Nuôi trữ cá đồng kết hợp làm du lịch mùa nước nổi

Cộng đồng cùng giữ cá

Năm vào cũng vậy, cứ độ vào tháng 7 đến tháng 11 hàng năm, con nước lũ từ thượng nguồn đổ về phủ trắng cánh đồng lúa vừa gặt xong, ở nhiều địa phương đầu nguồn của tỉnh Đồng Tháp. Người dân nơi đây không bỏ đất trống mà chung tay dựng lưới, đóng cọc, biến ruộng thành “hồ cá tự nhiên” suốt mùa nước nổi. Mô hình nuôi trữ cá mùa lũ này vừa tạo thêm nguồn thu nhập, vừa góp phần phục hồi nguồn lợi thủy sản đang ngày càng khan hiếm.

Tại ấp Giồng Bàng, xã Thường Phước, tỉnh Đồng Tháp ngay từ đầu mùa lũ, các thành viên Tổ nuôi trữ nuôi cá đồng đã rộn ràng chuẩn bị đồ nghề: cọc tràm, lưới bao, xuồng… Cả cánh đồng rộng hàng trăm hecta được quây kín, hạn chế việc khai thác bừa bãi.

Ông Đặng Văn Bé, Tổ trưởng Tổ nuôi trữ cá đồng ở ấp Giồng Bàng, xã Thường Phước cho biết: Vùng này mỗi năm chỉ làm hai vụ lúa, (từ làm lúa đông xuân và hè thu, còn thu đông còn gọi vụ 3 không có sản xuất mà cho đất nghỉ ngơi, xả lũ vào đồng). Hơn một tháng nay, mùa lũ về, nước tràn đồng lấy phù sa vào đồng ruộng. Trước đây thời gian này bà con gần như nghỉ việc, giờ thì góp vốn, góp công cùng nuôi trữ cá đồng, cuối mùa lũ  khoảng tháng 11 hoặc đầu tháng 12 bà con rút nước ra cạn đồng, bắt cá bán lại có thêm nguồn thu, sau đó tiến hành xuống giống vụ lúa mới đông xuân.

Thông thường, thời gian nuôi kéo dài khoảng bốn tháng. Cá tự nhiên theo nước vào ruộng, tìm thức ăn phong phú từ hệ sinh thái đồng nước nổi. Nếu lượng cá vào ít, tổ sẽ thả bổ sung giống như cá rô, cá trê, cá lóc, mè vinh, mè hoa, rô phi… Nhờ cách làm này, vụ cá năm rồi tổ thu hơn 10 tấn cá đồng, đem về khoảng 200 triệu đồng.

Ngoài lợi ích kinh tế, mô hình còn ngăn chặn nạn đánh bắt tận diệt vốn khiến trữ lượng cá suy giảm nghiêm trọng. Thành viên tổ phối hợp tuyên truyền, vận động các hộ có đất liền kề tham gia, đồng thời tuần tra bảo vệ khu vực, dựng bảng cấm khai thác trái phép.

Nuôi trữ cá đồng kết hợp làm du lịch mùa nước nổi

Hiện Tổ nuôi trữ cá ấp Giồng Bàng có 2 điểm nuôi, diện tích hơn 150ha, với khoảng 90 hộ tham gia. Mỗi thành viên góp hơn 3 triệu đồng mua sắm ngư cụ mà có thể dùng được nhiều năm.

Anh Bùi Thanh Nhàn, một thành viên trong Tổ nuôi cá đồng chia sẻ: Mùa lũ trước chỉ ở nhà, giờ thì có việc làm, có thu nhập. Tổ phân công chia nhau bảo vệ để cá phát triển tự nhiên.

Không chỉ ở Thường Phước, mô hình cũng lan rộng sang xã Phú Thọ, nơi hợp tác xã sản xuất nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến triển khai trên diện tích 170ha, với 70 hộ tham gia. Vụ cá 2024, HTX thu gần 15 tấn cá, doanh thu hơn 260 triệu đồng.

Điểm đặc biệt ở HTX Quyết Tiến còn kết hợp nuôi trữ cá với làm du lịch mùa nước nổi. Du khách đến đây không chỉ tận mắt thấy cá bơi trên đồng mà còn được trải nghiệm đặt lờ, giăng lưới, hái bông điên điển, thưởng thức cá nướng, canh chua đồng quê… Hoạt động này diễn ra từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 11 âm lịch, vừa tạo nguồn thu mới vừa quảng bá hình ảnh nông thôn Đồng Tháp.

Anh Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc HTX Sản xuất nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến cho biết, thực hiện và duy trì mô hình nuôi trữ cá mùa lũ vì mang lại nguồn thu nhập trong thời gian rảnh rỗi cho nông dân, còn bảo vệ nguồn lợi thủy sản, sự đa dạng sinh học. Sau khi thực hiện mô hình, có những loại cá từ lâu không thấy nhưng hiện nay đã xuất hiện trở lại, qua đó cho thấy cải thiện một phần nào đó về mặt hệ sinh thái.

Cùng với nuôi trữ cá mùa lũ, HTX Quyết Tiến còn kết hợp làm dịch vụ du lịch trải nghiệm. Du khách đến đây được trải nghiệm những hoạt động của người dân địa phương trong mùa nước nổi như đặt lờ, đặt lợp bắt cá, giăng lưới, cắm câu… hái bông điên điển, thưởng thức những món ăn dân dã. Thời gian đón khách du lịch trải nghiệm mùa nước nổi bắt đầu từ cuối tháng 7 âm lịch đến tháng 10 âm lịch. Qua mùa lũ, HTX còn khai thác dịch vụ du lịch trải nghiệm làm đất, sạ lúa và sau đó là gặt lúa khi vào vụ thu hoạch.

Bà Dương Kim Dung, Phó Trưởng phòng Phòng Kinh tế xã Phú Thọ, tỉnh Đồng Tháp cho biết, hơn 2 năm nay HTX Quyết Tiến triển khai mô hình dịch vụ du lịch trải nghiệm rất hiệu quả. Trước nhất mô hình này giúp nuôi trữ cá đồng trong mùa lũ vừa tạo sinh kế, giúp nông dân có thêm một khoản thu nhập trong những tháng mùa lũ. Từ đó góp phần nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản và kết hợp khai thác du lịch trải nghiệm.

Trong thời gian tới, Phòng Kinh tế xã Phú Thọ sẽ tham mưu Đảng ủy, UBND chỉ đạo lực lượng Công an xã hỗ trợ cùng nông dân tuần tra, kiểm soát, xử lý những trường hợp đánh bắt thủy sản trái phép, theo kiểu tận diệt trên địa bàn xã nói chung và khu vực nuôi trữ cá nói riêng. Các thành viên tham gia mô hình họp bàn, thống nhất lịch trực, phân công lực lượng tuần tra bảo vệ khu vực nuôi trữ cá.