Khó khăn tứ bề
Ông Lê Minh Tiến, Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô (thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk) cho biết: Trong thời gian qua, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô cùng các đơn vị trực thuộc đã có nhiều cố gắng trong công tác tổ chức thực hiện các biện pháp quản lý bảo vệ rừng, phát triển rừng và quản lý lâm sản, hạn chế thấp nhất tình trạng xâm hại đến rừng, khắc phục những khó khăn, thách thức và những phức tạp gặp phải trong quá trình thực hiện công tác.
Địa bàn rộng nên vất vả cho cán bộ kiểm lâm thực hiện công việc tuần tra kiểm soát. Ảnh: Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công tác còn gặp rất nhiều khó khăn như: Tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, quá trình tuần tra, truy quét ở lại dài ngày trong rừng, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe cán bộ kiểm lâm. Cùng với đó, địa bàn quản lý rộng tiếp giáp với tỉnh thành khác, địa hình hiểm trở, điều kiện thông tin liên lạc gặp nhiều khó khăn khi không có sóng điện thoại.
Theo ông Lê Minh Tiến, do lực lượng tuần tra kiểm soát mỏng nên ở các vùng sâu, vùng xa như tiểu khu 616, 617 và tiểu khu 623, thường xuyên có từ 3-5 nhân sự thay phiên nhau trực, để tuần tra, kiểm tra rừng vùng giáp ranh. Mặc dù vậy, tình hình vi phạm các quy định của Nhà nước trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản, hành vi vi phạm lâm luật vẫn còn diễn ra trên lâm phần đơn vị quản lý, tuy mức độ và tính chất đã giảm đi nhiều so với những năm trước đây nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ phức tạp.
Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô được giao quản lý hơn 26.800 ha rừng, với mục tiêu bảo tồn nguyên vẹn sinh cảnh tự nhiên, độc đáo của hệ sinh thái rừng; bảo tồn nguồn gen động thực vật rừng đặc hữu, quý hiếm; góp phần duy trì, bảo vệ sự cân bằng môi trường sinh thái và phát triển du lịch sinh thái nghỉ dưỡng trong rừng đặc dụng, triển khai các hoạt động giáo dục môi trường thiên nhiên, nâng cao nhận thức của cộng đồng dân cư vùng đệm và định hướng đến việc bán tín chỉ carbon rừng. Với diện tích quản lý rộng lớn như vậy, số lượng viên chức, người lao động hiện có (68 người) rất khó để quản lý, bảo vệ rừng, nhất là đối với các địa bàn vùng sâu, vùng xa.
Nỗ lực giữ rừng
Từ đầu năm 2025 đến nay, lực lượng kiểm lâm Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô thường xuyên triển khai các đợt truy quét, tuần tra kiểm soát, phát hiện các đối tượng vi phạm trên địa bàn cũng như khu vực vùng sâu vùng xa, vùng đệm. Qua đó, đã phát hiện, bắt giữ và ngăn chặn kịp thời các hành vi săn bắn, bẫy, bắt động vật hoang dã, khai thác và vận chuyển gỗ trái phép. Hiện nay, đơn vị vẫn đang duy trì hai tổ truy quét tại hai lán tạm ở tiểu khu 616, 617 và tiểu khu 623, 630 thường xuyên có từ 3-5 cán bộ thay phiên nhau trực, để tuần tra, kiểm tra rừng vùng giáp ranh.
Những chiếc bẫy nguy hiểm gây hại cho động vật thuộc khu bảo tồn. Ảnh: Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô.
Thông tin từ Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2025, lượng tuần tra đã tháo gỡ được 500 bẫy động vật rừng (gồm bẫy lò xo, bẫy kẹp, bẫy răng cưa và bẫy dây phanh xe đạp), thu giữ súng kíp, cưa máy cùng nhiều tang vật khác. Lực lượng kiểm lâm Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô đã phát hiện 2 vụ, 2 đối tượng vi phạm hành chính trong lĩnh vực lâm nghiệp, lập biên bản vi phạm hành chính và bàn giao cho cơ quan chức năng xử lý.
Theo ông Lê Minh Tiến, Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô, từ đầu năm 2025 đến nay, các trường hợp vi phạm đã có dấu hiệu lắng xuống, số vụ vi phạm lâm luật giảm rõ rệt so với các năm trước. Tuy nhiên, vẫn còn tiềm ẩn những nguy cơ về vấn nạn khai thác gỗ, săn bắt động vật hoang dã trong thời gian tới, nhất là tại khu vực tiểu khu 632, phân khu phục hồi sinh thái Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô
Bảo tồn song song với phát triển rừng
Ngoài công tác ngăn chặn vi phạm, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô đã triển khai nhiều hoạt động phát triển rừng và hỗ trợ sinh kế cộng đồng. Trong năm 2025, đơn vị đang chăm sóc 88 ha rừng trồng thay thế, tiếp tục khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên trên diện tích 1.000 ha, đồng thời trồng bổ sung 20 ha.
Lực lượng kiểm lâm Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô thường xuyên triển khai các đợt truy quét, tuần tra kiểm soát, phát hiện các đối tượng vi phạm trên địa bàn cũng như khu vực vùng sâu vùng xa, vùng đệm. Ảnh: Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô.
Cùng với đó là việc triển khai phương án phòng cháy chữa cháy rừng với hệ thống đường băng cản lửa 75 ha, phân công trực phòng cháy chữa cháy rừng trong giờ cao điểm. Nhờ chuẩn bị chu đáo, mùa khô vừa qua không ghi nhận vụ cháy rừng nào nghiêm trọng.
Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng tiếp tục là nguồn lực quan trọng để hỗ trợ người dân gắn bó với rừng. Trong 6 tháng đầu năm, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô đã chi trả hơn 1 tỷ đồng cho các hộ nhận khoán, đồng thời phê duyệt phương án chi trả năm 2025 trên diện tích 22.624 ha.
Công tác tuyên truyền về quản lý bảo vệ và phát triển rừng, ký cam kết quản lý bảo vệ rừng cũng được Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô đẩy mạnh thực hiện. Đầu năm đến nay, Ban quản lý đã phối hợp chính quyền địa phương tổ chức 5 buổi họp thôn/buôn, vận động người dân ký cam kết bảo vệ rừng, đồng thời triển khai kế hoạch hỗ trợ cộng đồng vùng đệm tại 12 thôn, buôn. Đây là giải pháp bền vững, vừa gắn kết chính quyền với đơn vị kiểm lâm và người dân, vừa tạo động lực sinh kế để hạn chế tác động tiêu cực đến rừng.
