Nâng cao hiệu quả sản xuất tại vùng canh tác lúa - tôm

Quản lý phèn, mặn vùng lúa - tôm

Sáng 3/9, tại xã An Biên (tỉnh An Giang), Trung tâm Khuyến nông An Giang phối hợp với Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền và chính quyền địa phương tổ chức tọa đàm chuyên đề “Giải pháp quản lý đất mặn, phèn và nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón trong sản xuất lúa tại vùng canh tác lúa - tôm tỉnh An Giang”. Sự kiện quy tụ gần 200 đại biểu gồm các nhà khoa học, doanh nghiệp ngành nông nghiệp, các hợp tác xã và nông dân trong khu vực.

TS Lê Văn Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông An Giang cho biết, An Giang có diện tích canh tác lúa - tôm trên 100.000 ha, trong đó diện tích lấp lại vụ lúa trên 82.000 ha, hình thành một trong những tiểu vùng sản xuất quan trọng của vùng ĐBSCL. Song song lợi thế, mô hình này cũng bộc lộ hạn chế như đất bị nhiễm mặn, phèn, hiệu quả sử dụng phân bón chưa cao, tác động do biến đổi khí hậu khiến việc canh tác ngày càng gặp nhiều khó khăn.

Qua nhiều vụ, thực tế cho thấy quản lý đất là yếu tố then chốt quyết định thành bại trong canh tác lúa - tôm. Đất mặn, phèn không được xử lý kịp thời sẽ khiến cây lúa khó sinh trưởng, phân bón không phát huy hiệu quả, làm giảm năng suất lúa.

Chia sẻ với bà con nông dân, GS.TS Nguyễn Bảo Vệ, nguyên Trưởng Khoa Nông nghiệp - Trường Đại học Cần Thơ khẳng định, luân canh lúa – tôm là mô hình sản xuất nông nghiệp rất độc đáo của Việt Nam. Từ vùng sản xuất nước ngọt, chủ yếu là trồng lúa và khai thác cá đồng, nông dân đã chủ động rước nước mặn vào để nuôi tôm nước lợ.

Tuy nhiên trong quá trình canh tác, việc quản lý môi trường thiếu khoa học đã làm cho đất bị nhiễm mặn và xì phèn, khiến việc luân canh lại vụ lúa gặp rất nhiều khó khăn. Từ đó, GS.TS Nguyễn Bảo Vệ khuyến cáo nông dân cần hiểu rõ đặc tính đất mặn, phèn ở từng khu vực để có biện pháp xử lý phù hợp. Giải pháp quan trọng là phải xới xáo tầng đất mặt, làm rãnh, rửa mặn bằng nước ngọt kết hợp bón vôi cải tạo, đồng thời sử dụng giống lúa chịu mặn tốt, phù hợp mùa vụ”.

Ổn định hệ sinh thái lúa - tôm

Tại tọa đàm, Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền đã giới thiệu đến bà con nông dân bộ sản phẩm dùng cho vùng lúa – tôm gồm: Đầu Trâu Bio - Canxi và phân bón chuyên dùng Đầu Trâu lúa tôm. Cùng với đó, kỹ sư Nguyễn Trần Thế, cán bộ kỹ thuật Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền đã hướng dẫn bà con nông dân giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón trong điều kiện đất nhiễm mặn trong hệ thống canh tác lúa - tôm.

Đại diện Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền cho rằng, cần thay đổi tập quán bón phân theo thói quen sang bón phân cân đối, theo khuyến cáo kỹ thuật và điều kiện đất đai cụ thể. Những sản phẩm phân bón chuyên dùng cho đất mặn, phèn, có bổ sung vi sinh sẽ hỗ trợ cải tạo đất, giúp lúa phát triển ổn định hơn.

Trong hành trình xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, thích ứng biến đổi khí hậu, những tọa đàm đầu vụ như thế này mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đó không chỉ là nơi chia sẻ kinh nghiệm còn là cầu nối tri thức đến từng cánh đồng, giúp nông dân An Giang tự tin bước vào vụ mới.

Chia sẻ với đại biểu tham gia tọa đàm, các chuyên gia thống nhất quan điểm muốn sản xuất lúa - tôm bền vững cần quy hoạch vùng trồng hợp lý, quản lý môi trường đất, nước khoa học, đồng thời đẩy mạnh áp dụng tiến bộ kỹ thuật. Những nội dung này không chỉ góp phần nâng cao năng suất lúa mà còn giúp ổn định hệ sinh thái lúa - tôm, hạn chế ô nhiễm, nâng cao thu nhập cho nông dân.

TS Lê Văn Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông An Giang khẳng định: “Trung tâm sẽ tiếp tục phối hợp với doanh nghiệp và địa phương mở rộng các mô hình trình diễn, nhân rộng kỹ thuật canh tác tiên tiến. Mục tiêu là giúp nông dân giảm chi phí, tăng thu nhập, đồng thời bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu”.

Sự đồng hành của nhà khoa học, doanh nghiệp và cơ quan khuyến nông đang tiếp thêm niềm tin để bà con mạnh dạn thay đổi, biến những thửa ruộng mặn, phèn thành những cánh đồng trĩu hạt, vừa nuôi tôm, vừa trồng lúa hiệu quả, bền vững.