Cải tạo đất phèn, xử lý rơm rạ hiệu quả bằng phân bón

Bio – Canxi - giải pháp hữu cơ cải tạo đất phèn

Vụ hè thu 2025, Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang phối hợp cùng Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền triển khai mô hình thử nghiệm “Đánh giá hiệu quả xử lý rơm rạ bằng phân bón Đầu Trâu Bio – Canxi đối với sức khỏe đất và giảm phát thải” tại các xã Hòn Đất, Gò Quao và Bình Thạnh Đông với tổng diện tích 150 ha. Các mô hình này đã mang lại nhiều kết quả tích cực, mở ra hướng đi mới cho canh tác lúa theo hướng hữu cơ, thân thiện với môi trường gắn với Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại ĐBSCL.

Kết quả mô hình cho thấy các nghiệm thức bón Bio – Canxi cho kết quả vượt trội so với đối chứng không bón. Độ pH đất tăng rõ rệt từ mức 4,02 ở đối chứng lên 5,63 ở nghiệm thức 1, 5,29 ở nghiệm thức 2 và 4,97 ở nghiệm thức 3. Nhờ đó, môi trường đất giảm độ chua, tạo điều kiện cho rễ phát triển khỏe và lúa hấp thu dinh dưỡng tốt hơn. Đặc biệt, hàm lượng lân dễ tiêu, đạm hữu dụng và chất hữu cơ trong đất đều tăng mạnh khi có Bio – Canxi kết hợp xử lý rơm rạ. Đây là yếu tố quan trọng giúp hạn chế phải bón thêm phân hóa học, đồng thời cải thiện độ phì đất lâu dài.

Không chỉ dừng lại ở cải tạo đất, việc xử lý rơm rạ bằng Bio – Canxi còn giúp hạn chế phát thải khí nhà kính. Thay vì đốt đồng hoặc vùi rơm rạ trong điều kiện ngập nước gây phát thải CO₂, CH₄, việc sử dụng chế phẩm sinh học này thúc đẩy phân hủy rơm rạ, vừa tận dụng nguồn hữu cơ, vừa giảm phát thải ra môi trường.

Hiệu quả rõ rệt trên đồng ruộng

Mô hình áp dụng kỹ thuật sạ cụm với mật độ thưa (70 kg giống/ha) kết hợp bón Bio – Canxi cho thấy hiệu quả rõ rệt. Cây lúa có bộ rễ dài, cứng, ăn sâu vào đất, khả năng hút dinh dưỡng mạnh. Đến giai đoạn 50 ngày sau sạ, số chồi hữu hiệu ở các nghiệm thức có Bio – Canxi đạt từ 580 – 652 chồi/m2, cao hơn so với đối chứng chỉ 592 chồi/m2.

Năng suất lúa cũng tăng đáng kể. Các nghiệm thức có Bio – Canxi đạt trung bình 9 tấn/ha, trong khi đối chứng chỉ đạt 8,52 tấn/ha. Nhờ vậy, lợi nhuận bình quân của nông dân tham gia mô hình cao hơn 7,9 triệu đồng/ha, tỷ suất lợi nhuận tăng 37% so với ruộng ngoài mô hình.

Quan trọng hơn, lượng phân đạm, lân, kali sử dụng trong mô hình đều giảm, tiết kiệm tổng cộng 62 kg NPK nguyên chất/ha. Đồng thời, số lần phun thuốc bảo vệ thực vật cũng giảm 3 lần/vụ, góp phần hạ chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng hạt gạo, bảo vệ sức khỏe nông dân và môi trường sinh thái.

Ông Lê Văn Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang đánh giá: Mô hình ứng dụng sản phẩm Bio – Canxi đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong việc xử lý rơm rạ, cải tạo đất phèn và giảm phát thải khí nhà kính. Đây là hướng đi rất phù hợp để nông dân An Giang nói riêng và ĐBSCL nói chung hướng đến nền nông nghiệp xanh, bền vững.

Việc tiết kiệm chi phí phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật nhưng vẫn tăng năng suất là minh chứng rõ ràng nhất cho giá trị của việc ứng dụng giải pháp khoa học công nghệ này vào canh tác lúa hiện nay nhằm giúp nông dân tăng lợi nhuận.

Ông Hồ Thế Huy, Phó Giám đốc Marketing Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền cho biết: Kết quả phân tích đất cho thấy sự khác biệt rất rõ giữa các nghiệm thức bón Bio – Canxi so với đối chứng. Độ pH cải thiện, hàm lượng hữu cơ tăng, dinh dưỡng trong đất trở nên hữu hiệu hơn cho cây lúa. Thời gian tới, Bình Điền sẽ tiếp tục phát triển, cải tiến sản phẩm Đầu Trâu Bio – Canxi, mang đến cho nông dân ĐBSCL giải pháp tối ưu trong canh tác hữu cơ, đồng hành cùng mục tiêu 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp mà Chính phủ đang triển khai.

Ông Phạm Hữu Chí, nông dân xã Bình Thạnh Đông, tỉnh An Giang là người từng trực tiếp sử dụng phân bón Đầu Trâu Bio – Canxi trong vụ hè thu 2025 chia sẻ kinh nghiệm: “Trước đây tôi thường phải bón nhiều phân đạm mà cây vẫn vàng lá, đất ngày càng chai cứng. Từ khi dùng Bio – Canxi kết hợp cày vùi rơm rạ, đất tơi xốp hẳn, cây lúa khỏe, ít sâu bệnh. Đặc biệt, chi phí phân bón và thuốc trừ sâu giảm, lợi nhuận cao hơn. Tôi thấy cách làm này vừa có lợi cho mình, vừa tốt cho môi trường”.

Theo Trung tâm Khuyến nông An Giang, các mô hình ở An Giang ứng dụng các nghiệm thức có Bio – Canxi không chỉ giải quyết bài toán cải tạo đất phèn, xử lý rơm rạ mà còn cho thấy tính khả thi cao trong việc giảm phát thải khí nhà kính. Đây là vấn đề cấp thiết đối với nông nghiệp ĐBSCL trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Với việc giảm đáng kể lượng phân bón hóa học, giảm thuốc bảo vệ thực vật, tăng cường hữu cơ cho đất, Bio – Canxi hoàn toàn phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn và gắn với cam kết giảm phát thải mà Việt Nam đưa ra tại COP26.

Theo ông Hoàng Tuyển Phương, Trưởng phòng Khuyến nông trồng trọt và lâm nghiệp (Trung tâm Khuyến nông Quốc gia), các mô sử dụng phân bón Đầu Trâu Bio – Canxi tại An Giang được đánh giá xử lý hiệu quả rơm rạ, cải thiện sức khỏe đất và giảm phát thải, không chỉ mang lại hiệu quả rõ rệt về kinh tế và kỹ thuật mà còn khẳng định giá trị to lớn của việc ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ.

Mô hình đã giải quyết cùng lúc nhiều vấn đề, từ cải tạo đất phèn, tận dụng nguồn rơm rạ, giảm phát thải khí nhà kính đến tiết kiệm chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận và nâng cao chất lượng lúa, tất cả đều cho thấy đây là hướng đi đúng, cần được nhân rộng.