'Cuộc chiến' giữ rừng phòng hộ: [Bài 3] Ứng dụng công nghệ Smart trong tuần tra bảo vệ rừng

Chủ động "đón" mùa khô hạn

Có mặt tại Ban Quản lý (BQL) rừng phòng hộ Xuân Lộc (huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai) thời điểm này, tuy chưa vào đỉnh điểm mùa khô, nhưng chúng tôi ghi nhận BQL đã sớm triển khai nhiều giải pháp, đặc biệt là ứng dụng công nghệ Smart vào công tác quản lý bảo vệ rừng (QLBVR) và phòng cháy, chữa rừng (PCCCR) trong mùa khô năm nay.

Ông Tô Thế Mạnh, Phó giám đốc BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc chia sẻ: “Chính vì phải đối mặt với mùa khô năm ngoái rất khắc nghiệt cho nên chúng tôi đã chủ động xây dựng các phương án phòng cháy, chữa cháy rừng từ rất sớm. Ban quản lý đã triển khai kế hoạch diễn tập các tình huống chữa cháy rừng mùa khô 2024 - 2025, cùng các biện pháp đồng bộ, theo phương châm “4 tại chỗ” và “5 sẵn sàng” trong công tác phòng chống chữa cháy rừng, nhằm hạn chế thấp nhất về thiệt hại do khô hạn và cháy rừng gây ra”.

Theo BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc, đơn vị được giao quản lý hơn 10,3 ngàn ha rừng (trong đó hơn 10 ngàn ha thuộc địa phận huyện Xuân Lộc và hơn 300 ha thuộc địa phận các huyện Tánh Linh và Hàm Tân của tỉnh Bình Thuận). Hiện có 3 Phân trường được xem là “điểm nóng” về nguy cơ xảy ra cháy rừng như Đầm Voi, Lán Cát và Gia Phu. Hàng năm cứ vào mùa khô lá rừng rụng nhiều khiến tầng thảm thực bì rất dày nên nguy cơ xảy ra cháy rừng rất cao.

Trước tình hình trên, BQL cũng đã chủ động sớm thành lập Ban chỉ huy chỉ đạo cho các Phân trường triển khai các phương án tác chiến, các Tổ chỉ huy PCCCR để thực hiện nhiệm vụ cơ động. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các Tổ lâm nghiệp cộng đồng có kinh nghiệm và sức khỏe tham gia vào Tổ xung kích PCCCR nhằm giảm thiểu nguy cơ cháy rừng và bảo vệ an toàn cho tài nguyên rừng.

Phó trưởng Phòng Lâm nghiệp Nguyễn Sỹ Lệnh cho biết: “Để ứng phó kịp thời với nguy cơ cháy rừng, ngay trong dịp Tết Nguyên đán vừa qua Ban quản lý đã bố trí 50% quân số trực chiến từ văn phòng đến các phân trường, phân bố trong rừng sâu, đi tuần tra thường xuyên trên các khu vực trọng điểm có nguy cơ cháy rừng cao”.

Theo ông Lệnh, BQL đã chủ động sửa chữa và mua sắm trang thiết bị phòng cháy, chữa cháy, bảo đảm sẵn sàng ứng phó khi có sự cố xảy ra. Ngoài ra, đơn vị cũng đã tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, người dân cùng thực hiện công tác quản lý bảo vệ rừng và PCCCR.

Ứng dụng Smart vào công tác PCCCR

Theo BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc, điểm mới trong công tác PCCCR mùa khô năm 2025 chính là việc áp dụng công nghệ Smart để nâng cao hiệu quả. Ngoài việc duy trì lực lượng trực canh tại các chốt 24/24, còn có sự bổ sung của các lực lượng tuần tra mặt đất.

Anh Trần Đăng Quý, Trưởng phân trường Gia Huynh chia sẻ: “So với mùa khô năm ngoái thì năm nay thời tiết thấy có phần dịu hơn vì xuất hiện mưa trái mùa nên công tác phòng chống cháy rừng cũng “giảm nhiệt” hơn. Tuy nhiên, không vì thế mà chúng tôi được phép chủ quan, anh em trong Phân trường vẫn luôn sẵn sàng tuần tra túc trực tại các chốt mặt đất và chòi canh trên cao để bảo vệ rừng và quan sát lửa”.

