Năm 2005, khi tuổi tác đã làm mắt anh yếu hẳn không thể tiếp tục làm nghề điện máy, anh quay về quê với 2.000m2 đất được giao nằm dọc bờ sông Kôn. Sau 2 năm vật vã mồ hôi với nhiều loại cây trồng mà không cho hiệu quả gì. Cuối năm 2007, sau nhiều nghiên cứu, học hỏi, anh Hơn đã tìm cho mình hướng đi mới với cây đu đủ và cây ớt trồng xen canh. Và anh đã thành công mỹ mãn.
Tôi ngồi với anh bên bờ sông Kôn, nghe anh tâm sự: “Hai năm đầu nhìn bà con quanh vùng trồng cây gì tôi bắt chước trồng cây nấy. Thời gian ấy, vụ đông xuân tôi trồng đậu phộng (lạc), sang vụ hè thu trồng bắp. Sau khi trừ chi phí, vụ đậu phộng cho tôi khoản lãi từ 1,5-2 triệu đồng/2.000m2 đất, sau đó vụ bắp cho tôi thu nhập thêm khoảng 1,5 triệu đồng tiền lãi nữa. Làm 2 loại cây này hiệu quả kinh tế so với cây lúa tuy có cao hơn nhưng tôi vẫn thấy chưa hài lòng vì chưa khai thác hết tiềm năng của đất.
Những lúc rảnh tôi dong xe khắp nơi, nghe ở đâu có mô hình “đẹp” là tôi tìm đến học hỏi. Qua thực tế, tôi “đúc kết” được 2 mô hình là cây ớt cao sản và cây đu đủ cao sản. Thế nhưng khi thực hiện, tôi không trồng riêng lẻ như người ta mà trồng xen canh. Hình thức trồng xen canh 2 loại cây này không làm ảnh hưởng gì đến sự sinh trưởng, phát triển của chúng và cho hiệu quả kinh tế rất cao”.
Đó là giống đu đủ giống Hồng Phi 786 (giống lai F1 của Đài Loan) và giống ớt cao sản 391 của Cty TNHH Giống cây trồng Thuận Nông. Sau khi quyết định đưa vào sản xuất 2 loại cây này trên diện tích 1.200m2, anh Hơn suy nghĩ cây đu đủ cao, cây ớt thì thấp và ớt là giống chịu rợp nên quyết định trồng xen canh. Vì là giống cây cao sản nên anh Hơn đã đầu tư nhiều vào khâu làm đất. Anh Hơn nói say sưa về quy trình canh tác: Đất phải được cày sâu, sau khi được làm thật tơi xốp, tôi bón vôi và phân chuồng. Trước khi xuống giống, đất phải được lên vồng càng cao càng tốt vì như thế rễ cây sẽ phát triển thông thoáng hơn và nếu có mưa thì nước sẽ rút rất nhanh.
Sau khi xuống giống 20 ngày tôi dùng phân bón gốc NPK loại 20-20-15 để “tiếp sức” cho cây, liều lượng tuỳ độ tốt xấu của đất. Trong giai đoạn cây con, để làm cân bằng dinh dưỡng và làm giảm độ chua axít trong đất, tôi dùng phân bón lá (PBL) MX1. Khi cây sắp trưởng thành dùng PBL MX2, đến khi cây chuẩn bị xả nhị (hoa nở) thì bơm thuốc HCR và khi cây đậu trái dùng PBL MX4 vì trong thuốc này có chất vôi tạo canxi làm quả dày vỏ, chắc quả, ít bị bệnh. Vài ngày sau tôi bơm MX5 để ích thích quả. Các loại trên tôi dùng cùng lúc cho cả 2 loại cây và đây là các loại phân không làm ảnh hưởng đến môi trường và chất lượng của quả.
Quy trình canh tác trên làm làm giảm khả năng nhiễm bệnh cho cây nhưng không phải là tuyệt đối nên vào khoảng 9 giờ mỗi sáng, khi mặt trời lên tỏ, tôi kiểm tra suốt lượt, nếu phát hiện có cây nào bị “buồn lá”, tôi lập tức hoà phân MX3 và COC 85 WB vào nước tưới vào gốc. Nếu không kịp thời được “chữa trị” bằng cách đó, chẳng những cây ấy sẽ bị chết mà còn lây bệnh sang nhiều cây khác. Khi đu đủ và ớt cùng trưởng thành, chúng “kết” với nhau thành 1 khối nên không ngại mưa gió. Như trong đợt áp thấp vừa qua, các vùng ớt ở nhiều địa phương hầu hết bị ngã làm mất sản lượng thì vườn ớt của tôi vẫn “bình chân như vại”.
Kể xong, anh Hơn hớn hở dắt tôi đi thăm thành quả của mình. Thật thú vị khi tôi thấy anh Hơn gần như bị “chìm” giữa “rừng” ớt và đu đủ. Cây đu đủ được trồng với mật độ: hàng cách hàng 3m, cây cách cây 2,5m; cây ớt trồng hàng cách hàng 1m và cây cách cây 6cm. Hiện trên diện tích 1.200m2 đất, anh Hơn đang có “tài sản” là 2.000 cây ớt và 160 cây đu đủ. Sau 4 tháng, hiện 2.000 cây ớt đang trong thời kỳ cho thu hoạch và những cây đu đủ đã “đeo” dày đặc trái. Theo tính toán của anh Hơn, đến cuối kỳ thu hoạch, anh sẽ có 6 tấn ớt và mỗi cây đu đủ sẽ cho anh 20 quả.
Ông Nguyễn Đình Chương-Giám đốc Cty TNHH Giống cây trồng Thuận Nông, cho biết: Mô hình trồng xen canh đu đủ với ớt của anh Hơn là rất sáng tạo và hiệu quả cao. Nếu mô hình này được nhân rộng, sẽ có thêm nhiều hộ nông dân thoát nghèo và trở nên giàu có.
Với giá ớt 5.000đ/kg (hiện nay) riêng ớt sẽ cho anh thu được 30 triệu đồng và với giá 5.000đ/quả đu đủ (từ 1,5-2kg/quả) anh sẽ có thêm được 16 triệu đồng nữa. Trừ khoảng 16 triệu đồng tiền chi phí, anh còn số lãi ròng là 30 triệu đồng. Ngoài ra, với 800m2 đất còn lại, cùng lúc với đu đủ và ớt, anh Hơn trồng thêm cà pháo giống Thái Lan và làm chuồng nuôi 300 con gà ta. Đến nay đã bán được 10 triệu đồng (3 tấn cà) và đến cuối kỳ thu hoạch anh dự kiến sẽ thu thêm khoảng 10 triệu nữa từ cà pháo. Như vậy mỗi năm, anh Hơn có trong tay số lãi ròng là 50 triệu đồng/2.000m2 đất.