Bất thường bò dự án [Bài 3]: Cần trách nhiệm hơn với dân và ngân sách nhà nước

Điều này là do năng lực, sự thiếu hiểu biết hay thiếu trách nhiệm của chủ đầu tư và ban ngành chức năng huyện Hướng Hóa đối với người dân và nguồn vốn ngân sách thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững?

Cung cấp bộ hồ sơ bàn giao bò dự án được ông Hồ Văn Ka Rai, Chủ tịch UBND xã Húc, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị cung cấp cho phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam, ông Ka Rai khẳng định, đây là tất cả những gì Công ty TNHH Giống Cây trồng vật nuôi Tân Thành (Công ty Tân Thành) cấp cho UBND xã Húc khi bàn giao 18 con bò giống cho người dân về nuôi.

Khi chúng tôi đặt nghi vấn về việc số bò trên chưa được tiêm đầy đủ các loại vacxin theo quy định, ông Ka Rai ngớ người: “Họ (Công ty Tân Thành) bảo là ngày mai (27/3) sẽ đến tiêm những mũi vacxin còn lại”.

Chúng tôi hỏi: Thế sao chưa tiêm đầy đủ vacxin mà xã vẫn nhận (bò) ông Ka Rai cho hay: “Cái này các anh nói chúng tôi mới biết. Người dân họ cũng nuôi nhốt riêng, không chăn thả”.

Qua tìm hiểu hồ sơ lưu tại Trạm Chăn nuôi Thú y huyện Hướng Hóa, chúng tôi cũng ghi nhận thực tế, hồ sơ cấp giống của Công ty Tân Thành bàn giao cho UBND xã Hướng Lộc thực hiện dự án giảm nghèo bền vững cũng tương tự.

Ông Hoàng Đình Bình, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hướng Hóa cho hay, việc kiểm tra hồ sơ, thủ tục đàn bò giống cấp cho  người dân được các ban ngành cấp huyện thực hiện khi bò được đưa đến đầu cửa ngõ huyện Hướng Hóa. Về chuyên môn, Trạm Chăn nuôi Thú y huyện Hướng Hóa là đơn vị trực tiếp kiểm tra lâm sàng và các hồ sơ, thủ tục.

Ông Lê Văn Châu, Phó Trạm Chăn nuôi Thú y huyện Hướng Hóa cho rằng, hồ sơ đơn vị trúng thầu đã cấp rất đầy đủ. Qua 5 đợt kiểm tra các đàn bò đưa vào địa bàn huyện Hướng Hóa để cấp cho người dân, hồ sơ đều thể hiện các lô bò giống đã được tiêm phòng các loại vaccin theo quy định, còn thời hiệu miễn dịch.

“Bò ngoại tỉnh đưa vào địa bàn phải tiêm 3 loại vacxin là lở mồm long móng, tụ huyết trùng và viêm da nổi cục. Việc đàn gia súc có tiêm phòng hay không căn cứ vào hồ sơ kiểm dịch, không nhất thiết phải xét nghiệm xác định tỷ lệ kháng thể”, ông Châu khẳng định.

Được biết, sau khi nhận được phản ánh về việc bò dự án cấp không đảm bảo chất lượng, không đúng quy trình, UBND huyện Hướng Hóa đã thành lập đoàn đi kiểm tra.

Ông Trần Bình Thuận, Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa cho biết, nếu có thiếu sót về mặt hồ sơ, thủ tục và quy trình có thể do năng lực chuyên môn của chủ đầu tư (UBND xã) hiện nay còn hạn chế. một số xã không có nhân viên thú y. Tuy nhiên, nếu phát hiện sai ở đâu, UBND huyện Hướng Hóa sẽ xử lý đến đó.

“Hạn chót là ngày 31/3 đoàn kiểm tra sẽ có báo cáo gửi UBND huyện Hướng Hóa về sự việc. Sắp tới có rất nhiều xã sẽ làm chủ đầu tư dự án cấp bò. Nếu vì chuyện này mà tạm dừng thì sẽ ảnh hưởng đến sinh kế của bà con. Thông tin về chất lượng đàn bò giống cũng ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý và niềm tin của người dân.

Chúng tôi sẽ họp bàn với các địa phương để có phương án chấn chỉnh kịp thời việc kiểm tra, nghiệm thu. Việc giám sát sẽ được thực hiện ngay tại điểm cách ly, nếu phát hiện hàng không đạt yêu cầu sẽ đổi trả ngay. Nếu đàn bò không đạt tiêu chuẩn phải đổi lại thôi. Nếu lây lan dịch bệnh phải xử lý khác nữa”, ông Bình cho hay.

Trước đó, vào tháng 10/2023, Công ty Tân Thành trúng gói thầu cấp 33 vạn giống cây cà phê Arabica Catimor cho người dân huyện Hướng Hóa. Tuy nhiên, nhiều cây giống không đạt chất lượng khiến người dân bức xúc. Sau đó UBND huyện Hướng Hóa, ngành nông nghiệp tỉnh Quảng Trị cũng yêu cầu đơn vị cung ứng cấp bù, cấp đổi kịp thời hoặc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đảm bảo sinh kế cho người dân.

Tuy nhiên, đến đầu năm 2024, Công ty Tân Thành vẫn tham gia và trúng thầu dự án cung cấp bò, dê giống cho người dân các xã trên địa bàn huyện Hướng Hóa. Sự việc này có lẽ chưa đủ để trở thành hồi chuông cảnh tỉnh ngành chức năng huyện Hướng Hóa trong việc khuyến cáo người dân và chủ đầu tư cần phải giám sát chặt chẽ khi tiếp nhận các lô hàng của Công ty Tân Thành.

Về vấn đề này, ông Trần Bình Thuận, Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa cho biết, ai làm sai thì phải xử lý chứ không dung túng. “Mình muốn loại người ta phải có những lý do người ta sai phạm ở đâu. Cái này phải đưa lên trang đấu thầu Quốc gia. Họ chưa bị cấm thì vẫn được tham gia đấu thầu bình thường. Nếu giả mạo hồ sơ phải xử lý nghiêm. Tôi nói với công an kinh tế, anh nào sai, anh nào nhận hoa hồng hoặc giả mạo hồ sơ xử ngay cho tôi và xử nghiêm”, ông Bình thẳng thắn.

Phải có phiếu xét nghiệm xác định tỷ lệ kháng thể đối với bò dự án

“Theo quy định, đối với bò cấp mục đích làm giống bắt buộc phải có phiếu trả lời xét nghiệm tỷ lệ kháng thể bệnh lở mồm long móng trong hồ sơ kiểm dịch. Việc lẫy mẫu thường thực hiện sau khi tiêm mũi đầu tiên 14 ngày hoặc muốn chắc chắn nhất sau 28 ngày khi đã tiêm mũi thứ 2. Ngoài ra, đơn vị cấp giống còn phải tự công bố về tiêu chuẩn về chất lượng đàn giống và cam kết cung cấp con giống đạt tiêu chuẩn đã được công bố theo quy định tại Thông tư 22/2019/TT-BNNPTNT do Bộ NN-PTNT ban hành ngày 30/11/ 2019”, một cán bộ công tác lâu năm trong ngành thú y chia sẻ.