Theo anh Quý, khi ứng dụng công nghệ Smart vào trong công tác tuần tra bảo vệ, PCCCR, theo dõi các vụ vi phạm được hiệu quả hơn. Qua đó, giúp đơn vị kiểm soát chặt chẽ, cập nhật dữ liệu báo cáo về BQL kịp thời và chi tiết nhất.

Từ sau Tết Nguyên đán, việc tập huấn ứng dụng phần mềm Smart vào trong công tác quản lý bảo vệ rừng và PCCCR tại BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc đã được khẩn trương triển khai. Đến nay, hầu hết các Phân trường đã vận hành tốt ứng dụng Smart trong công việc hàng ngày của đơn vị hiệu quả, không những thế còn giúp các Phân trường kết nối chặt chẽ giữa các đơn vị trong BQL.

Ông Từ Hoài Nam, cán bộ Smart – Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã tại Việt Nam (Save Vietnam's Wildlife) cho biết: “Phần mềm này sẽ giúp cho Ban quản lý rừng phòng hộ Xuân Lộc có thể theo dõi trực tiếp lực lượng tuần tra trên bản đồ số thông qua phần mềm Smart; đồng thời biết được các khu vực cụ thể, lộ trình di chuyển của từng nhóm tuần tra. Thời gian bắt đầu và kết thúc của mỗi đợt tuần tra cũng được ghi nhận và cập nhật tự động, đảm bảo công tác tuần tra không bị gián đoạn”.

Theo ông Nam, Trung tâm hỗ trợ ứng dụng công nghệ Smart trên toàn quốc và hiện đang triển khai trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, cũng như BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc và các Phân trường. Việc này giúp BQL giám sát hiệu quả hơn về sự phân bổ lực lượng, số lượng người tham gia trong các đợt tuần tra, từ đó đưa ra các quyết định phân công công việc hợp lý, phù hợp với từng tình huống cụ thể, đảm bảo các khu vực trọng điểm, dễ xảy ra cháy luôn có người giám sát.

Phó giám đốc BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc Tô Thế Mạnh cho biết: “Đồng Nai là tỉnh dẫn đầu về diện tích rừng ở khu vực Đông Nam bộ và đang đối mặt với nguy cơ cháy rừng cao trong mùa khô năm nay. Nhờ ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại này, giúp công tác quản lý bảo vệ rừng sẽ trở nên minh bạch, hiệu quả hơn; đồng thời nâng cao tính chuyên nghiệp trong công tác phòng cháy chữa cháy rừng của đơn vị".

Theo ông Mạnh, tất cả dữ liệu thu thập trong quá trình tuần tra tại các Phân trường sẽ được cập nhật liên tục và chuyển về máy chủ trung tâm để giúp BQL phân tích chính xác và đưa ra giải pháp nhanh nhất, nhằm giảm thiểu nguy cơ cháy rừng trong mùa khô.

Thời điểm này mùa khô đang bắt đầu tăng nhiệt độ và ẩm độ giảm mạnh, thay vào đó là những ngày nắng nóng tỏa xuống khắp các cánh rừng. Đây cũng chính là lúc những cán bộ, nhân viên thuộc BQL rừng phòng hộ Xuân Lộc đang sẵn sàng bước vào "cuộc chiến" giữ rừng đầy gian nan, thầm lặng nhưng không kém phần cam go để giữ bình yên cho những cánh rừng trong lâm phận...

“Điều đặc biệt trong mùa khô năm nay, lần đầu tiên chúng tôi ứng dụng phần mềm Smart để hỗ trợ trong quá trình trực canh, đi tuần tra bảo vệ rừng. Đây chính là điểm mới mà Ban Quản lý đang triển khai rộng rãi cho các phân trường áp dụng vào công việc quản lý, tuần tra bảo vệ rừng và phòng phòng cháy chữa cháy rừng hiệu quả trong đơn vị. Ban Quản lý cũng sẽ nhân rộng ứng dựng Smart trong nhiều lĩnh vực trong thời gian tới”, ông Tô Thế Mạnh chia sẻ.