Kỳ Hải Nam - cây tỷ phú hay trò lừa bán giống? [Bài 5] Công an vào cuộc điều tra

Chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra

Sau khi nhận được văn bản số 1190/SVHTTDL-QLBCXB ngày 18/9/2025 và Văn bản số 1215/SVHTATDL-QLBCXB ngày 19/9/2025 của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc chuyển nội dung Báo Nông nghiệp và Môi trường đăng tải bài viết: “Kỳ Hải Nam – cây phát tài hay trò lừa bán giống?: [Bài 1] Sự thật giống cây… có trầm từ bé” và “Kỳ Hải Nam – cây tỷ phú hay trò lừa bán giống: [Bài 2] Thủ doạn nhập lậu cây giống Trung Quốc”, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã lập đoàn kiểm tra, xác minh nội dung báo chí phản ánh và báo cáo kết quả.

Văn bản của Sở Nông nghiệp và Môi trường do ông Đặng Việt Thắng – Phó Giám đốc Sở ký, nêu rõ: Sau khi Báo điện tử Nông nghiệp và Môi trường đăng tải bài viết, Sở đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn (Chi cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm; Hạt Kiểm lâm Tam Đảo – Tam Dương; Đội Kiểm lâm cơ động và PCCCR khu vực III; Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật) phối hợp UBND xã Tam Đảo, Đội Quản lý thị trường số 9 – Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Phú Thọ, Công an Tam Đảo tiến hành kiểm tra, xác minh nội dung báo chí phản ánh.

Kêt quả kiểm tra, tại Hợp tác xã Trầm kỳ nam Tam Đảo (địa chỉ: thôn Hợp Thành, xã Tam Đảo, tỉnh Phú Thọ) cho thấy nội dung báo chí phản ánh là có cơ sở. Tại Hợp tác xã có hoạt động gieo ươm, mua bán giống cây dó bầu (Kỳ nam/Trầm hương/Trầm dó) và có dấu hiệu phức tạp liên quan tới nhiều lĩnh vực như: Pháp luật về đăng ký kinh doanh; pháp luật về chống buôn lậu, gian lận thương mại; pháp luật về giống cây trồng, Luật Quản lý ngoại thương, Luật bảo vệ người tiêu dùng,…

Do vậy, theo thẩm quyền Hạt Kiểm lâm Tam Đảo – Tam Dương thuộc Chi cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm đã chuyển hồ sơ vụ việc đến Công an xã Tam Đảo, tỉnh Phú Thọ để tiếp tục điều tra, xác minh và xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm (nếu có) theo quy định của pháp luật (có Văn bản số 12/HKL ngày 22/9/2025 của Hạt Kiểm lâm Tam Đảo – Tam Dương và Biên bản làm việc giao nhận hồ sơ tài liệu với Công an xã Tam Đảo gửi kèm).

Theo Biên bản làm việc ngày 19/9/2025 giữa đại diện Đội Kiểm lâm cơ động và PCCCR khu vực III, Hạt Kiểm lâm Tam Đảo – Tam Dương, cơ quan quản lý thị trường, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Công an xã Tam Đảo và UBND xã Tam Đảo tại vườn ươm của Hợp tác xã Trầm kỳ nam Tam Đảo (do ông Lê Văn Quý làm Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc) mà Báo Nông nghiệp và Môi trường nhận được, ông Lê Văn Quý báo cáo bán khoảng 10.000 cây dó bầu ươm từ hạt, 2.000 cây dó bầu ghép mắt cho các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh. Khi xuất bán, Hợp tác xã không xuất hóa đơn, không cung cấp hồ sơ liên quan đến lô giống, không lập bảng kê giống cây trồng lâm nghiệp.

Đoàn kiểm tra đề nghị Hợp tác xã Trầm kỳ nam Tam Đảo tự bảo quản số cây giống dó bầu nêu trên tại cơ sở chờ cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác minh nguồn gốc, xử lý theo quy định. Tạm thời không xuất bán, chuyển sang địa điểm khác số cây dó bầu nêu trên chờ cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Phú Thọ cho biết, trong thời gian qua, nhất là năm 2025, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường Phú Thọ đã chỉ đạo Chi cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm ban hành các văn bản chỉ đạo lực lượng kiểm lâm tăng cường công tác quản lý giống cây trồng lâm nghiệp; đồng thời ban hành văn bản đôn đốc công tác quản lý nhà nước về giống cây trồng lâm nghiệp gửi UBND các huyện, thành phố (trước thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp), các chủ rừng và UBND xã, phường trên địa bàn tỉnh tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các cơ sở sản xuất giống cây trồng lâm nghiệp, phát hiện và xử lý kịp thời các lô giống không đảm bảo chất lượng, không rõ nguồn gốc theo quy định; kiên quyết xử lý vi phạm đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng lâm nghiệp vi phạm.

