[Bài 2] Đưa sản phẩm cơ khí vươn ra thị trường

Trong ngành cao su, yếu tố công nghệ ngày càng đóng vai trò quyết định đến hiệu quả sản xuất và năng suất vườn cây. Nếu trước đây phần lớn công việc đều làm thủ công, từ quét lá, phát cỏ đến phun thuốc thì nay những sáng kiến cải tiến máy móc từ đội ngũ công nhân cơ khí của Tổng Công ty Cao su Đồng Nai đã mở ra bước chuyển mới, góp phần giảm sức lao động và nâng cao năng suất mủ.

Đổi mới từ lao động lành nghề

Anh Đoàn Ngọc Duy, công nhân sửa chữa cơ khí đã gắn bó với công việc này ngay từ những ngày đầu thành lập xưởng. Anh chia sẻ: “Nhiệm vụ chính của tôi là sửa chữa, cải tiến các loại máy móc và thiết bị phục vụ trực tiếp cho việc canh tác cao su. Máy móc trong ngành cao su có tính đặc thù cao như máy xịt thuốc, máy bón phân, máy thổi lá, máy cắt cỏ... Tất cả đều hướng tới mục tiêu giảm sức lao động cho công nhân, tăng hiệu quả sản xuất”.

Bài liên quan

Công nghệ kiến tạo màu xanh cao su: [Bài 1] Giống tốt tạo đột phá năng suất mủ

Theo anh Duy, khó khăn lớn nhất là phải liên tục nghiên cứu, điều chỉnh để máy phù hợp với thực tế sản xuất. Khi thực hiện các khâu hàn, tiện để hoàn thiện thiết bị, yêu cầu không chỉ vận hành được mà còn phải đảm bảo an toàn cho người lao động, độ bền cao và tiết kiệm chi phí. Chỉ một mối hàn cũng phải chắc chắn, gọn đẹp mới đảm bảo lâu dài. Chính những chi tiết tưởng nhỏ ấy đã góp phần quan trọng trong việc giảm bớt công việc nặng nhọc, rút ngắn thời gian canh tác, đồng thời bảo vệ cây cao su tốt hơn.

Trong đội ngũ cơ khí của Tổng Công ty, ông Nguyễn Văn Tú (sinh năm 1965) là một “cây cao bóng cả”. Vào nghề từ năm 1982, ông đã có hơn 40 năm gắn bó với công việc sửa chữa, chế tạo và cải tiến máy móc. Ông Tú kể: "Những ngày đầu, hầu như tất cả công việc trong vườn cao su đều thủ công, rất vất vả. Máy móc nhập từ bên ngoài thường không phù hợp với địa hình sản xuất. Tôi luôn nghĩ đã làm ra cái máy thì phải làm sao cho anh em công nhân đỡ cực nhất".

Từ trăn trở ấy, ông dành nhiều năm mày mò chế tạo, học hỏi từng chi tiết nhỏ. Kết quả là nhiều thiết bị được ông cùng đồng nghiệp cải tiến, trong đó có máy cắt cỏ và máy phun thuốc. “Niềm vui lớn nhất của tôi là khi thấy anh em công nhân bớt nhọc nhằn, còn cây cao su được bảo vệ tốt hơn, năng suất cao và ổn định", ông Tú tâm sự.

Từ những sáng kiến ấy, ông Tú không chỉ giúp tiết kiệm chi phí cho công ty mà còn góp phần quan trọng trong việc cơ giới hóa sản xuất. Nhiều thiết bị do ông cải tiến đã được áp dụng rộng rãi tại các nông trường, trở thành “trợ thủ” đắc lực cho công nhân, nâng cao hiệu quả và năng suất vườn cây. Không chỉ sáng tạo, ông còn là người truyền lửa nghề cho lớp công nhân trẻ. Những kinh nghiệm về hàn, tiện, gia công cơ khí được ông tận tình chỉ dạy, giúp thế hệ mới tiếp nối tinh thần bền bỉ và sáng tạo của đội ngũ cơ khí Tổng Công ty Cao su Đồng Nai.

