Người đam mê nghiên cứu 'vacxin' sinh học cho cây trồng

“Vacxin” tự nhiên cho cây trồng

Với nhiều người, nông nghiệp có thể là nghề cũ, là công việc lam lũ, nhưng với anh Lê Việt Trung (sinh năm 1982) ở Đà Nẵng đó lại là hành trình của đam mê và khám phá. Vốn là kỹ sư hóa sinh, cơ duyên đưa anh tới lĩnh vực nông nghiệp khi tham gia dự án sản xuất ngũ cốc xuất khẩu. Khi ấy, để xuất khẩu ngũ cốc đòi hỏi cả một quy trình khép kín từ sản phẩm đạt yêu cầu cho đến khâu chế biến và đóng gói. Với yêu cầu khặt khe đó, anh bắt đầu rẽ sang hướng nghiên cứu sản phẩm phục vụ sản xuất nông nghiệp an toàn, nông nghiệp hữu cơ.

Năm 2019, khi dịch Covid-19 khiến nhiều người phải tạm dừng công việc, anh Trung và nhóm cộng sự đã chọn ở lại xưởng nhỏ tại Đà Nẵng, tận dụng từng ngày giãn cách để tìm hiểu, thực nghiệm. “Có những mẻ đầu tiên thành công, nhưng chỉ cần sai lệch nhỏ là cả dây chuyền hỏng. Mình lại bắt đầu lại từ đầu", anh Trung kể.

Trong ba năm liên tục, nhóm đã kiên trì nghiên cứu để cho ra đời công nghệ sản xuất chế phẩm sinh học AGOIN, đăng ký bản quyền và thành lập Công ty TNHH Ted Technology vào năm 2021.

Các chế phẩm sinh học AGOIN được sản xuất bằng công nghệ nano kết hợp cắt mạch, tận dụng nguồn nguyên liệu tự nhiên, hữu cơ (chiếm 60 - 80%). Với phân bón hữu cơ, thành phần chính gồm chitosan (tách từ vỏ tôm), alginate (từ rong biển), nano silica (từ vỏ trấu), kalihumate (từ quặng bùn than đá). Nhóm sử dụng công nghệ cắt mạch polysaccharide của chitosan và alginate - một bước tiến kỹ thuật giúp tạo nên hoạt chất sinh học dễ hấp thu hơn cho cây trồng.

Theo anh Trung, chế phẩm này hoạt động giống như một loại “vacxin thực vật”, giúp cây kích thích miễn dịch, tăng sức đề kháng và khả năng chống chịu sâu bệnh. Sản phẩm được dùng ngay từ khâu làm đất, phun trước khi gieo trồng để cải tạo đất, tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh, đồng thời giúp hạt giống nảy mầm tốt, rễ phát triển khỏe. Khi được sử dụng định kỳ 15 ngày một lần, cây phát triển đồng đều, ra hoa, kết trái ổn định mà không cần đến thuốc hóa học.

Bên cạnh đó, Ted Technology cũng có các dòng sản phẩm diệt sâu bọ từ dầu neem (cây xoan Ấn Độ); siêu diệt nấm từ công nghệ nano đồng; tiêu diệt vi khuẩn, virus và nấm bệnh từ công nghệ nano đồng, nano bạc thay thế hoàn toàn thuốc bảo vệ thực vật hóa học.

Các chế phẩm sinh học AGOIN có thể sử dụng cho tất cả các dòng cây ăn quả, rau màu, lúa, cây dược liệu, các loài hoa… Sản phẩm được sử dụng thay thế cho phân bón và thuốc BVTV trong nông nghiệp, giúp cây sinh trưởng tốt, không gây tồn dư hóa chất trong đất và sản phẩm nông sản như các sản phẩm thuốc hóa học, người sử dụng có thể yên tâm sử dụng sản phẩm đảm bảo an toàn. Khi sử dụng sản phẩm liên tục qua các mùa vụ, đất và chất lượng sản phẩm nông sản sẽ tốt hơn do quá trình sử dụng đã góp phần cải tạo đất.

“Các sản phẩm chế phẩm sinh học AGOIN có khả năng thẩm thấu nhanh, giúp cây hấp thu tối đa, đồng thời tiết kiệm 10 - 15% chi phí phân bón. Kết quả kiểm nghiệm độc lập cũng cho thấy phân bón AGOIN không chứa kim loại nặng như cadimi, trong khi vẫn cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây. Nhờ vậy, nông sản thu hoạch vừa đạt năng suất, vừa đảm bảo an toàn thực phẩm”, anh Trung chia sẻ.

