Tiếp cận thông tin, nông dân Thới Hưng đổi đời với mãng cầu xiêm

Cách đây gần chục năm, sản xuất nông nghiệp ở xã Thới Hưng chủ yếu dựa vào trồng lúa và một số loại cây ăn trái, hiệu quả thấp, thu nhập bấp bênh. Khi được địa phương tuyên truyền, vận động chuyển đổi cơ cấu cây trồng gắn với chính sách giảm nghèo, nhiều hộ đã mạnh dạn thử nghiệm trồng mãng cầu xiêm - loại cây được đánh giá phù hợp thổ nhưỡng địa phương, dễ chăm sóc và có đầu ra ổn định.

Ông Trần Văn Đông Em ở ấp 7 (xã Thới Hưng) trước đây thuộc diện khó khăn của xã. Gia đình có vỏn vẹn 5.000m2 đất trồng lúa và cây tạp, kinh tế eo hẹp, ông phải đi làm thuê để có thêm thu nhập trang trải. Chỉ khi được tham gia các chương trình truyền thông chính sách, hỗ trợ vốn từ Hội Nông dân xã, ông mới mạnh dạn chuyển toàn bộ diện tích sang trồng mãng cầu xiêm, đồng thời thuê thêm 5.000m2 đất để mở rộng sản xuất.

Ngoài được vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội TP. Cần Thơ, gia đình ông Đông Em còn được địa phương hỗ trợ sửa chữa nhà ở. Bản thân ông được tham gia tổ hợp tác trồng mãng cầu, được ngành chuyên môn tập huấn kỹ thuật, chuyển giao tiến bộ mới. Nhờ đó, đến nay sau 10 năm gắn bó với cây mãng cầu xiêm, mỗi năm ông tích góp được khoảng 50 triệu đồng - khoản thu nhập chưa từng có trước đây.

“Mãng cầu giờ là cây trồng đứng đầu ở Thới Hưng, phù hợp để nông dân phát triển lâu dài. Nhờ loại cây này, cuộc sống gia đình tôi thay đổi rõ rệt, thu nhập ổn định hơn rất nhiều. Tôi cũng đang có nhu cầu vay thêm vốn để mở rộng sản xuất, lãi suất ưu đãi giúp tôi yên tâm đầu tư”, ông Đông Em chia sẻ.

Cùng ngụ ấp 7 (xã Thới Hưng), ông Nguyễn Văn Nhủ vui mừng cho biết, vừa được vay vốn 120 triệu đồng để tiếp tục đầu tư cho vụ mãng cầu xiêm mới. Ông Nhủ bộc bạch, trước đây gia đình canh tác 7.000m2 xoài cát Hòa Lộc, nhưng rủi ro cao do cây trồng này phụ thuộc nhiều vào thời tiết.

Thấy địa phương có chủ trương chuyển đổi cây trồng và nhiều hộ trồng mãng cầu đạt hiệu quả, năm 2014 ông quyết định chuyển toàn bộ diện tích trên sang trồng 450 gốc mãng cầu xiêm.

Nhờ áp dụng kỹ thuật thụ phấn tay, ông Nhủ chủ động được năng suất, trung bình vườn mãng cầu xiêm cho sản lượng trên 20 tấn trái mỗi năm. Nếu như trước đây, giá mãng cầu xiêm chỉ khoảng 12.000 đồng/kg, thì 5 trở lại đây khi mô hình phát triển mạnh, các vựa thu mua lớn hình thành tại địa phương, giá mãng cầu xiêm tăng gấp 2-3 lần, thậm chí có thời điểm đạt 100.000 đồng/kg.

Từ hiệu quả này, phong trào trồng mãng cầu xiêm nhanh chóng tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ ở xã Thới Hưng. Nhiều nông dân từ đó thoát nghèo, từng bước khấm khá, có hộ trở thành nông dân sản xuất giỏi cấp thành phố.

Theo ông Vũ Văn Hiến - Bí thư kiêm Trưởng ấp 7, khoảng năm 2014, mô hình trồng mãng cầu xiêm chỉ có vài hộ thử nghiệm. Để chia sẻ kinh nghiệm và kỹ thuật sản xuất, bà con liên kết thành lập tổ hợp tác với 7 thành viên.

Đến năm 2021, nhằm giúp nông dân an tâm sản xuất, chính quyền xã Thới Hưng đẩy mạnh tuyên truyền về kinh tế hợp tác và vận động thành lập HTX mãng cầu Thới Hưng, thu hút 19 thành viên tham gia canh tác 39 ha.

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất thời điểm này là hầu như bà con thiếu thông tin thị trường, phụ thuộc thương lái. Sau khi địa phương triển khai một số dự án hỗ trợ, HTX được đầu tư máy móc chế biến trà mãng cầu, rượu mãng cầu… kéo theo giá mãng cầu xiêm tăng mạnh, có thời điểm lên đến 100. 000 đồng/kg.

Riêng trong ấp 7, nông dân đã được hỗ trợ hơn 13 tỷ đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội và khoảng 3 tỷ đồng từ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) để đầu tư sản xuất, hạn chế tình trạng tín dụng đen.

Theo ông Hiến, cây mãng cầu sau 5-7 năm trồng cần tái canh, do vậy việc duy trì nguồn vốn dự phòng là rất cần thiết. HTX đang đề xuất địa phương bổ sung nguồn vốn từ Quỹ Hỗ trợ nông dân để xã viên yên tâm mở rộng sản xuất.

Đại diện Phòng Kinh tế xã Thới Hưng thông tin, mãng cầu xiêm cho thu hoạch sớm (18 tháng sau trồng), năng suất cao và đầu ra ổn định. Sau khi HTX được cấp mã số vùng trồng và chứng nhận VietGAP vào năm 2020, sản phẩm mãng cầu Thới Hưng đã xuất khẩu thông qua chế biến trà, cung ứng ra thị trường khoảng 1.500 tấn trái mỗi năm.

Toàn xã Thới Hưng hiện có trên 578 ha trồng mãng cầu xiêm, hình thành vùng chuyên canh lớn nhất thành phố. Chính quyền xã đã kết nối doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu, hình thành chuỗi giá trị khép kín. Ba sản phẩm từ mãng cầu Thới Hưng đạt chuẩn OCOP 4 sao gồm: Trà mãng cầu Kim Nhiên, Trà mãng cầu Cường Tím và Rượu mãng cầu Thới Hưng.

Mới đây, Sở Khoa học và Công nghệ TP. Cần Thơ đã cấp chứng nhận định vị vùng trồng và bộ tem nhãn nhận diện cho HTX mãng cầu Thới Hưng, phục vụ nhu cầu xuất khẩu trong thời gian tới.

Từ chỗ còn lúng túng, chưa định hình được loại cây trồng phù hợp, thông qua các hoạt động truyền thông chính sách và chương trình giảm nghèo đã tạo bước chuyển căn bản trong nhận thức của nông dân Thới Hưng. Bà con được tiếp cận kỹ thuật, thị trường, được hỗ trợ vốn, kết nối vào các mô hình hợp tác, phát triển mô hình mãng cầu xiêm bền vững hơn.

Nhiệm kỳ 2020-2025, trên địa bàn Thới Hưng không còn hộ nghèo, tương đương giảm 29/29 hộ so với đầu nhiệm kỳ. Xã hiện còn 27 hộ cận nghèo, giảm 60 hộ so với đầu nhiệm kỳ, tỷ lệ hộ khá giàu tăng đáng kể.