Trồng rừng ven biển đạt 58% kế hoạch sau 5 năm

Tiến độ chậm

Rừng ven biển đóng vai trò phòng hộ trước bão, triều cường và xói lở, nhưng tiến độ phục hồi không đạt yêu cầu. Trong khi công tác bảo vệ rừng đạt hơn 281.000 ha, tương đương 102% kế hoạch, diện tích trồng mới và trồng bổ sung vẫn thấp. Các tỉnh trồng được 6.442 ha rừng mới và 5.185 ha trồng bổ sung, phục hồi. Ngoài ra có hơn 7.900 ha khoanh nuôi tái sinh và 329 triệu cây phân tán.

Tỷ lệ hoàn thành giữa các địa phương chênh lệch lớn. Quảng Ninh đạt 111,4% kế hoạch, TP Huế 110,8%, Cà Mau 93,3%. Nhưng Nghệ An chỉ đạt 9%, Lâm Đồng 17,5%, Khánh Hòa 20,8%, TP.HCM 30,2%; Quảng Ngãi không trồng được diện tích mới. Việc triển khai phụ thuộc nhiều vào điều kiện lập địa, mức độ xói lở và khả năng bố trí quỹ đất ven biển.

Giai đoạn 2021-2025 có 147 dự án được thực hiện với tổng vốn 2.631,6 tỷ đồng, đạt 88,5% kế hoạch. ODA chiếm 28%, vốn từ tổ chức và doanh nghiệp chiếm 36,2%, ngân sách địa phương 21% và ngân sách trung ương 14,8%. Nhiều mô hình sinh kế ven biển được triển khai, thu hút hơn 2.200 hộ ở Ninh Bình, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Cà Mau và một số tỉnh khác tham gia các mô hình tôm rừng, ong mật và nuôi thủy sản sinh thái.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tiến độ trồng rừng thấp xuất phát từ điều kiện tự nhiên khắc nghiệt. Các tỉnh ven biển chịu tác động liên tục của bão, áp thấp, triều mạnh và xói lở cửa sông. Nhiều khu vực đất trồng bị chia nhỏ hoặc ngập sâu theo mùa.

Một số nơi chỉ có thể trồng rừng sau khi gây bồi và tạo bãi, làm tăng chi phí. Rừng ngập mặn chịu ảnh hưởng của sóng lớn, con Hà bám, giáp xác chân đều và ô nhiễm từ công nghiệp và nuôi thủy sản. Ngoài ra, tình trạng chuyển đổi đất rừng sang công nghiệp, du lịch và nuôi thủy sản làm giảm diện tích phù hợp cho trồng rừng.

Tại hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Đề án bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển nhằm ứng phó với BĐKH và thúc đẩy tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030 mới đây, nhiều địa phương nêu khó khăn trong quá trình triển khai.

Ông Lê Sỹ Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm tỉnh Ninh Bình, cho biết tỉnh có hơn 3.600 ha rừng ven biển nhưng gặp vướng mắc trong giao đất, giao rừng, dẫn đến bất cập trong quản lý và phát triển rừng. Ông đề nghị tăng cường tuyên truyền pháp luật lâm nghiệp và rà soát quy hoạch đất rừng ven biển, làm rõ ranh giới đất rừng, đất nuôi thủy sản, đất quốc phòng và đất dân sinh để tránh chồng lấn.

Tại Vĩnh Long, lực lượng kiểm lâm nêu tình trạng sinh vật gây hại ở rừng trồng ngập mặn ngày càng phức tạp, đặc biệt tại các khu vực ngoài đê biển. Tỉnh đề xuất Bộ hướng dẫn kỹ thuật xử lý, đồng thời ưu tiên đầu tư các công trình gây bồi tạo bãi kết hợp trồng rừng nhằm mở rộng và ổn định diện tích.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Cà Mau nhấn mạnh rừng ngập mặn và sinh kế tôm rừng là hai yếu tố liên kết chặt chẽ. Theo đó, rừng tạo môi trường sống và tôm sinh thái tạo giá trị kinh tế, giúp cộng đồng gắn bó hơn với việc bảo vệ rừng. Tỉnh mong nhận được hỗ trợ kỹ thuật và nguồn lực để tiếp tục mở rộng các mô hình sinh kế bền vững gắn với rừng.

Về phía các tổ chức quốc tế, WWF-Việt Nam cho biết sẽ tăng cường hỗ trợ các tỉnh giai đoạn 2025-2030, trong đó ưu tiên Cà Mau. Đơn vị khẳng định sẵn sàng đồng hành trong bảo tồn rừng ven biển, huy động tài chính khí hậu và thúc đẩy thị trường các-bon rừng trong tương lai.

Cấp bách nâng độ che phủ rừng ven biển

Theo báo cáo, giai đoạn 2026-2030, Đề án đặt mục tiêu khôi phục và phát triển 23.374 ha rừng. Tuy nhiên kế hoạch các tỉnh gửi về mới đạt 6.602 ha, tương đương 28% nhu cầu, gồm 5.088 ha trồng mới và 1.514 ha trồng bổ sung. Riêng rừng ngập mặn chiếm 3.236 ha.

Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm Triệu Văn Lực đề nghị các địa phương rà soát, cập nhật kế hoạch và gửi báo cáo trong quý I/2026 để bảo đảm phù hợp với quy hoạch lâm nghiệp quốc gia và đủ quỹ đất trồng rừng.

Ông nhấn mạnh địa phương phải thực hiện đầy đủ Luật Lâm nghiệp, khảo sát lập địa trước khi lập dự án, chọn loài và thời vụ phù hợp để nâng tỷ lệ sống của rừng. Việc chuyển đổi đất rừng ven biển sang mục đích khác cần được kiểm soát chặt, xử lý nghiêm lấn chiếm. Các mô hình rừng - nông - ngư kết hợp cần được nhân rộng để tăng hiệu quả sử dụng đất và cải thiện sinh kế.

Phó Cục trưởng cũng đề xuất tăng cường kiểm tra, ứng dụng công nghệ số trong quản lý rừng và đẩy mạnh giao rừng, khoán bảo vệ rừng theo đúng quy định. Đồng thời, cam kết phối hợp địa phương rà soát kế hoạch 2026-2030, hướng dẫn tiêu chuẩn kỹ thuật và tổng hợp báo cáo Bộ và Thủ tướng.

"Sự phối hợp của địa phương và tổ chức quốc tế sẽ giúp hoàn thành các mục tiêu còn lại của Đề án, nâng độ che phủ rừng, bảo vệ bờ biển và đáp ứng các cam kết khí hậu", ông Lực nói.