Trả lại sự an lành cho đất

Đến nay, những sản phẩm chế phẩm sinh học AGOIN đầu tiên của Công ty TNHH Ted Technology đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường cấp phép lưu hành và Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận đăng ký nhãn hiệu. Từ đó, chế phẩm này đã được sử dụng tại nhiều vùng sản xuất như vùng lúa Cẩm Tuyền (Kon Tum cũ), vườn dược liệu khu vực giáp ranh Hòa Bình (cũ) – Thanh Hóa, các vườn rau màu ở Lâm Đồng rồi mở rộng ra Huế, Nghệ An, Đắk Lắk, Cần Thơ, Tây Ninh…

Gần đây nhất, anh Lê Việt Trung và các cộng sự đã đưa sản phẩm AGOIN ứng dụng trên 20 ha cây sầu riêng tại Krông Bắk (Phú Yên cũ) và cho kết quả bất ngờ: trái có vỏ mỏng, cơm dày, vị ngọt thanh, đất tơi xốp, ít sâu bệnh. Ở Tây Ninh, khoảng 4.500 ha cây trồng đã được xử lý bằng chế phẩm này, tình trạng thối thân, thối rễ giảm rõ rệt, chi phí lại rẻ hơn so với thuốc hóa học. Thậm chí ở vùng sâm Ngọc Linh (Trà My) - nơi cây sâm có giá trị kinh tế cao, khó chăm sóc, AGOIN vẫn phát huy tác dụng, sâm ít bị bệnh, tăng khả năng quang hợp và hấp thu dinh dưỡng,

“Lượng củ sâm bị thối trên mỗi luống giờ chỉ còn 1 - 2 củ, giảm rõ rệt so với trước. Kết quả này được nhà vườn đánh giá rất cao vì cây khỏe hơn, năng suất cao hơn", anh Trung chia sẻ.

Điều khiến anh Trung vui nhất không phải là doanh thu mà là khi thấy nông dân tự tin bỏ dần thuốc hóa học. “Có chú nông dân ở Tây Ninh bảo mấy chục năm trồng cây chưa bao giờ thấy đất khỏe như bây giờ. Nghe vậy thấy công sức mình bỏ ra đáng giá lắm rồi", anh tâm sự.

Dù vậy, hành trình lan tỏa các chế phẩm sinh học AGOIN vẫn còn nhiều thử thách. Sản lượng tiêu thụ chưa lớn vì nông dân vẫn còn ngại ngần thay đổi. “Mình không thể thay đổi ngay, chỉ có thể làm thật, đồng hành thật để họ thấy đất tốt lên, cây khỏe lên thì tự khắc họ tin", anh Trung nói.

Không ồn ào hay rầm rộ, các chế phẩm sinh học AGOIN đến với nông dân bằng cách giản dị qua những buổi hướng dẫn, những ruộng thử nghiệm, những cuộc trò chuyện bên bờ ruộng. Anh Trung bảo, chỉ khi người làm ra hạt lúa, quả cà, quả ớt hiểu được đất mình đang sống lại thì nông nghiệp sạch mới thực sự bắt đầu. Tuy nhiên, anh cũng mong có thêm sự hỗ trợ của chính quyền và các ngành chuyên môn để sản phẩm có thể tiếp cận rộng hơn, nhanh hơn, đặc biệt là các vùng trồng lúa, cây ăn quả truyền thống.

Hiện nay, Ted Technology đang tiếp tục mở rộng các mô hình canh tác kết hợp bảo vệ rừng và nguồn nước ở miền Trung – Tây Nguyên, đồng thời tham gia các triển lãm khởi nghiệp và hội chợ nông nghiệp để chia sẻ kinh nghiệm, kết nối với những người cùng chí hướng.

Anh Lê Việt Trung không gọi mình là nhà sáng chế mà chỉ xem như một nông dân may mắn có cơ hội học thêm về khoa học. Với anh, mỗi giọt chế phẩm, mỗi mẻ phân bón hữu cơ làm ra không chỉ để tăng năng suất mà còn để trả lại sự an lành cho đất, cho người – điều mà anh tin là con đường đúng đắn nhất để nông nghiệp Việt Nam đi về phía bền vững.