Hợp tác phát triển đặc sản cá thát lát
Năm 2019, bà Nguyễn Kim Thùy cùng 11 thành viên sáng lập Hợp tác xã Kỳ Như (ấp Tầm Vu 1, xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang cũ, nay là TP Cần Thơ), khi tất cả chỉ là những nông dân nuôi cá nhỏ lẻ. Sau thời gian dài bấp bênh với cá rô đồng, Giám đốc Nguyễn Kim Thùy đã bàn bạc với các xã viên, mạnh dạn chuyển sang nuôi cá thát lát, loài thủy sản đặc sản nước ngọt, có giá trị kinh tế cao nhưng đòi hỏi kỹ thuật nuôi khắt khe.
Hợp tác xã Kỳ Như liên kết với nông dân đầu tư vùng nuôi chuyên canh cá thát lát áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, gắn với chế biến sâu, tạo thương hiệu cho sản phẩm cá thát lát vươn xa. Ảnh: Trung Chánh.
Từ những hộ nhỏ lẻ, Hợp tác xã Kỳ Như dần mở rộng vùng nuôi lên hàng chục héc-ta, áp dụng quy trình sản xuất theo chuẩn VietGAP, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp bao tiêu đầu ra. “Người dân tự nguyện tham gia vì thấy hiệu quả thật sự của chuỗi liên kết”, bà Thùy chia sẻ.
Điểm khác biệt của Kỳ Như nằm ở việc giữ vững chất lượng đặc trưng của cá thát lát: thịt dai, thơm, có màu hồng tự nhiên, độ đạm cao. Hợp tác xã đầu tư hệ thống quản lý chất lượng nghiêm ngặt, giám sát toàn bộ quy trình nuôi và thu hoạch.
Song song, đơn vị xây dựng dây chuyền chế biến sâu với các sản phẩm chả cá, cá rút xương, cá thát lát tẩm gia vị và các món ăn liền hướng tới khách hàng là giới trẻ. Toàn bộ sản phẩm được đóng gói hút chân không, bảo quản lạnh, đạt chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm và được phân phối tại nhiều siêu thị, nhà hàng, cũng như bước đầu xuất khẩu.
Phát triển chuỗi giá trị khép kín
Nhằm kiểm soát chất lượng đầu vào, Hợp tác xã Kỳ Như chủ động sản xuất con giống cá thát lát, từng bước hình thành chuỗi sản xuất khép kín từ con giống - nuôi trồng - chế biến - tiêu thụ. Việc này không chỉ giúp giảm rủi ro trong quá trình sản xuất mà còn nâng cao năng suất, ổn định giá thành và khẳng định uy tín sản phẩm.
Liên kết nuôi trồng phát triển vùng nguyên liệu thủy sản, gắn với đầu tư nhà máy chế biến sâu, giúp nâng thương hiệu thủy sản thành phố Cần Thơ. Ảnh: Trung Chánh.
Bà Nguyễn Kim Thùy chia sẻ: “Muốn có sản phẩm chất lượng cao thì phải bắt đầu từ con giống tốt”. Do đó, Hợp tác xã đang phối hợp với các Viện, Trường chuyên ngành thủy sản nghiên cứu phục hồi nguồn gen cá bố mẹ nguyên gốc, cải thiện năng suất và sức đề kháng của dòng cá F1, F2.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, Hợp tác xã Kỳ Như là hình mẫu hợp tác xã kiểu mới, vừa sản xuất, vừa đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ và quản trị chuỗi liên kết hiệu quả. Mô hình này không chỉ giúp người dân tăng thu nhập, mà còn mở hướng phát triển ngành thủy sản vùng ngọt theo hướng xanh, bền vững và có trách nhiệm với môi trường.
Hiện Hợp tác xã Kỳ Như đang có nhu cầu mở rộng quy mô vùng nuôi trong khu vực đủ lớn, liền kề để thuận tiện quản lý nguồn nước và truy xuất nguồn gốc. Hợp tác xã kiến nghị thành phố sớm quy hoạch vùng nuôi cá thát lát tập trung, kết nối với vùng Hậu Giang (cũ), tạo điều kiện hình thành vùng nguyên liệu đạt chuẩn xuất khẩu.
Từ một nhóm nông dân nhỏ lẻ, Hợp tác xã Kỳ Như đã vươn lên trở thành thương hiệu cá thát lát tiêu biểu không chỉ của TP Cần Thơ mà cả vùng ĐBSCL, góp phần khẳng định vị thế của thủy sản đặc sản nước ngọt trên thị trường trong nước cũng như quốc tế.
