Đổi mới hoạt động khuyến nông trong tình hình mới

Hội nghị có sự tham dự của Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Hoàng Văn Hồng; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn; lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông Quảng Ninh, Khánh Hòa, Lâm Đồng, TP.HCM và đại diện các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.

Hội nghị nhằm tổng hợp ý kiến để xây dựng phương hướng hoạt động khuyến nông đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới; thay đổi tư duy, phương pháp, cách thức hoạt động của công tác khuyến nông nhằm đáp ứng yêu cầu sắp xếp tinh gọn bộ máy; chuyển đổi từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, huy động các nguồn lực xã hội vào công tác khuyến nông.

Sắp xếp lại hệ thống khuyến nông theo hướng “gần dân”

Theo Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, từ ngày 1/7, thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các tỉnh, thành phố đang tiến hành sắp xếp hệ thống khuyến nông địa phương.

Đến thời điểm hiện nay, đã có 25/34 tỉnh, thành phố tiến hành kiện toàn trung tâm khuyến nông cấp tỉnh theo hướng hợp nhất các trung tâm khuyến nông với nhau, đồng thời chuyển các nhiệm vụ sự nghiệp về trồng trọt – bảo vệ thực vật, chăn nuôi – thú y, giống cây trồng, vật nuôi, thuỷ sản, quản lý chất lượng, thuỷ lợi, nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn giao cho trung tâm khuyến nông thực hiện.

Đồng thời, đã có 22/34 tỉnh, thành phố có quyết định tổ chức lại các trạm khuyến nông và trung tâm dịch vụ nông nghiệp cấp huyện thành các trạm khuyến nông hoặc trạm kỹ thuật nông nghiệp khu vực (liên xã) và giao cho trung tâm khuyến nông tỉnh quản lý, chỉ đạo hoạt động.

Đối với cấp xã, hiện nay lực lượng cán bộ khuyến nông cơ sở, cán bộ khuyến nông cộng đồng đang chờ sắp xếp theo chính quyền xã mới.

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, chủ trương, nghị quyết về sắp xếp tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền 2 cấp là thời cơ để sắp xếp, tổ chức lại hệ thống khuyến nông theo hướng “sát dân”, “gần dân”, gắn với cơ sở theo phương châm “ở đâu có nông dân, ở đó có khuyến nông”.

Tại tỉnh Đắk Lắk, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk cho biết, vai trò của khuyến nông trong thời gian qua có ý nghĩa quan trọng trong việc định hình cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, đã và đang dần đáp ứng với yêu cầu của thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Đồng thời giúp bộ phận lớn các hộ dân vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, các hộ nghèo nâng cao thu nhập thông qua các mô hình sinh kế thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia.

Ngày 15/7, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành quyết định thành lập Trung tâm Khuyến nông trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Trung tâm Khuyến nông tỉnh Đắk Lắk hiện được thành lập trên cơ sở hợp nhất Trung tâm Khuyến nông của tỉnh Đắk Lắk và Trung tâm Khuyến nông, Trung tâm Giống nông nghiệp của tỉnh Phú Yên thành Trung tâm Khuyến nông Đắk Lắk. Trung tâm có 3 phòng chuyên môn, 8 trạm khu vực và 2 trạm giống.

Đổi mới hoạt động trong tình hình mới

Theo Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, thời gian tới, hoạt động khuyến nông tập trung củng cố, kiện toàn hệ thống khuyến nông theo chính quyền địa phương 2 cấp. Trình Chính phủ phê duyệt và triển khai Chiến lược phát triển khuyến nông đến năm 2030, định hướng đến năm 2050. Thúc đẩy vai trò khuyến nông, khuyến nông cộng đồng ở các vùng nguyên liệu phục vụ phát triển các sản phẩm chủ lực của ngành.

Bên cạnh đó, tập trung triển khai Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Chuyển giao công nghệ, tích hợp đa giá trị theo hướng tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, xoá đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động khuyến nông và thúc đẩy hợp tác quốc tế, hợp tác công - tư trong hoạt động khuyến nông.

Ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột cho rằng, trong tình hình mới, hoạt động khuyến nông cần chuyển đổi mạnh mẽ từ chỗ chỉ truyền đạt kỹ thuật sang tư vấn quản trị sản xuất, thúc đẩy bền vững và kết nối thị trường. Muốn vậy, cần củng cố lực lượng ở cơ sở, nâng cao chất lượng trung tâm khuyến nông tỉnh, có cơ chế tài chính minh bạch và thiết lập hợp tác công – tư có trách nhiệm.

Về đổi mới hoạt động khuyến nông, PGS.TS Nguyễn Văn Minh (Khoa Nông nghiệp - Trường Đại học Tây Nguyên) cho rằng trong bối cảnh hội nhập quốc tế, khuyến nông không chỉ là cầu nối kỹ thuật mà còn là tác nhân chiến lược giúp nông sản Việt Nam chinh phục thị trường thế giới.

Theo ông Minh, cần đổi mới mạnh mẽ hoạt động khuyến nông theo hướng chất lượng, bền vững, số hóa, tăng cường nguồn lực cho hệ thống khuyến nông, nhất là ở cơ sở. Đồng thời đẩy mạnh khuyến nông công – tư, huy động sự tham gia của doanh nghiệp, viện, trường và xây dựng cơ sở dữ liệu vùng trồng, sản lượng, truy xuất nguồn gốc.

Đối với việc nâng cao chất lượng nhân lực làm công tác khuyến nông, ông Nguyễn Khắc Dũng, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Ninh cho rằng: Trong giai đoạn tới, xu hướng số lượng cán bộ khuyến nông sẽ dần giảm do chính sách tinh giản biên chế, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ. Trong khi đó, nhiệm vụ ngày càng nhiều, đa lĩnh vực, yêu cầu chất lượng ngày càng cao, do đó ngày càng phải nâng cao trách nhiệm và chất lượng đội ngũ cán bộ khuyến nông.

Ông Dũng kiến nghị cần tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ đội ngũ cán bộ khuyến nông để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, xu hướng phát triển trong tình hình hình mới. Cùng với đó, xây dựng, củng cố đội ngũ cộng tác viên khuyến nông, tổ khuyến nông cộng đồng tại cơ sở và có cơ chế, chính sách hỗ trợ phụ cấp cho người trực tiếp tham gia thực hiện tại cơ sở.

Về phía doanh nghiệp, ông Lê Văn Vương, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Vương Thành Công cho rằng, trong tình hình mới, hoạt động khuyến nông cần thúc đẩy mở rộng vùng nguyên liệu hữu cơ đạt chuẩn quốc tế, ứng dụng truyền thông số để “kể câu chuyện sản phẩm” và nhân rộng mô hình nông nghiệp tuần hoàn từ cà phê. Cùng với đó, cần tăng cường tập huấn, đào tạo nông dân và hỗ trợ chứng nhận quốc tế để nâng cao giá trị xuất khẩu.