1 
Hơn 2 tháng trước, nhân dịp tham dự Hội nghị Thượng đỉnh BRICS mở rộng và thực hiện các hoạt động song phương tại Brazil, vào ngày 5/7, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính và Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva, đã cùng chứng kiến lễ công bố chính thức xuất khẩu lô hàng cá tra, basa, cá rô phi của Việt Nam sang Brazil và lô hàng thịt bò đầu tiên của Brazil sang Việt Nam.
Sự kiện quan trọng nói trên cho thấy cá rô phi Việt Nam đang tự tin vươn tới nhiều thị trường trên thế giới. Ngoài Brazil cá rô phi Việt Nam hiện đang được xuất khẩu tới nhiều thị trường, trong đó có những thị trường có tiêu chuẩn cao về an toàn thực phẩm như Mỹ, EU, Nhật Bản...
Đó là những minh chứng để khẳng định rằng cá rô phi Việt Nam có chất lượng tốt và đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của các nước nhập khẩu, trong đó có những nước có những đòi hỏi rất khắt khe, mà điển hình là Nhật Bản.
Ở thị trường trong nước, từ lâu, cá rô phi đã trở thành một trong những loại cá quen thuộc được lựa chọn bởi các bà nội trợ từ Bắc vào Nam. Người Việt Nam ăn cá rô phi nuôi đã hơn nửa thế kỷ mà chưa thấy ai gặp vấn đề gì về sức khỏe.
Con cá rô phi Việt Nam đang yên đang lành, đang đầy cơ hội để tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu tới nhiều thị trường trên thế giới, thì đùng một cái lại bị mang tiếng... ác.
Mới đây, một tờ tạp chí chuyên về pháp luật đăng một bài viết với cái cái tít khiến người đọc phải giật mình "Người bán cá tiết lộ: 2 loại cá rẻ như cho cũng chớ mua, ăn vào chẳng khác thuốc độc, nhiều người Việt vô tình mua phải". Một trong 2 loại cá mà bài báo nhắc tới là cá rô phi nuôi công nghiệp.
Tác giả bài báo đã dựa vào đâu để cho rằng cá rô phi nuôi công nghiệp "ăn vào chẳng khác thuốc độc"? Căn cứ mà tác giả đưa ra là "theo các chuyên gia an toàn thực phẩm, cá rô phi nuôi công nghiệp trong môi trường ao tù, nước bẩn rất dễ tích tụ kim loại nặng và vi khuẩn".
Khi viết về những vấn đề nhạy cảm như an toàn thực phẩm, thì người viết phải dựa vào những báo cáo, đánh giá đáng tin cậy từ cơ quan có thẩm quyền hay từ cơ sở nghiên cứu chuyên ngành, lấy ý kiến từ những người có trách nhiệm hoặc những chuyên gia có uy tín, có tên tuổi cụ thể, đàng hoàng... Đằng này, chuyên gia nào thì tác giả không nêu tên, chỉ nói chung chung là "các chuyên gia", khiến cho sự "trích dẫn" này thực sự đáng ngờ.
Còn "nuôi công nghiệp trong môi trường ao tù, nước bẩn", thì chắc hẳn người nào nuôi cá có kinh nghiệm khi đọc đến đây chắc hẳn đều sẽ thấy ngỡ ngàng với sự hiểu biết của "các chuyên gia" hay tác giả. Bởi ai cũng biết, để nuôi cá thương phẩm có hiệu quả, không ai nuôi cá trong ao tù, nước bẩn cả. Vì nuôi trong môi trường như thế, cá rất chậm lớn, dễ bị nhiễm bệnh, nhiễm độc dẫn tới tỷ lệ cao hụt cao và người nuôi cầm chắc sự thua lỗ nặng nề.
Quay trở lại cái tít bài báo cũng có một sự đáng ngờ: "Người bán cá tiết lộ". Người bán cá cụ thể là ai, thì tác giả không nói, đó là đáng ngờ thứ nhất. Đáng ngờ thứ 2 là người bán cá ở các chợ vốn chỉ mua cá từ chợ đầu mối hoặc từ thương lái rồi bán cho người tiêu dùng, thì làm gì có sự hiểu biết về quy trình nuôi cá rô phi công nghiệp để nói rằng "ăn vào chẳng khác thuốc độc"?
Chưa hết, ở dưới cùng của bài báo đó, có ghi chữ "tổng hợp". Những bài báo kiểu "tổng hợp" là những bài mà tác giả tổng hợp thông tin đâu đó, rồi viết ra, chứ không phải là một bài viết từ quá trình điều tra công phu hay ghi nhận từ những hội thảo, hội nghị chuyên đề nào đó.
Lấy thông tin đâu đó với những dẫn chứng rất đáng ngờ "người bán cá", "các chuyên gia", mà tác giả có thể khẳng định như đúng rồi rằng cá rô phi nuôi công nghiệp "ăn vào chẳng khác thuốc độc", thì thấy đáng sợ thật.
Cách đây mười mấy năm, một số tờ báo đưa tin ăn bưởi bị ung thư. Tin này xuất phát từ một thông tin của nước ngoài về việc ăn nhiều bưởi chùm (grapefruit) có liên quan tới bệnh ung thư vú. Loại bưởi chùm đó khác hẳn với bưởi Việt Nam (pomelo). Nhưng khi dịch và đăng tải, một số tờ báo Việt Nam chỉ ghi là "ăn bưởi bị ung thư", khiến cho người tiêu dùng hoang mang, không dám ăn bưởi, dẫn tới người trồng bưởi không bán được, phải để bưởi rụng đầy gốc.
Do sai lầm ấy, mỗi tờ báo đưa tin sai đã bị xử phạt chừng vài chục triệu đồng, còn người trồng bưởi thì "khóc ròng" tới mấy vụ sau vì mất mát quá nhiều.
Xin nhắc lại một câu chuyện cũ để nói rằng, ngòi bút thiếu trách nhiệm có khi "chẳng khác thuốc độc", vì có thể gây ra sự khốn đốn cho các doanh nghiệp, nông dân làm ăn chân chính, thậm chí có thể hủy hoại uy tín của cả một ngành hàng.
