Vi phạm lâm luật và bài toán quản lý đất rừng

Theo báo cáo từ Ban Quản lý rừng phòng hộ (BQLRPH) Xuân Lộc, tình hình vi phạm pháp luật trong lâm phận do đơn vị quản lý đang diễn biến hết sức phức tạp.

Theo thống kê, từ đầu năm đến nay đã có 51 vụ vi phạm bị phát hiện và lập hồ sơ xử lý; trong đó 28 vụ tự ý khai thác rừng trồng trái phép, 10 vụ phá rừng trái pháp luật, 8 vụ vận chuyển lâm sản trái phép, 2 vụ đào, múc hồ trái phép và 3 vụ tập kết vật liệu xây dựng trái phép.

Ông Hoàng Đình Long, Giám đốc BQLRPH Xuân Lộc cho biết: Mặc dù đơn vị đã tăng cường tuần tra, chốt trực, kịp thời phát hiện và ngăn chặn vi phạm, nhưng tình hình vẫn căng thẳng, thủ đoạn ngày càng tinh vi xảy ra ở “điểm nóng” tập trung tại tiểu khu 204, 205 (phân trường Trản Táo). Tất cả vụ việc đã được lập hồ sơ, chuyển cơ quan chức năng xử lý.

Theo ông Long, bên cạnh yếu tố sinh kế và nhu cầu đất ở, sản xuất gia tăng, công tác quản lý đất rừng giao khoán vẫn còn những bất cập. Hiện có gần 6.795 ha trong tổng số hơn 10.000 ha rừng do BQL đang giao khoán cho các hộ gia đình, cá nhân; nếu ranh giới, hợp đồng và giám sát hiện trường không chặt chẽ sẽ tiếp tục phát sinh lấn chiếm, sử dụng sai mục đích.

Do đó, BQL đã kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai, cùng chính quyền các cấp và cơ quan chức năng xem xét chuyển từ giao đất không thu tiền sang thuê đất đối với diện tích liên kết trồng rừng giai đoạn 2018 - 2025 để hoàn thiện hành lang pháp lý, làm rõ trách nhiệm các bên.

Liên quan phương án sử dụng đất, BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc đã báo cáo và làm việc với lãnh đạo tỉnh Đồng Nai cùng các sở, ngành, địa phương trong tỉnh. Mục tiêu là quản lý, sử dụng, bảo vệ quỹ đất rừng hợp lý, hiệu quả, đúng quy định; rà soát, xác định rõ ranh giới quản lý; phân loại diện tích sử dụng đúng mục đích, không sử dụng; diện tích giao khoán, cho thuê, cho mượn; diện tích bị lấn, chiếm, liên doanh, liên kết, hợp tác đầu tư và đang tranh chấp; đồng thời xác định phần diện tích đề nghị tiếp tục quản lý và phần không còn nhu cầu để bàn giao địa phương quản lý.

Trọng tâm giải pháp hiện nay là cần hoàn thiện phương án sử dụng đất, gồm việc rà soát, cắm mốc ranh giới đến từng lô, khoảnh; phân định diện tích BQL trực tiếp quản lý, tổ chức sản xuất gần 1.843 ha; diện tích liên kết trồng rừng gần 1.392 ha; diện tích giao khoán khoảng 6.795 ha; phân loại và xử lý dứt điểm phần đất cho thuê/cho mượn kém hiệu quả, đất bị lấn chiếm hoặc tranh chấp; diện tích không còn nhu cầu sẽ bàn giao địa phương quản lý. Đồng thời, rà soát hợp đồng giao khoán rừng và đề xuất cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với khu vực bị ảnh hưởng bởi các dự án công cộng.

Chỉ đạo của Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Thị Hoàng, yêu cầu BQLRPH Xuân Lộc tiếp tục quản lý, sử dụng đất theo hiện trạng nêu trong phương án; tiếp thu ý kiến của các sở, ngành, địa phương; rà soát, cập nhật và hoàn thiện phương án bảo đảm phù hợp thực tiễn và quy định pháp luật.

Phương án sử dụng đất mà BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc đang hoàn thiện được xem là chìa khóa tháo gỡ tận gốc những bất cập. Nếu triển khai hiệu quả, không chỉ hơn 10.000 ha rừng phòng hộ được bảo vệ bền vững mà còn mở ra mô hình quản lý đất lâm nghiệp kiểu mẫu, có thể nhân rộng cho nhiều địa phương.