Hai ông thông gia rủ nhau nuôi cáy, mỗi năm thu trăm triệu

Mỗi năm bỏ túi 200 triệu đồng

Ông Lê Huy Điệp sinh năm 1958 từng nhiều năm công tác ở UBND xã Hoàng Giang, huyện Nông Cống cũ, nay là xã Trung Chính. Sau khi nghỉ hưu, năm 2016 ông mua lại trang trại rộng 2,5 ha (thôn Tháp Lĩnh, xã Trung Chính). Ban đầu ông thử nuôi bò, lợn, vịt, tuy nhiên giá cả bấp bênh, lại thường xuyên bị dịch bệnh nên suốt 3 năm ông Điệp chăn nuôi thua lỗ.

Nhận thấy trang trại của gia đình nằm gần cửa sông, nước thủy triều lên xuống liên tục, nguồn cáy trong tự nhiên vẫn còn nhiều, cộng thêm học hỏi mô hình nuôi cáy cho hiệu quả cao của ông Lê Đăng Diễn trong thôn, ông Điệp quyết định cải tạo bờ bao, phát triển nguồn cáy giống. 

Con cáy không xa lạ gì với ông Điệp, từ nhỏ mỗi lần chăn trâu cắt cỏ ở bãi bồi ven sông ông thường bắt về giã nấu canh. Cáy được xem là con đặc sản trong tự nhiên ở huyện Nông Cống (cũ), có vị thơm ngon đặc trưng. Nhưng để hiểu về tập tính sinh sản cũng như quá trình sinh trưởng của con cáy thì chưa nhiều người biết.

Ông Điệp từng dành nhiều thời gian ra bờ sông quan sát kỹ con cáy. Ông nhận thấy cáy rất khỏe, ưa khu vực có nhiều cỏ, lúc nhỏ ăn phù sa, lớn lên ăn cỏ, rong rêu. Cáy cũng là loài sinh sản mạnh.

Khi đã hiểu được cơ bản về con cáy, ông thuê máy múc về cải tạo trang trại, đào đắp thành nhiều bờ, trồng thêm cói tạo môi trường giống với bờ sông. Sau khi bắt cáy thả vào thí điểm, 3 tháng sau ông Điệp thấy cáy sinh sôi, phát triển tốt.

Ông Điệp chia sẻ: "Nuôi cáy không tốn công chăm sóc và tiền thức ăn, chỉ cần thường xuyên dọn mương dẫn nước để thủy triều lên xuống như tự nhiên. Cáy là con ăn tạp, trú bóng râm nhưng môi trường nước phải sạch.

Mỗi năm tôi thu hoạch cáy từ tháng 3 đến tháng 7 âm lịch, tức khoảng 4 tháng/năm, mỗi tháng cũng được 50 - 60 triệu đồng. Tôi thu hoạch cuốn chiếu, đến khi thấy cáy thưa là dừng, để lại nguồn giống cho vụ kế tiếp”, ông Điệp nói.

Nuôi cáy không tốn công chăm sóc, tiền thức ăn nhưng lại rất tốn nhân công thu hoạch. Trong 4 tháng thu hoạch ông Điệp thuê 4 nhân công lao động thường xuyên, làm việc từ 3 giờ sáng.

Để thu hoạch cáy, ông Điệp dùng vỏ chai coca cola loại 1,5 lít cắt đôi để dọc bờ ao rồi rắc thính gạo rang đã giã nhỏ làm mồi nhử. Khi có mùi thính cáy sẽ bò vào các bẫy đã đặt sẵn.

Hàng ngày các thương lái sẽ tới trang trại thu mua cáy thương phẩm với giá dao động từ 75.000 - 90.000 đồng/kg, tùy thời điểm. Nhiều nơi cũng có cáy như Ninh Bình, Hải Dương (cũ) nhưng giá thấp hơn cáy được thu mua ở vùng Nông Cống.

Hai năm nay, cáy sau khi thu hoạch ông Điệp giữ lại một phần nhỏ để làm mắm. Mắm cáy của ông sản xuất ra được những người thân quen đặt hàng và phản hồi rất tốt về chất lượng. Tuy nhiên, sản phẩm mắm cáy ông Điệp vẫn sản xuất theo quy mô gia đình, phục vụ chủ yếu những người thân quen.

Ông Điệp cho biết, để mắm cáy ngon phải chọn những con cáy khỏe, còn sống, chỉ cần một con chết là mắm sẽ rất hôi. 

Hiện mỗi năm ông Điệp có thu nhập trên 200 triệu đồng từ cáy. Thời gian tới, ông tiếp tục giữ vững mô hình nuôi cáy và mong muốn đưa sản phẩm mắm cáy quê hương đến với nhiều người tiêu dùng.

Ông Điệp biết ơn ông Lê Đăng Diễn - người bạn và cũng là thông gia của ông đã tận tình hướng dẫn những kĩ thuật cơ bản để nhân giống và thu hoạch cáy.

"Làm nhà" cho cáy, rươi

Năm 2010, ông Lê Đăng Diễn (sinh năm 1958) ở thôn Tháp Lĩnh, xã Trung Chính dồn hết vốn liếng đầu tư làm trang trại rộng 4 ha, từng là vùng đất hoang hóa tại địa phương. Ông cũng đã thử qua nhiều cây trồng, vật nuôi nhưng đều thua lỗ.

Cuối năm 2018, ông Diễn thấy thị trường rất ưa chuộng con cáy, nhận thấy thổ nhưỡng ở trang trại rất phù hợp cho cáy sinh sống nên ông quyết định tìm hiểu, chuyển đổi mô hình.

Gần 7 năm nuôi cáy, ông Diễn đã tạo dựng được thương hiệu riêng cho mình. Tới vụ thu hoạch, thương lái sẽ tìm tới trang trại của ông đầu tiên vì khi xuất bán ra thị trường con cáy từ trang trại ông Diễn to, khỏe, chất lượng cao.

Có nhiều năm, trang trại của ông Diễn thu được 5 tấn cáy, bán ra thị trường với mức 75.000 - 90.000đ/kg, thu về hàng trăm triệu đồng.

Không dừng lại ở mô hình nuôi cáy, từ năm 2024, ông Diễn đã lặn lội ra Hải Phòng (địa bàn tỉnh Hải Dương cũ) để học cách nuôi rươi.

Ông Diễn cho biết quê ông trước đây rất nhiều rươi tự nhiên nhưng sau này có thể do ô nhiễm nguồn nước nên không còn nữa. Ông Diễn tin tưởng nếu nguồn nước tự nhiên vẫn đảm bảo, con rươi sẽ sinh trưởng, phát triển tốt, mùa vụ sau sẽ có thu hoạch.

Để tạo môi trường sống gần với tự nhiên cho cáy và rươi, ông Diễn trồng thêm 4 mẫu cói, vừa có thêm nguồn thu nhập từ bán cói.

Ông Trần Văn Thắng, Trưởng phòng Kinh tế xã Trung Chính cho biết: “Nuôi cáy là hướng phát triển kinh tế phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương. Cáy là loài tự nhiên, có sức sống tốt, không có bệnh, không cần chi phí về giống. Cáy chủ yếu ăn phù du, rêu, tảo do mực nước lên xuống để lại trên bờ, giá bán lại khá cao và ổn định, đặc biệt không gây hại cho môi trường”.

Cả ông Điệp và ông Diễn đều đam mê nuôi cáy vì không tốn công chăm sóc và tiền giống nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao, ngoài ra còn tận dụng ưu đãi từ thiên nhiên để phát triển kinh tế bền vững.