Mô hình nuôi gà thả vườn '5 chung, 3 riêng' ở Xuân Quang

Giữa vùng núi Xuân Quang, trang trại gà thả vườn của anh Phan Nhật Quang (sinh năm 1970) hiện là một trong những mô hình chăn nuôi gà quy mô lớn của tỉnh Lào Cai.

Hệ thống chuồng trại rộng rãi, lắp đặt camera giám sát, máng ăn, máng uống và quạt gió tự động. Từ căn nhà nhỏ giữa trang trại, anh Quang có thể quan sát từng chuyển động của đàn gà qua màn hình, một minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa nông nghiệp truyền thống và công nghệ số.

Năm 1991, tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý kinh tế (Đại học Nông lâm Thái Nguyên), anh Quang trở về công tác tại UBND tỉnh Lào Cai. Bốn năm sau, anh quyết định rời cơ quan Nhà nước, mạnh dạn mở cơ sở chế biến chè Xuân Quang. Tuy nhiên, do thiếu kinh nghiệm và điều kiện thị trường lúc bấy giờ còn nhiều hạn chế, cơ sở làm ăn thua lỗ, buộc anh phải chuyển giao lại toàn bộ cho nông trường Phong Hải. Không nản chí, anh Quang tiếp tục bươn trải, thử sức ở nhiều lĩnh vực khác nhau để nuôi sống gia đình.

Phải đến năm 2008, anh mới tìm thấy hướng đi phù hợp chăn nuôi gà thả vườn. Bắt đầu từ quy mô nhỏ lẻ, anh cùng một số hộ dân địa phương thành lập HTX Quý Hiền, quy mô 200.000 con gà. Sau gần một thập kỷ tích lũy kinh nghiệm, năm 2017, anh tách ra lập HTX Xuân Tiến với 12 thành viên, tập trung nuôi các giống gà đặc sản như gà đen, gà ác, gà ri và gà Mía.

Từ khi thành lập, HTX Xuân Tiến hoạt động theo mô hình “5 chung, 3 riêng”: chung đường, chung mua, chung bán, chung tiền và chung chia sẻ; riêng cơ sở sản xuất, riêng tổ chức lao động và riêng hạch toán. Mô hình này giúp vừa đảm bảo tính liên kết, vừa phát huy tính chủ động của từng xã viên.

“Chung mua” giúp HTX chủ động nguồn giống, thức ăn và thuốc thú y chất lượng đồng đều, lại được chiết khấu cao nhờ mua số lượng lớn. “Chung bán” giúp sản phẩm không bị ùn ứ, giá cả ổn định nhờ kế hoạch tiêu thụ thống nhất. “Chung chia sẻ” tạo quỹ dự phòng để hỗ trợ xã viên khi gặp rủi ro về thiên tai, dịch bệnh - điều mà anh Quang coi là nền tảng của sự bền vững trong sản xuất.

Nhờ cách làm đó, mỗi năm HTX Xuân Tiến cung cấp cho thị trường 400-500 tấn gà thịt, đạt doanh thu trên 40 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 4 tỷ đồng. Thu nhập bình quân của thành viên HTX đạt từ 200 triệu đến hơn 2 tỷ đồng/năm, tạo việc làm ổn định cho 40 lao động địa phương, thu nhập 7-8 triệu đồng/tháng.

Không chỉ giỏi tổ chức sản xuất, anh Quang còn là người tiên phong trong việc chuyển đổi số trong chăn nuôi. Anh Quang chia sẻ, trước đây phải ôm cả cục tiền đi nhập hàng, giờ chỉ cần vài thao tác trên điện thoại. Giao dịch, chốt giá, thậm chí hướng dẫn khách vào trại bắt gà đều qua Google Maps.

Hằng năm, HTX Xuân Tiến tổ chức 3 lớp tập huấn kỹ thuật cho xã viên, cập nhật kiến thức mới về dịch bệnh, quy trình tiêm phòng và kỹ năng xử lý môi trường chuồng trại. HTX còn hợp tác với Công ty thuốc thú y Việt Nam, có nhân viên thú y túc trực thường xuyên, giúp giám sát, hỗ trợ quy trình chăm sóc gà.

Đặc biệt, việc sử dụng camera, cảm biến tự động, hệ thống thông gió, máng ăn uống lập trình sẵn giúp giảm đáng kể chi phí nhân công, đảm bảo điều kiện vệ sinh và an toàn sinh học.

Sau nhiều năm nỗ lực, từ một người từng thất bại, anh Phan Nhật Quang đã trở thành hình mẫu của lớp nông dân thế hệ mới - năng động, dám nghĩ dám làm và biết làm chủ công nghệ. Không chỉ làm giàu cho mình, anh còn truyền cảm hứng cho nhiều nông dân Lào Cai vươn lên phát triển kinh tế.

Năm 2019, anh được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vì thành tích xuất sắc trong phát triển mô hình sản xuất hiệu quả, giúp nhiều hộ nông dân xóa nghèo, tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn.

“Điều quan trọng nhất không phải là vốn, mà là ý chí và niềm tin. Thất bại chỉ là bài học, nếu biết đứng lên từ đó thì không có gì là không thể,” anh Phan Nhật Quang chia sẻ.