Ngày 8/6/2025, Công an tỉnh Vĩnh Phúc trước hợp nhất đã chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường (trực tiếp là Chi cục Kiểm lâm) kiểm tra cơ sở ươm cây giống lâm nghiệp của Nguyễn Văn Khánh, sinh năm 1997, thôn Phú Cường, xã Hướng Đạo, huyện Tam Dương (nay là xã Tam Dương, tỉnh Phú Thọ) có hành vi vi phạm pháp luật về buôn bán cây giống lâm nghiệp, đến ngày 10/6/2026, Công an tỉnh Vĩnh Phúc trước hợp nhất đã khởi tố vụ án, khởi tố 4 bị can: Nguyễn Văn Khánh; Tô Văn Dũng (sinh năm 1989, trú tại xã Đồng Tĩnh, nay là xã Tam Dương Bắc, tỉnh Phú Thọ); Hoàng Ngọc Hải (sinh năm 1998, trú tại xã Tam Hợp, huyện Bình Xuyên, nay là xã Bình Nguyên, tỉnh Phú Thọ) và Phùng Văn Toàn (sinh năm 1998, trú tại xã Hải Sơn, TP Móng Cái, Quảng Ninh, nay là xã Hải Sơn, tỉnh Quảng Ninh) về tội buôn lậu cây dó bầu từ Trung Quốc nhập lậu qua đường tiểu ngạch về Việt Nam để tiêu thụ. Hiện nay Công an tỉnh tiếp tục điều tra mở rộng vụ án.

Đề nghị gỡ bài viết cổ súy cây kỳ Hải Nam

Hội Trầm hương Việt Nam vừa gửi loạt văn bản đến các cơ quan báo chí, trang thông tin điện tử đề nghị rà soát, đính chính, thông tin lại về các vài viết liên quan đến việc quảng bá, cổ súy giống cây kỳ Hải Nam không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có giấy tờ chứng minh tính hợp pháp theo quy định.

Trong đó, Hội “điểm danh” một số bài viết với tiêu đề thiếu cơ sở pháp lý, thiếu cơ sở khoa học như: “Đếm giờ sáp nhập tỉnh Bình Phước, ở Đồng Nai, dân trồng cây kỳ hải nam là cây gì mà giàu hẳn lên?”; “Loại cây được ví như ‘vàng lỏng lộ thiên’, mang về hàng tỷ đồng/kg cho người trồng tại Việt Nam”; “Loại cây của Trung Quốc phát triển tốt tại Việt Nam, được ví là ‘vàng lỏng lộ thiên’, nhiều nước bao mua”; “Loại cây Trung Quốc được trồng tại Việt Nam, có cực nhiều công dụng, chẳng trách được ví như ‘vàng”...

Hiện nay, kênh Youtube “Hợp tác xã trầm kỳ nam Tam Đảo” (có hơn 7.000 người đăng ký) thường xuyên đăng tải các video Lê Văn Quý xuất hiện để quảng cáo bán giống kỳ Hải Nam có nguồn gốc Trung Quốc đã xóa/ẩn toàn bộ video.

Tuy nhiên, một số đối tượng khác đăng tải thông tin và bán giống kỳ Hải Nam Trung Quốc tại Phú Thọ, như Trịnh Văn B (giám đốc trung tâm giống cây trồng T.Đ),… được Báo Nông nghiệp và Môi trường phản ánh cũng chưa bị cơ quan chức năng kiểm tra, xác minh, làm rõ. Báo Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục cung cấp tài liệu có liên quan đối với trường hợp này đến cơ quan chức năng.

Ghi nhận của chúng tôi, những ngày qua, hàng loạt tài khoản facebook, ticktok, youtube cũng đã xóa/ẩn các video livestream bán các cây giống kỳ Hải Nam (Trung Quốc). Tuy nhiên, nhiều tài khoản vẫn tiếp tục đăng tải các bài viết/video quảng bá rầm rộ loài cây này. Do đó, cơ quan chức năng cần vào cuộc để kiểm tra, xử lý vi phạm (nếu có) nhằm lành mạnh hóa thị trường cây giống lâm nghiệp, tránh để người dân vì tin những lời quảng cáo như “mật ngọt” chưa được cơ quan chức năng kiểm chứng mà bỏ tiền đầu tư vào loài cây ngoại lai lạ lẫm này.