Xem xét hỗ trợ giống cây trồng ngắn ngày
Bà Nguyễn Hồng Phương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Trị cho biết vừa chỉ đạo rà soát, thu hồi giống cà phê không đạt chất lượng ở huyện Hướng Hóa. Cây giống không đảm bảo phải được thay thế bằng cây mới đảm bảo chất lượng, muộn nhất tới ngày 31/10.
Cây giống cà phê không đảm bảo phải được thay thế bằng cây mới đảm bảo chất lượng, muộn nhất tới ngày 31/10. Ảnh: Võ Dũng.
“Tuyệt đối không sử dụng giống cà phê không rõ nguồn gốc, không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng đưa vào sản xuất. Đề nghị UBND huyện Hướng Hóa xem xét hỗ trợ các loại cây trồng ngắn ngày phù hợp để nông dân trồng trên diện tích đất thiếu cây giống cà phê trong năm 2023, đến niên vụ 2024 sẽ tiếp tục hỗ trợ để trồng. Việc này nhằm đảm bảo sinh kế cho bà con nếu cây giống mới cấp về không kịp thời vụ”, bà Phương cho hay.
Sở NN-PTNT Quảng Trị cũng yêu cầu Phòng NN-PTNT huyện Hướng Hóa phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tăng cường quản lý chất lượng cây giống cà phê đưa vào trồng mới và tái canh để bà con yên tâm sản xuất, đảm bảo ngành hàng cà phê của tỉnh ngày càng phát triển.
Trên cơ sở chỉ đạo của Sở NN-PTNT Quảng Trị, đại diện Phòng NN-PTNT huyện Hướng Hóa cho biết sẽ hướng dẫn bà con nông dân trồng xen canh cây ngắn ngày trên rẫy đã trồng cây cà phê để đảm bảo tỷ lệ sống cao. Với những vườn đã làm đất nhưng chưa trồng cà phê, bà con trồng luân canh cây ngắn ngày, vừa cho thu nhập, vừa hạn chế nguồn bệnh ảnh hưởng đến cây cà phê trong khi chờ nguồn giống.
Về việc giống cà phê không đảm bảo yêu cầu nhưng người dân đã trồng có nguy cơ ảnh hưởng lâu dài, ông Hoàng Đình Bình, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Hướng Hóa cho biết, huyện sẽ làm việc với đơn vị cấp giống là Công ty TNHH Giống cây trồng vật nuôi Tân Thành để đưa ra cơ chế bảo hành cây giống phù hợp, đảm bảo người dân không chịu thiệt thòi.
Mong muốn cơ chế đặt hàng giống cà phê
Đại diện Phòng NN-PTNT huyện Hướng Hóa cũng cho biết, từ nay đến năm 2026, địa phương này sẽ tái canh 300ha cây cà phê, tương đương 1,26 - 1,38 triệu cây giống. Nguồn vốn được phân bổ thực hiện chương trình này tại Quảng Trị thường vào tháng 3 - 4 hàng năm. Thời điểm đó, chủ đầu tư mới tiến hành các thủ tục, hồ sơ mở thầu, mời thầu; đến khoảng tháng 8 - 9 mới ký hợp đồng với đơn vị trúng thầu. Trong khi đó, giống cây cà phê phải đạt 6 tháng tuổi trở lên mới đủ điều kiện đem ra trồng. Điều này khiến không chỉ nhà thầu mà cơ quan quản lý nhà nước cũng rất bị động, việc kiểm soát chất lượng cây giống theo đó cũng rất khó khăn.
Đối với chương trình tái canh cây cà phê, cơ chế đặt hàng phù hợp hơn so với đấu thầu. Ảnh: Võ Dũng.
Thực tế cho thấy, trong các năm 2020 - 2021, huyện Hướng Hóa từng thực hiện cơ chế đặt hàng cây giống cà phê tại một vườn ươm ở xã Tân Liên (huyện Hướng Hóa) và đã cho những kết quả khả quan, giống đảm bảo tiêu chuẩn, cây cà phê tái canh phát triển tốt.
Bà Nguyễn Hồng Phương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Trị cũng cho rằng, cơ chế đặt hàng trong điều kiện các vườn giống đầu dòng ngày càng ít là một trong những phương án tốt để có nguồn cây giống chất lượng, đảm bảo tiến độ xuống giống của nông dân.
Tuy nhiên, về quy định tài chính, Phòng NN-PTNT là cơ quan quản lý nhà nước nên không thể đặt hàng mà phải đấu thầu.
“Muốn đặt hàng thì huyện phải làm việc với Sở Tài chính để xin cơ chế. Nếu vẫn phải đấu thầu theo quy định thì từ tháng 3 - 4, khi chủ đầu tư được cấp vốn phải cố gắng sớm hoàn thành, đẩy nhanh và xin rút gọn thủ tục để sớm có kết quả thầu, nhà thầu sớm gieo ươm cây. Tất nhiên, thời điểm này cũng không kịp gieo ươm, vì thường gieo từ tháng 2, sau 5 - 6 tháng mới kịp vụ trồng”, bà Phương cho biết.
Ngày 9/10, Báo Nông nghiệp Việt Nam đăng bài viết “Dân kêu trời vì giống cà phê được cấp không đạt yêu cầu” phản ánh việc Công ty TNHH Giống cây trồng vật nuôi Tân Thành (Công ty Tân Thành), đơn vị trúng gói thầu cấp 332.000 cây giống cà phê arabica catimor theo Chương trình tái canh cây cà phê của UBND tỉnh Quảng Trị và UBND huyện Hướng Hóa đã cấp giống cây không đạt yêu cầu khiến người dân rơi vào cảnh dở khóc dở cười.
