tiêu sản phẩm) để triển khai các hoạt động.
Mô hình đã thu hút sự tham gia của 100 hộ với diện tích 18ha trên địa bàn các thôn Làng Càng 1, Làng Càng 2, Pa Ràng, Đơn Xa thuộc xã Hòa Bình, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn.
Các hộ tham gia được hỗ trợ 30% chi phí vật tư (giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật,…), được hỗ trợ tập huấn kỹ thuật (gieo hạt, ươm cây giống, trồng và chăm sóc ngoài đồng ruộng, thu hoạch, sơ/chế biến, bảo quản). Sản phẩm đầu ra được HTX hữu cơ Chữ Tình cam kết bao tiêu sản phẩm. Như vậy, có thể nói mô hình có sự liên kết chặt chẽ giữa 4 nhà: Nhà nước - doanh nghiệp - nhà nông - nhà khoa học.
Viện, chính quyền địa phương, nhóm nòng cốt tham gia quá trình giám sát mô hình. Ảnh: Quỳnh Anh.
Quá trình triển khai, đoàn công tác đã tổ chức họp với chính quyền địa phương, HTX, các hộ tham gia mô hình để thống nhất phương án triển khai. Bà con được tập huấn kỹ thuật làm đất, gieo hạt trên khay, gieo hạt trên luống, trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh,…
Trong quá trình thực hiện mô hình có sự phối hợp, giám sát của chính quyền địa phương và các bên liên quan.
Hiện nay, cây ớt trong mô hình đang sinh trưởng và phát triển tốt, dự kiến đến cuối tháng 4/2025 sẽ cho thu hoạch.