Từ cải tiến đến định hướng thương mại sản phẩm

Anh Phan Đặng Hải Nghi, Tổ trưởng Tổ cơ giới (Tổng Công ty Cao su Đồng Nai) đánh giá, việc áp dụng và cải tiến máy móc là yêu cầu tất yếu để nâng cao năng suất, giảm sức lao động. Trước kia, nhiều công việc trong vườn cao su như thổi lá, quét lá hay phun thuốc đều thực hiện thủ công, rất vất vả. Nay nhờ đưa vào sử dụng máy móc, năng suất tăng lên rõ rệt, sức lao động giảm đáng kể.

Một ví dụ điển hình là máy cắt cỏ. Trước đây máy chỉ cắt được giữa hai hàng cao su, dễ làm tổn thương gốc cây do lưỡi dao không có tấm che chắn. Sau nhiều lần cải tiến, máy được bổ sung cơ cấu bảo vệ, vừa giúp dọn sạch cỏ sát gốc, vừa bảo vệ cây. Quá trình hoàn thiện kéo dài gần 6 tháng, trải qua hàng loạt lần thử nghiệm và điều chỉnh. Nhờ đó, máy hoạt động ổn định, hiệu quả cao, hiện đang được ứng dụng phổ biến tại nhiều nông trường.

Tương tự, máy thổi lá cũng được cải tiến để gắn với máy kéo, nâng công suất đáng kể. Nếu trước đây công nhân phải dùng máy thổi lá nhỏ, tốn nhiều công sức thì nay một máy kéo lớn có thể làm sạch 1,5 - 2 ha/giờ, hiệu quả gấp nhiều lần. Điểm chung của các sáng kiến này là đều xuất phát từ nhu cầu thực tế của công nhân. Nhờ đó, sản phẩm cải tiến thường mang tính ứng dụng cao, vận hành đơn giản, tiết kiệm chi phí và dễ sửa chữa.

Nếu nhập khẩu máy móc từ nước ngoài, chi phí sẽ cao gấp nhiều lần, trong khi tính phù hợp với sản xuất lại chưa chắc đảm bảo. Vì vậy, Tổng Công ty Cao su Đồng Nai kỳ vọng sẽ có thể thương mại hóa các sản phẩm cơ khí “make in Dong Nai” trong thời gian tới.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Tổng Công ty đã thành lập tổ cơ khí chuyên trách, vừa nghiên cứu vừa thử nghiệm trực tiếp tại vườn cây. Các sáng kiến được ghi nhận, khen thưởng kịp thời, khuyến khích tinh thần sáng tạo. Đây cũng là hướng đi bền vững nhằm nâng cao tính tự chủ, giảm phụ thuộc nhập khẩu.

Theo anh Nghi, nếu được Ban Giám đốc phê duyệt, các loại máy do công nhân cơ khí nội bộ nghiên cứu và cải tiến sẽ được sản xuất quy mô lớn, không chỉ phục vụ nội bộ mà còn cung ứng ra thị trường. Đây sẽ là nguồn thu nhập bổ sung cho công nhân cơ khí, đồng thời nâng cao uy tín và thương hiệu của Tổng Công ty.

Hiện đội ngũ cơ khí với khoảng 14 thành viên của Tổng Công ty Cao su Đồng Nai vẫn miệt mài sáng tạo, cùng nhau đưa ra ý tưởng, thử nghiệm và hoàn thiện thiết bị mới, các thành viên mong muốn được tạo thêm điều kiện làm việc để duy trì phong trào sáng kiến. Thực tế cho thấy từ những cải tiến ấy đã giúp ngành cao su nói chung và cao su Đồng Nai nói riêng tiết kiệm chi phí, giảm sức lao động, đồng thời khơi dậy tinh thần sáng tạo, góp phần chuyên nghiệp hóa sản xuất và xây dựng thương hiệu.