Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng (xã Phương Bình, TP. Cần Thơ) từ lâu được ví như “lá phổi xanh” của vùng ĐBSCL. Với diện tích rộng hơn 2.800 ha, nơi đây lưu giữ vẻ đẹp nguyên sơ của hệ sinh thái đầm lầy và sông nước đặc trưng. Phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Lê Thanh Sơn, Phó Giám đốc phụ trách Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng, để hiểu rõ hơn công tác bảo tồn cũng như định hướng phát triển trong thời gian tới.
Ông Lê Thanh Sơn, Phó Giám đốc phụ trách Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng, TP. Cần Thơ. Ảnh: Văn Vũ.
- Thưa ông, ông có thể giới thiệu đôi nét về Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng?
Khu bảo tồn được thành lập từ năm 2002 với nhiệm vụ chính là bảo tồn đa dạng sinh học, đặc biệt là các loài thủy sản và thực vật bản địa. Gần 20 năm qua, chúng tôi tập trung nhiều cho công tác quản lý, gìn giữ, chưa triển khai mạnh các nghiên cứu chuyên sâu.
Tuy nhiên, đơn vị vẫn phối hợp cùng các viện, trường tiến hành khảo sát, thực hiện nhiều đề tài về hiện trạng động thực vật hoang dã. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ triển khai thêm các dự án bảo tồn giống lúa ma, loài cây gắn liền với lịch sử cư dân Nam Bộ, đồng thời gìn giữ nguồn thủy sản quý hiếm và nhiều loài bò sát đặc trưng vùng đầm lầy. Đây là những hoạt động nhằm đảm bảo Khu bảo tồn tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong cân bằng sinh thái của ĐBSCL.
Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng (xã Phương Bình, TP. Cần Thơ) từ lâu được ví là “lá phổi xanh” của vùng ĐBSCL. Ảnh: Văn Vũ.
- Những giá trị sinh thái nổi bật nào đang được gìn giữ tại Lung Ngọc Hoàng, thưa ông?
Điểm đặc sắc của Lung Ngọc Hoàng chính là sự nguyên sơ, yên tĩnh hiếm có. Đây là môi trường sống của hàng trăm loài động thực vật, trong đó có nhiều loài chim nước, lưỡng cư và bò sát quý hiếm. Một số loài cá đồng vốn ít thấy ngoài tự nhiên vẫn còn hiện diện trong khu vực này. Ngoài ra, nơi đây còn có những mảng rừng tràm, đầm lầy và hệ thống sông rạch đa dạng. Nhờ vậy, Khu vừa mang giá trị sinh thái, vừa góp phần điều hòa khí hậu, hạn chế tác động của biến đổi khí hậu.
Trong thời gian tới, Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng tiếp tục bảo tồn và gìn giữ các loài động vật quý hiếm và nhiều loài bò sát đặc trưng vùng đầm lầy quan trọng cho vùng ĐBSCL. Ảnh: Văn Vũ.
- Định hướng phát triển trong thời gian tới của Khu bảo tồn là gì, thưa ông?
Đề án phát triển du lịch sinh thái tại Lung Ngọc Hoàng đã được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 2021 và vừa điều chỉnh, bổ sung vào đầu năm 2025. Mục tiêu là xây dựng nơi đây thành điểm đến vừa mang tính giáo dục, nghiên cứu khoa học, vừa tạo cơ hội trải nghiệm cho du khách.
Chúng tôi mong muốn phát triển sản phẩm du lịch đặc thù gắn với thiên nhiên hoang dã, giúp du khách đi xuồng xuyên rừng, quan sát chim cá, tìm hiểu cây dược liệu bản địa. Quan trọng hơn, phát triển du lịch sẽ tạo sinh kế cho cộng đồng dân cư quanh khu bảo tồn. Thay vì khai thác tài nguyên theo hướng tận diệt, bà con có thể tham gia làm du lịch cộng đồng, homestay, ẩm thực, hướng dẫn trải nghiệm. Hiện chúng tôi cũng đẩy mạnh liên kết với doanh nghiệp, tập đoàn du lịch lớn để khai thác tiềm năng này, tạo nguồn thu ổn định, giảm dần phụ thuộc ngân sách nhà nước.
Đề án phát triển du lịch sinh thái tại Lung Ngọc Hoàng đã được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 2021 và vừa điều chỉnh, bổ sung vào đầu năm 2025. Ảnh: Văn Vũ.
- Ngoài du lịch, Khu bảo tồn có định hướng nghiên cứu và giáo dục cộng đồng như thế nào?
Song song với phát triển du lịch, chúng tôi hướng tới xây dựng Lung Ngọc Hoàng thành “phòng thí nghiệm tự nhiên” của vùng ĐBSCL. Đây sẽ là nơi sinh viên, nhà nghiên cứu đến khảo sát, học tập, đồng thời là địa điểm giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh. Thông qua các chương trình tham quan và trải nghiệm, thế hệ trẻ sẽ hiểu rõ hơn giá trị của thiên nhiên và trách nhiệm gìn giữ.
Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng thực hiện nghiên cứu khoa học gắn với thực tiễn bảo tồn các loài động vật và thực vật quý hiếm. Ảnh: Văn Vũ.
- Ông kỳ vọng gì vào vai trò của Lung Ngọc Hoàng trong tương lai?
Tôi tin rằng với sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn và khai thác hợp lý, Lung Ngọc Hoàng sẽ trở thành điểm nhấn quan trọng trên bản đồ du lịch sinh thái của TP. Cần Thơ. Đây không chỉ là không gian trong lành để du khách lắng nghe tiếng chim hót, ngắm rừng tràm xanh mướt, tận hưởng sự bình yên miền sông nước, mà còn là tài sản thiên nhiên quý giá của người dân địa phương. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, vai trò của những khu bảo tồn như Lung Ngọc Hoàng càng quan trọng, góp phần bảo vệ môi trường sống bền vững cho cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Xin cảm ơn ông!
